Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweFunkcjonowanie rodzin z dzieckiem przewlekle chorym na choroby alergiczne
Słowa kluczowe:
psychosomatyka, alergia, rodzina, relacje rodzinne, systemAbstrakt
Choroby skóry zazwyczaj nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla życia. Niemniej jednak znacznie obniżają jego jakość [Kłudkowska, Nowicki 2013].W związku z tym, że atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą, pojawiającą się często we wczesnym dzieciństwie a jej objawy są widoczne, ma to swoje konsekwencje psychologiczne, socjalne i finansowe odczuwalne zarówno przez pacjenta, jak i jego rodzinę. Stały wzrost zachorowań na atopowe zapalenie skóry oraz przewlekły charakter tego schorzenia sprawiają, że jest to problem nie tylko kliniczny, ale również społeczny. Stąd też choroba przewlekła dziecka może stanowić dla rodziców źródło silnego stresu, a objawy choroby wpływają na budowanie relacji międzyludzkich i tworzenie więzi. Celem pracy z jednej strony było wyjaśnienie funkcjonowania systemu rodzinnego z dzieckiem chorym na atopowe zapalenie skóry, w zakresie poznawczej oceny choroby, radzenia sobie ze stresem i wymiarów życia rodzinnego. Badaniem objęto 30 rodzin z dzieckiem chorym na samoistnie występujące atopowe zapalenie skóry (AZS), 30 rodzin z dzieckiem chorym na atopowe zapalenie skóry współwystępujące z astmą oskrzelową (AZS + AO), oraz 30 rodzin z dzieckiem chorym na atopowe zapalenie skóry współwystępujące z nieżytem nosa (AZS + NN). Badani wypełnili szereg metod kwestionariuszowych typu papier – ołówek. Należały do nich: Skala Oceny Własnej Choroby (SOWC), Kwestionariusz Reakcji na Codzienne Wydarzenia (PCI), Kwestionariusz FACES IV badający wymiary życia rodzinnego oraz Arkusz danych socjo-demograficznych autorstwa Czuba. Jakościowe wyniki badań pozwoliły stworzyć model relacji pomiędzy badanymi zmiennymi w każdym z obrazów klinicznych atopowego zapalenia skóry.
Downloads
Bibliografia
Barbaro de B. (1997), Pacjent w swojej rodzinie, Springer PWN, Warszawa.
Barbaro de B. (1999), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Bąk-Sosnowska M. (2006), Choroba w życiu człowieka [w:] Psychologia, A. Trzcieniecka-Green (red.), Universitas, Kraków, s. 173-174.
Bishop G.D. (2000), Psychologia zdrowia, Wydawnictwo Astrum, Wrocław.
Budzyna-Dawidowski P., Barbaro de B., Furgał M. (2000), Podejście systemowe w diagnozie i leczeniu chorób psychosomatycznych. Systemowe rozumienie chorób psychosomatycznych, „Psychoterapia”, nr 3(114), s. 41-58.
Cudak S. (2007), Wychowanie i emocjonalne funkcjonowanie rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź.
Cyranka K. (2012), Psychologiczne aspekty funkcjonowania rodziny dziecka chorego na cukrzycę typu 1, „Psychoterapia”, nr 1(160), s. 51–63.
Gierus J., Popielski K. (2011), Astma oskrzelowa – perspektywa psychologiczno-egzystencjalna, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Główny Urząd Statystyczny (2011), Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r., GUS, Warszawa.
Gomułka W.S., Rewerski W.(2002), Encyklopedia zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Góralczyk E. (1998), Choroba dziecka w twoim życiu, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno- Pedagogicznej, Warszawa.
Greenglass E., Schwarzer R., Taubert S. (1999), The Proactive Coping Inventory (PCI): A Miltidimentional Research Instrument, www.psych.yorku.ca/greenglass.
Janion E. (2007), Dziecko przewlekle chore w rodzinie, Oficyna Wydawnictwa Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
Janowski K. (2006), Osobowościowe uwarunkowania radzenia sobie ze stresem łuszczycy, Wydawnictwo Polihymnia, Lublin.
Janowski K., Steuden S., Kuryłowicz J., Nieśpiałowska-Steuden M. (2009), The disease-related appraisals scale: a tool to measure subjective perception of the disease situation [w:] Biopsychosocial aspects of health and disease, K. Janowski, S. Steuden (red.), CPPP Scientific Press, Lublin, s. 108-125.
Kawczyńska-Butrym Z. (1995). Rodzinny kontekst zdrowia i choroby, Centrum Edukacji Medycznej, Warszawa.
Kawczyńska-Butrym Z. (2001), Rodzina – Zdrowie – Choroba. Koncepcje i praktyka pielęgniarstwa rodzinnego, Wydawnictwo Czelej, Lublin.
Kłudowska J., Nowicki R. (2013), Wpływ atopowego zapalenia skóry na jakość życia pacjentów i ich rodzin, „Alergia Astma Immunologia”, nr 18(1), s. 21–24.
Lachowska B. (2008), Model kołowy systemu małżeńskiego i rodzinnego w opracowaniu D.H. Olsona i współpracowników oraz narzędzia jego pomiaru, „Roczniki Teologiczne”, nr 55(10), s. 189-207.
Lazarus R., Folkman S. (1984), Stress, Appraisal and Coping, Springer, New York.
Margasiński A. (1996), Analiza psychologiczna systemów rodzinnych z chorobą alkoholową, Wydawnictwo WSP, Częstochowa.
Matecka M. (2005), Funkcjonowanie rodziny w sytuacji przewlekłej choroby somatycznej dziecka, „Pielęgniarstwo Polskie”, nr 1, s. 97–100.
Ochojska D., Radochoński M. (1997), Choroba w rodzinie: style zmagania się z sytuacją trudną, „Problemy rodziny”, nr 5/6, s. 39–43.
Pietrzyk A. (2006), Ta choroba w rodzinie, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Pilecka W. (2002), Przewlekła choroba somatyczna w życiu i rozwoju dziecka. Kraków Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pilecka W., Majewicz P., Zawadzki A. (1999), Jak wspomagać psychospołeczny rozwój dzieci niepełnosprawnych somatycznie, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków.
Radochoński M. (1987), Choroba a rodzina, Wydawnictwo WSP, Rzeszów.
Rorat M. (1998), Astma oskrzelowa u dzieci w młodym wieku szkolnym, Wydawnictwo WSP, Rzeszów.
Salomon J., Szepietowski J. (2011), Różnicowanie chorób alergicznych skóry [w:] Alergia, choroby alergiczne, astma, t. 2, A. Fala (red.), Medycyna Praktyczna, Kraków, s. 297-299.
Satir V. (2000a), Rodzina: tu powstaje człowiek, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Satir V. (2000b), Terapia rodziny, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Schols J.M, Crebolder H.F, van Weel C. (2004), Nursing home and nursing home physician: the dutch experience, „Journal of the American Medical Directors Association”, no. 5, s. 207-212.
Siewierska A., Śliwczyńska J., Namysłowska I. (2008), Czy możliwa jest diagnoza systemowa?, „Psychiatria Polska”, nr 1(42), s. 17–24.
Świętochowski W. (2004), Proces „chorowania” w rodzinie, Acta Universitatis Lodziensis, „Folia Psychologia”, nr 8, s. 197–204.
Tuszyńska-Bogucka W. (2007), Funkcjonowanie systemu rodziny z dzieckiem przewlekle chorym, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Tuszyńska-Bogucka V., Czelej D., Lecewicz-Toruń B., Krasowska D. (2002), Profil osobowości oraz nasilenie przeżyć o charakterze lękowym u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry, m„Przegląd Dermatologiczny”, nr 89, s. 469–475.
Walden-Gałuszko de, K. (2000), Problemy psychoonkologiczne rodziny [w:] Psychoonkologia, K. de Walden-Gałuszko (red.), Biblioteka Psychiatrii Polskiej, Kraków, s. 83–101.
Wanat-Krzak M., Kurzawa R., Kapińska-Mrowiecka M. (2003), Współistnienie i kolejność pojawiania się innych chorób alergicznych u dzieci chorych na atopowe zapalenie skóry, „Postępy Dermatologii i Alergologii”, nr 20(3), s. 136–142.
World Health Organization (WHO) (2014), Noncommunicable Diseases Country Profiles, www.apps.who.int/iris/bitstream/10665/128038/1/9789241507509_eng.pdf?ua=1.
