Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZmiany w funkcjonowaniu psychospołecznym osób z niepełnosprawnością psychiczną i intelektualną a ich twórczość własna
Słowa kluczowe:
twórczość, osoba z niepełnosprawnością, funkcjonowanie psychospołeczneAbstrakt
Wielu naukowców różnych dziedzin próbuje od lat wyjaśniać fenomen twórczości ludzi chorych psychicznie, a także niepełnosprawnych intelektualnie. Komunikacyjna rola twórczości chorych nie ogranicza się tylko do kontaktu między chorym a jego terapeutą. Coraz większe znaczenie zaczyna odgrywać w kontakcie chorego ze społeczeństwem, pomagając mu przełamać bariery społecznej izolacji. Twórczość własna osób z niepełnosprawnościami może stawać się źródłem zmiany w funkcjonowaniu psychospołecznym tych osób. Nie są oni już postrzegani tylko przez pryzmat swojej choroby, ale przez pryzmat swoich dzieł.
Downloads
Bibliografia
Barsalou L.W., Prinz J.J. (1997), Mundane creativity in perceptual symbol systems [w:] Creative thought: An investigation of conceptual structures and processes, T.B. Ward, S.M. Smith, J. Vaid (red.), DC: American Psychological Association, Washington, s. 267–307.
Bugajska-Bigos I., Konstanty A., Mirek M., Motyka E., Siciarz A., Szarota M. (2014), Arteterapia w środowisku szkolnym i pozaszkolnym [w:] Inkluzja, terapia, wspieranie rozwoju jako problemy współczesnej edukacji, T. Senko, I. Bugajska-Bigos, B. Lisowska (red.), WN PWSZ w Nowym Sączu, Nowy Sącz, s. 391–412.
Chrzanowska I. (2011), Osoba niepełnosprawna w przestrzeni społecznej [w:] Tożsamość w kontekście edukacyjnym i społeczno-kulturowym. Między partykularyzmem a uniwersalizmem, A. Cybal-Michalska (red.), UAM, Poznań, s. 141–160.
Chrzanowska I. (2015), Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Csíkszentmihályi M. (1996), Creativity: Flow and the psychology of discovery and invention, HarperCollins Publishers, New York.
Gajdzica Z. red. (2013), Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Gumienny B. (2015), Twórczość niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu głębszym [w:] Współczesna arteterapia. Aspekty teoretyczno-praktyczne, I. Bugajska-Bigos, A. Steliga (red.), WN PWSZ w Nowym Sączu, Nowy Sącz, s. 224–233.
Kokolus D. (2014), Arteterapia jako metoda aktywizacji i poprawy jakości życia osób przewlekle chorych [w:] Inkluzja, terapia, wspieranie rozwoju jako problemy współczesnej edukacji, T. Senko, I. Bugajska-Bigos, B. Lisowska (red.), WNPWSZ w Nowym Sączu, Nowy Sącz, s. 249-256.
Korzeniowski L., Pużyński S. (1986), Encyklopedyczny słownik psychiatrii, PZWL, Warszawa.
Krause A. (2013), Pedagogika specjalna w obronie człowieczeństwa – polemika z Elżbietą Zakrzewską-Manterys, „Studia Edukacyjne”, nr 24, s. 51–63.
Krause A. (2009), Teoretyczne i empiryczne problemy pedagogiki specjalnej. Zarys obszarów badawczych, „Niepełnosprawność. Półrocznik Naukowy. Teoretyczne i metodologiczne konteksty pedagogiki specjalnej”, nr 1, s. 9–24.
Kuryluk E. (1997), Ten los, który zwie się sztuką [w:] Razem w sztuce i życiu, M. Pałuba, Amici di Tworki, Pruszków, s. 7–10.
Łukasik A. (1999), Zewnętrzne ograniczenia procesu twórczego, Wydawnictwo WSP, Rzeszów.
Nęcka E. (2001), Psychologia twórczości, GWP, Gdańsk.
Pałuba M. (1997), Razem w sztuce i życiu, Amici di Tworki, Pruszków.
Pawlik S. (2013), Drogi rozwoju talentu niepełnosprawnych artystów [w:] Zbliżanie światów osób (nie-)pełnosprawnych. Uwarunkowania, obszary, dobre praktyki, t. 1, A. Stankowski, I. Wendreńska (red.), Wydawnictwo VERBUM, Rużomberok, s. 148–158.
Popek S. (2001), Człowiek jako jednostka twórcza, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Steliga A. (2011), Arteterapia w rehabilitacji osób chorych na schizofrenię, Wydawnictwo A, Kraków.
Steliga A. (2015), „Znak zaszczytny w świecie pięknych wyobrażeń” – arteterapia w rehabilitacji Krystyny chorej na schizofrenię [w:] Współczesna arteterapia. Aspekty teoretyczno-praktyczne, I. Bugajska-Bigos, A. Steliga (red.), WNPWSZ w Nowym Sączu, Nowy Sącz, s. 234–253.
Steliga A. (2016), Aspekty komunikacyjne schizofrenicznej twórczości plastycznej a funkcja integracyjna arteterapii [w:] Komunikacja w kształceniu i wychowaniu, W. Kudyba, M. Pulit (red.), WN PWSZ w Nowym Sączu, Nowy Sącz, s. 107–125.
Strzałecki A. (1969), Wybrane zagadnienia psychologii twórczości, PWN, Warszawa.
Szmidt K.J. (2013), Pedagogika twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Tyszkiewicz M. (1987), Psychopatologia ekspresji. Twórczość artystyczna psychicznie chorych, PWN, Warszawa.
Tyszkiewicz M., Żuchowicz M. (2013), Badania kreatywności pacjentów psychiatrycznych. 40-letnia historia działalności Klubu Miłośników Sztuki w Gdyni [w:] Światy równoległe. Sztuka narzędziem terapii i komunikacji, G. Borowik, A. Kowal (red.), Stowarzyszenie Psychiatria i Sztuka, Kraków, s. 102–113.
