Call for papers

Zapraszamy do nadsyłania propozycji tekstów do tematycznego numeru czasopisma PANOPITKUM

Teorie spiskowe i narracje paranoiczne

Redaktorzy prowadzący numeru:

dr hab. Patrycja Włodek, prof. Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, dr hab. Sebastian Jakub Konefał, prof. Uniwersytetu Gdańskiego

Narracje paranoiczne stają się jednym z dominujących elementów współczesnych mediów społecznościowych i pejzażu audiowizualnego. W fabułach kinowych, a także w telewizji, grach wideo i komiksach inicjują podejrzenie, że istnieje wielki sekret, strzeżony przez potężne siły. Wykorzystywana w nich postać outsidera samotnie walczącego z niedookreślonym przeciwnikiem – szeroko rozumianymi „innymi”, instytucjami rządowymi i różnego rodzaju autorytetami – funkcjonuje w atmosferze chaosu (na poziomie społecznym albo jednostkowym – własnego umysłu). Szereg strategii dezinformacyjnych w warstwie narracyjnej ma za zadanie wywołać w odbiorcy poczucie, że prezentowana w diegezie rzeczywistość jest czymś innym, niż się zdaje.

Tak zarysowaną kreację ontyczną można postrzegać jako popkulturowe narzędzie czasów niepokoju i niepewności, reprezentujące próby radzenia sobie z lękami oraz złożonością świata – nie tylko przedstawionego. Z drugiej strony kino, komiks, gry video i seriale obfitują w produkcje pokazujące oraz demaskujące prawdziwe spiski – polityczne, medyczne, korporacyjne, a nawet szpiegowskie – ich kulisy, przebieg, często upadek i kompromitację.

Także ujęcia teoretyczne łączą globalną atmosferę nadprodukcji teorii spiskowych
z zainteresowaniem strukturami paranoicznymi, interpretowanymi jako próba oddania niepewności egzystencjalnej, chaosu informacyjnego i wyraz nostalgii za „ładotwórstwem”.

Proponowane ramy poruszanych w tekstach zagadnień to:

- funkcjonowanie paranoi jako tematu/tropu fabularnego

- narracje paranoiczne a inne narracje spiskowe – ramy konwencji

- praktycy i teoretycy wyobraźni paranoicznej oraz teorii spiskowych (Eco, Pynchon, Dick, Le Tellier)

- artystyczna funkcja narracji paranoicznych – ujęta diachronicznie i/lub synchronicznie

- paranoja jako stan indywidualny postaci

- narracja niewiarygodna w kinie/serialach (oraz inne narracyjne środki „paranoiczne”)

- paranoja jako metafora rzeczywistości

- ekranowa tematyzacja prawdziwych konspiracji

- szczególnie wpływowe narracje paranoiczne i ich ekranowi spadkobiercy

- teorie spiskowe a nowe media (kłączowość/sieciowość/hipertekstualność)

- teorie spiskowe a myślenie postsekularne, dziedzictwo kontrkultury oraz New Age

 

Na zgłoszenia propozycji tekstów (tytuł wraz z abstraktem) czekamy do 31 stycznia 2024.

Ostateczny termin przyjmowania tekstów: 1 lipca 2024.