Infestacja umysłu. O immanentnej potworności i wieloaspektowym wykluczeniu insektów na przykładzie Robaka Williama Friedkina

Leila Słodowicz

doi:10.26881/pan.2024.32.06

Autor

Leila Słodowicz Uniwersytet Gdański https://orcid.org/0000-0002-2585-6281

DOI:

https://doi.org/10.26881/pan.2024.32.06

Słowa kluczowe:

horror, owady, animal studies, ekokrytyka, posthumanizm

Abstrakt

This article explores the anxiety-inducing potential of insects, which are characterized by an inherent monstrosity and a paradoxical status of being both “excessively animalistic” and “insufficiently animalistic.” By examining the role of insects in horror cinema and offering an ecocritical reading of Bug, the analysis reveals that the use of insects to illustrate paranoia and fear reinforces the multifaceted exclusion of non-human beings within the anthropocentric paradigm. A reflection on William Friedkin’s film allows for the proposal of strategies through which a cultural text can effectively evoke unease and address themes of conspiracy, delusion, and surveillance anxiety – without perpetuating the oppression of insects or reinforcing their subordinate position within a hierarchical, dualistic order.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Braidotti, R. (2009). Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym, przeł. A. Derra. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Brookshire, B. (2022). Pests: How Humans Create Animal Villains. New York: HarperCollins.

Brzostek, D. (2021). Entomologia rock and rolla. „Kultura Współczesna” 2021, nr 2(114).

Carroll, N. (2004). Filozofia horroru albo paradoksy uczuć, przeł. M. Przylipiak. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Chiacchio, M., Pigoni, A. (2022). Red in Tooth and Claw: A Review of Animal Antagonistic Roles in Movies. „People and Nature”, Vol. 4, Issue 3. https://besjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/pan3.10308 (dostęp: 10.10.2024).

Culler, J. (2000). Dekonstrukcja i jej konsekwencje dla badań naukowych, [w:] R. Nycz (red.), Dekonstrukcja w badaniach literackich. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Deleuze, G., Guattari, F. (2015). Tysiąc plateau, przeł. J. Bednarek. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.

Gzyra, D. (2014). Problem zwierząt. Jak traktujemy i postrzegamy zwierzęta? „Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne”, nr 2.

Haraway, D. (2003). Manifest cyborga, przeł. S. Królak, E. Majewska. „Przegląd Filozoficzno-Literacki”, nr 1.

Haraway, D. (2012). Manifest gatunków stowarzyszonych, przeł. J. Bednarek, [w:] A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe. Antologia przekładów. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Koperski, P. (2023). Asymetria powinności etycznych, czyli o nierównym traktowaniu różnych grup zwierząt w badaniach naukowych. „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies”, nr 2(12).

Kristeva, J. (2007). Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. M. Falski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Lockwood, J.A. (2013). The Infested Mind. Why Humans Fear, Loathe, and Love Insects. Oxford–New York: Oxford University Press.

Mertins, J.W. (1986). Arthropods on Screen. „Bulletin of the Entomological Society of America”, Vol. 32, Issue 2.

Plumwood, V. (1993). Feminism and the Mastery of Nature. London: Routledge.

Sepsi, L. (2017). Embracing the Insect: Representations of Arthropods in American Horror Cinema. „Americana E-Journal of American Studies in Hungary”, Vol. XIII, No. 2. https://www.americanaejournal.hu/index.php/americanaejournal/article/view/45053 (dostęp: 13.09.2024).

Walczak, M. (2015). Czy owad to zwierzę? „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies”, nr 1.

Warren, K. (1990). The Power and Promise of Ecological Feminism. „Environmental Ethics”, Vol. 12, No. 2.

Żółkoś, M. (2015). Mikro-formy i makro-lęki. Owady jako wyzwanie dla animal studies, [w:] A. Barcz, D. Łagodzka (red.), Zwierzęta i ich ludzie. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. https://books.openedition.org/iblpan/5580 (dostęp: 10.09.2024).