Dubbing filmów animowanych jako przekaz kulturowy. O współczesnym podejściu do translacji dubbingowej w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.26881/pan.2022.27.04Słowa kluczowe:
przekład, dubbing, przekaz kulturowy, filmy animowaneAbstrakt
The process of dubbing a production does not end at the direct translation of the text into the target language, but involves adapting and localising the verbal and choral contents of the film. Moreover, the finished product has to stay intact with the represented visual layer. This analysis researches upon dubbing as a form of translation regarding its function as a channel of conveying culture. In this study some of the animated films released in the past 20 years have been analysed. The discourse is focused on the importance of translation in the reception of the mainstream films from the perspective of a Polish viewer. The main aim of the article is to bring attention to the way in which dubbing presents culture by detaching the viewer from the cultural source and conveying the message of the film by focusing on the familiar, target culture.
Downloads
Bibliografia
Bazyl (2018). Nie wciskajcie nam dubbingu!, źródło: http://pixelpost.pl/nie-wciskajcie-nam-dubbingu/, dostęp: 14.02.2022.
Belczyk, A. (2007). Tłumaczenie filmów. Wilkowice: Wydawnictwo „Dla szkoły”.
Borowczyk, P. (2015). Gry intertekstualne w warstwach wizualnej i słownej filmów dubbingowanych, [w:] E. Kujawska-Lis, I. N’Diaye (red.), Komunikacja międzykulturowa w świetle współczesnej translatologii. Tom. 1: Literatura. Olsztyn: Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej.
Chmiel, A., Mazur, I. (2014). Audiodeskrypcja. Poznań: Wydział Anglistyki UAM.
Chudzik, K. (2020). Disney Polska ocenzurował swoją najnowszą bajkę. Jesteśmy aż tak zaściankowi?, źródło: https://www.ofeminin.pl/czas-wolny/seriale-i-filmy/disney-cenzuru- je-na-polskim-rynku-bajke-naprzod-chodzi-o-homoseksualizm-w-bajce/y87s8kx, dostęp: 14.02.2022.
Długosz, K. (2004). Mój Shrek myśli po polsku (rozmowa z Bartoszem Wierzbiętą), źródło: https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/moj-shrek-mysli-po-polsku/yhyb5xe, dostęp: 14.02.2022.
Hendrykowski, M. (1982). Słowo w filmie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Naukowe.
Hendrykowski, M. (1984). Z problemów przekładu filmowego, [w:] E. Balcerzan (red.), Wielojęzyczność literatury i problemy przekładu artystycznego. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Leszczyńska, U., Szarkowska, A. (2018). I don’t understand, but it makes me laugh. Dome- stication in contemporary Polish dubbing. „The Journal of Specialised Translations”, nr 30.
Muszyńska, A. (2011). Intertekstualność jako forma dialogu międzykulturowego. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 2, cz. 1.
Onet (2020). Bajka Pixara na cenzurowanym. Chodzi o postać policjantki-lesbijki, źródło: https://www.onet.pl/film/onetfilm/naprzod-bajka-disneya-i-pixara-ocenzurowana-chodzi-o-postac-policjantki-lesbijki/qtnqv0d,681c1dfa, dostęp: 14.02.2022.
Palion-Musioł, A. (2012). Przekład audiowizualny jako wyzwanie dla współczesnego tłumacza. Narzędzia oraz metody wykorzystywane w procesie translatorycznym. „Rocznik Przekładoznawczy”, nr 7.
Plewa, E. (2015). Układy translacji audiowizualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej.
Senkowski, D. (2012). Polska dubbingiem stoi. Nasi aktorzy, choć najlepsi w swoim fachu, w kraju mało doceniani, źródło: http://natemat.pl/6481,polska-dubbingiem-stoi-nasi-aktorzy-choc-najlepsi-w-swoim-fachu-w-kraju-malo-doceniani, dostęp: 10.02.2022.
Sikora, I. (2013). Dubbing filmów animowanych. Strategie translatorskie w polskim dubbingu anglojęzycznych filmów animowanych. Nysa: Oficyna Wydawnicza PWSZ.
Sitkiewicz, P. (2016). Zło konieczne. Dubbing w przedwojennej Polsce. „Panoptikum”, nr 16 (23).
Szarkowska, A. (2009). Przekład audiowizualny w Polsce – perspektywy i wyzwania. „Prze-kładaniec”, nr 20.
Tomaszkiewicz, T. (2006). Przekład audiowizualny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Woźniak, M. (2009). Jak rozmawiać z kosmitami? Kilka uwag o tłumaczeniu lektorskim telewizyjnych filmów fantastyczno-naukowych (na przykładzie Star Trek). „Przekładaniec”, nr 20.
(Tabela 1)
Wilki, Baśka, sł, R, Gawlińśki, muz. R. Gawliński, prod. Pomaton EMI, 2002.
Raz, Dwa, Trzy, Czy te oczy mogą kłamać, sł. A. Osiecka, muz. J. Pietrzak, 2002.
Jerzy Stuhr, Śpiewać każdy może, sł. Jonasz Kofta, muz. S. Syrewicz, 2007.