Niekompetentni kompetentni: o kompetencjach diagnostycznych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej/przedszkolnej
DOI:
https://doi.org/10.26881/pwe.2023.56.15Słowa kluczowe:
kompetencje diagnostyczne, diagnoza, obserwacja, nauczyciel edukacji elementarnejAbstrakt
The article outlines research conducted as part of a doctoral thesis and addresses the issue of insufficient diagnostic competencies among elementary education teachers. Based on the feedback from teachers who verbalized difficulties related to the diagnostic process during self-assessment, reflection was undertaken on diagnostic skills and directions for changing the current reality. The research was divided into three parts: two stages of quantitative research and a stage of qualitative research. The participants in the study were preschool and school teachers working in the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship.
Downloads
Bibliografia
Bandura A. (2007), Teoria społecznego uczenia się. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brzezińska A. (2008), Nauczyciel jako organizator społecznego środowiska uczenia się. W: E. Filipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy. Bydgoszcz, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Czerepaniak-Walczak M. (1995), Między dostosowaniem a zmianą. Elementy emancypacyjnej teorii edukacji. Szczecin, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Fengler J. (2001), Pomaganie męczy. Wypalenie w pracy zawodowej. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Filipiak E. (2009), Zdefiniować na nowo rolę i kompetencje nauczyciela – perspektywa socjokulturowa. W: B. Kasáčová, M. Cabanom (red.), Profesia učiteľa v preprimárnej a primárnej edukácii v teorii a výskumoch. Banská Bysrica, Univerzita Mateja Bela.
Filipiak E. (2015), Budowanie rusztowania dla myślenia i uczenia się dzieci w perspektywie społeczno-kulturowej teorii Lwa S. Wygotskiego. W: E. Filipiak (red.), Nauczanie rozwijające we wczesnej edukacji według Lwa S. Wygotskiego. Od teorii do zmiany w praktyce. Bydgoszcz, Agencja Reklamowo-Wydawnicza ArtStudio.
Gołębniak D. (1999), Edukacja poprzez język. Warszawa, Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli.
Gołębniak B.D., Kwiatkowska H. (2012), Nauczyciele. Programowe (nie)przygotowanie. Wrocław, Wydawnictwo Naukowe DSW.
Grzegorzewska M.K. (2006), Stres w zawodzie nauczyciela. Specyfika, uwarunkowania i następstwa. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Hornowska E., Brzezińska A.I., Appelt K., Kaliszewska-Czeremska K. (2014), Rola środowiska w rozwoju małego dziecka – metody badania. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Janowski A. (1975), Poznawanie uczniów – zdobywanie informacji w pracy wychowawczej, Warszawa, WSiP.
Kasáčová B., Babiakowá S. (2008–2011), bateria do badań w projekcie APVV-0026-27, profesjograf: Nauczyciel edukacji przedszkolnej i nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej w ujęciu dynamicznym [niepublikowane narzędzia badawcze w tłumaczeniu E. Filipiak].
Klus-Stańska D. (2002), Konstruowanie wiedzy w szkole. Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Klus-Stańska D. (2015), (Anty)edukacja wczesnoszkolna. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Klus-Stańska D., Nowicka M. (2005), Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Warszawa, WSiP.
Michalak R. (2013), Dziecko u progu edukacji przedmiotowej. Studium teoretyczno-empiryczne. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Michalak R., Misiorna E. (2004), Rzeczywistość a założenia edukacji małego dziecka. W: H. Sowińska, R. Michalak (red.), Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Niemierko B. (1997), Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. Warszawa, WSiP.
Niemierko B. (2007), Kształcenie szkolne. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Niemierko B. (2009), Diagnostyka edukacyjna – podręcznik akademicki. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Okoń W. (2001), Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Pilch T. (red.) (2010), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 6. Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Pines A.M. (2000), Wypalenie w perspektywie egzystencjalnej, tłum. M. Żywicki. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny. Mechanizmy. Zapobieganie. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Przybylska M. (2018), Postrzeganie własnych kompetencji diagnostycznych przez nauczycieli edukacji elementarnej. Niepublikowana rozprawa doktorska. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
Rowid H. (1946), Podstawy i zasady wychowania. Warszawa, Nasza Księgarnia.
Sęk H. (2000), Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny. Mechanizmy. Zapobieganie. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Skałbania B. (2011), Diagnostyka pedagogiczna. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Syroka J. (2003), Wypalenie zawodowe – koszty indywidualne i społeczne. W: S.A. Witkowski (red.), Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarządzaniu. T. 6. Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Szuman S. (1985), Podstawy rozwoju i wychowania w ontogenezie. Warszawa, WSiP.
Szyling G. (2019), Atrofia nieformalnej diagnostyki edukacyjnej we wczesnej edukacji. Między biernością i przemocą poznawczą w epoce ekspertów. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 47(4).
Szyling G., Bronk D. (2009), Dyskusja nad tradycyjnym myśleniem o poznawaniu ucznia. W: D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Tokarski J. (1980), Słownik wyrazów obcych. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Akty prawne
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r., poz. 890 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r., poz. 1289 ze zm.).
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r., poz. 742 ze zm.).