„Tajemnica pozostała jeszcze w głębi serc…”. O zwierzętach i wyobraźni Brunona Schulza
Abstrakt
In his stories, Bruno Schulz told the history of animals or, rather, animalized humans or humanized animals. He multiplied similarities and differences, inquiring about the nature of their origin. His artistic imagination was replete with flies, cockroaches, horses, dogs, birds, etc. The accumulation of animal and animal-like characters is one of Schulz’s characteristic methods of creation. It is a method common for writers who appreciate independence and carefully reflect on detail in their writing. In such a context, the author finds similarities between Schulz’s and Rainer Maria Rilke’s work. In “Dodo,” she identifies rhetorical devices that are typical for Schulz’s fiction, e.g., repetitions and animal similes. Those devices make the truth about relations between the characters quite complex – the “particularly privileged” Dodo of an extinct flightless species and the “heavy madman” Hieronim, a tawny owl.
Downloads
Bibliografia
Bachelard Gaston. 1975. Lautréamont. W Wyobraźnia poetycka. Wybór pism. Wybór H. Chudak, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz. Przedmowa J. Błoński. Warszawa: PIW.
Berger John. 1999. Po cóż patrzeć na zwierzęta?. W O patrzeniu. Przeł. S. Sikora. Warszawa 1999: Alatheia.
Bocheński Tomasz. 2013. Schulz czyli Inwencja jako forma poznania. W Bruno od Księgi Blasku. Studia i eseje o twórczości Brunona Schulza. Red. P. Próchniak. Kraków: Wydawnictwo EMG.
Bolecki Włodzimierz, Jerzy Jarzębski, Stanisław Rosiek (red.). 2006. Słownik schulzowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Bolecki Włodzimierz. 1996. Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym. Witkacy, Gombrowicz, Schulz i inni. Studium z poetyki historycznej. Kraków: Universitas.
Brunona Schulza. Warszawa: Wydawnictwo IBL.
Calasso Roberto. 2001. Literatura i bogowie. Przeł. S. Kasprzysiak. Warszawa: Czuły Barbarzyńca.
Carroll Lewis. 2013. Alicja w Krainie Czarów. Przeł. K. Dworak. Warszawa.
Courtine J.J. 2014. Ciało anormalne. Historia i antropologia kulturowa ułomności. W S. Audoin-Rouzeau, A. de Baecque, A. Becker. Historia ciała. T. 3. Przeł. K. Belaid, T. Stróżyński. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Czaja Dariusz. 2013. Znaki szczególne. Antropologia jako ćwiczenie duchowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ficowski Jerzy. 2002. Regiony wielkiej herezji i okolice. Bruno Schulz i jego mitologia. Sejny: Fundacja „Pogranicze”.
Gondowicz Jan. 2012. „Powrót wielkich ptaków”. Schulz/Forum 1.
Kitowska-Łysiak Małgorzata. 2011. „Sceny z Dodolandii. Przypisy do imaginarium Brunona Schulza”. Polska Sztuka Ludowa. Konteksty 1.
Kuczyńska-Koschany Katarzyna. 2004. Rilke poetów polskich. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Le Clézio Jean-Marie Gustave. 2009. Raga. Ujrzałem niewidzialny kontynent. Przeł. Z. Kozimor. Warszawa: PIW.
Millati Piotr. 2013. Zwierzęta Schulza. Tratwa i meduza. Szkice o literaturze. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Próchniak Paweł. 2013. Ptaki nocy (na marginesie „Wichury”). W Bruno od Księgi Blasku. Studia i eseje o twórczości Brunona Schulza. Red. P. Próchniak. Kraków: Wydawnictwo EMG.
Rilke Rainer Maria. 1993. Malte. Pamiętniki Malte-Lauridsa Brigge. Przeł. W. Hulewicz. Warszawa: „Pavo”.
Schulz Bruno. 1997. Sklepy cynamonowe; Sanatorium pod Klepsydrą. Warszawa.
Schulz Bruno. 2008. Księga listów. Zebrał i przygotował do druku J. Ficowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Stala Krzysztof. 1994. Architektura Schulzowskiej wyobraźni. W Czytanie Schulza. Materiały międzynarodowej sesji naukowej „Bruno Schulz – w stulecie urodzin i pięćdziesięciolecie śmierci”, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 8–10 czerwca 1992. Pod red. J. Jarzębskiego. Kraków: Oficyna Naukowa i Literacka T.I.C.
Stala Krzysztof. 1995. Na marginesach rzeczywistości. O paradoksach przedstawiania w twórczości
Tokarska-Bakir Joanna. 2007. Energia odpadków. W M. Douglas, Czystość i zmaza. Przeł. M. Bucholc. Warszawa: PIW.
Zieliński Jan. 1999. Schulz a Rilke. Hipotetyczna próba rekonstrukcji lektury. W Recepcja literacka i proces literacki. O polsko-niemieckich kontaktach literackich od modernizmu po okres międzywojenny. Red G. Ritz, G. Matuszek. Kraków: Universitas.