Czy powinniśmy martwić się zanieczyszczeniem światłem?

Literatura:

Administration de la nature et des forêts, 2021. Pollution lumineuse préserver l’environnement nocturne pour la biodiversité. Luxembourg.

Bartnicka, M., 2015. Podwójne zanieczyszczenie. Kosmos, 64(4), 525–536.

Belczewska, W., Frankowski, J., 2016. Administrowanie czy zarządzanie światłem? O polityce miejskiej względem oświetlenia na przykładzie Trójmiasta. Problemy Rozwoju Miast, 13(3).

Cyunel, M., Czaplicka, A., Stochel-Cyunel, J., 2015. Oświetlenie miejskie w kontekście zanieczyszczenia światłem. Kosmos, 64(4), 537–544.

Czaplicka-Kotas, A., Lodowska, J., 2014. Biomonitoring of surface water by synchronous culture of Chlorella vulgaris algae. Environment Protection Engineering, 40, 29–40.

Frank, K. D., 1988. Impact of outdoor lighting on moths: an assessment. Journal of the Lepidopterists' Society, 42: 63–93.

International Energy Agency, 2006. Light's labour's lost: Policies for Energy-Efficient Lighting. Energy Efficiency Policy Profiles, OECD Publishing, Paris.

Jakubowski, P., 2015. Wpływ rozkładu widmowego mocy promienistej ulicznych opraw oświetleniowych typu led na zanieczyszczanie światłem otoczenia. Kosmos, 64(4), 643–653.

Jones, H. S., 1946. The Royal Greenwich Observatory. Nature, 158(4003), 80–81.

Kaleta, T., 2007. Wpływ niektórych antropogenicznych zmian środowiskowych na zachowanie się zwierząt. Życie Weterynaryjne, 85, 375–379.

Keirstead, J., Rutter P., 2012. A brief history and the possible future of urban energy systems. Energy Policy, 50, 72–80.

Koslofsky, C., 2011. Evening’s empire: A history of the night in early modern Europe. Cambridge University Press, New York.

Kubiak, J., Tórz, A., 2005. Eutrofizacja. Podstawowe problemy ochrony wód jeziornych na Pomorzu Zachodnim. Słupskie Prace Biologiczne, 2, 17–36.

Kurkowski, M., Chlewicka, M., Krawczyk, A., Kurkowska, K., Witkowski, P., 2014. Analiza możliwości aplikacji oświetlenia LED w aspekcie bezpieczeństwa pieszych użytkowników dróg. Przegląd Elektrotechniczny, 90, 237–239.

Kyba, C. C., Ruhtz, T., Fischer, J., Hölker, F., 2011. Cloud coverage acts as an amplifier for ecological light pollution in urban ecosystems. PloS ONE, 6(3), e17307.

Longcore, T., Rich, C., 2004. Ecological light pollution. Frontiers in Ecology and the Environment, 2(4), 191–198.

Marcinkowska, S., Tęgowska, E., 2015. Oddziaływanie światła o różnym spektrum na bezkręgowce zmierzchu i pełnego dnia. Kosmos, 64(4), 589–597.

Martyniuk-Pęczek, J., 2014. Światła miasta (pp. 1-211). Wydawnictwo Marina.

Pérez Vega, C., Zielinska-Dabkowska, K. M., Hölker, F., 2021. Urban lighting research transdisciplinary framework—A collaborative process with lighting professionals. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(2), 624.

Ratajkiewicz, P., Michalak, H., 2020. Minimalizacja ilości parametrów oświetleniowych przyczyną zubożenia nocnego krajobrazu miast. Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering.

Reis, P., Koitz, M., Bohnenberger, W., 2001. Nacht. Kartographie des öffentlichen Raums. Städtebau-Institut Universität Stuttgart.

Rydell, J., 1992. Exploitation of insects around streetlamps by bats in Sweden. Functional Ecology, 744–750.

Rydell, J., Baagoe, H. J., 1996. Street lamps increase bat predation on moths. Entomologisk Tidskrift, 117(4), 129–135.

Saunders, M., Gustanski, J., Lawton, M., 1974. Effect of ambient illumination on noise levels of groups. Jurnal of Applied Psychology, 59, 527–528.

Suchowiak, J., 2015. Symfonia świateł-identyfikacja wizualna i reklama w kontekście wnętrz architektonicznych. Kosmos, 4(64), 563–578.

Szczepanek, R., 2015. Blaski i cienie oświetlenia ulicznego led, na przykładzie modernizacji ulicy Bałuckiego w Krakowie. Kosmos, 64(4), 663–667.

Ściężor, T., Kubala, M., 2012. Wpływ chmur niskich i wysokich na bliskie i dalekie zanieczyszczenie świetlne. Czasopismo Techniczne, 23, 253–260.

Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, DzU 1997 nr 54, poz. 348.

Verheijen, F. J., 1985. Photopollution: artificial light optic spatial control systems fail to cope with. Incidents, causations, remedies. Experimental Biology, 44: 1–18.

Zielińska-Dąbkowska, K. M. 2014. Masterplan świetlny dla projektu Porto Montenegro, jako rozwiązanie minimalizujące negatywne skutki oświetlenia dla środowiska naturalnego. XXIII Krajowa Konferencja Oświetleniowa, Technika Świetlna, Politechnika Warszawska, Warszawa.

Źródła internetowe:

SOWA – oświetlenie zewnętrzne. https://www.gov.pl/web/nfosigw/sowa--oswietlenie-zewnetrzne (dostęp: 17.02.2022)

Świetlna rewolucja. Koronawirus wyłącza niektóre latarnie. https://regiony.rp.pl/finanse-w-regionach/art17667781-swietlna-rewolucja-koronawirus-wylacza-niektore-latarnie (dostęp: 17.02.2022)