Narzędzia oparte na AI w edukacji: postawy i dylematy w świetle badań
DOI:
https://doi.org/10.26881/head.2024.2.03Słowa kluczowe:
sztuczna inteligencja, AI, edukacja, badania, system edukacyjnyAbstrakt
W artykule omówiono znaczenie sztucznej inteligencji (AI) w kontekście edukacyjnym, jej potencjalne korzyści, a także wyzwania związane z jej implementacją. AI ma zdolność personalizowania procesu nauczania, ułatwiając dostęp do materiałów edukacyjnych oraz automatyzując rutynowe zadania, takie jak ocenianie i monitorowanie postępów uczniów. Jednak pojawiają się również obawy o prywatność danych, etykę oraz wpływ na interakcję między nauczycielem a uczniem, która jest kluczowa w tradycyjnym modelu edukacji. W artykule omówiono wyniki badań przeprowadzonych w pięciu grupach, obejmujących uczniów, nauczycieli, studentów, wykładowców oraz przedstawicieli biznesu. Wyniki te pokazują zróżnicowane podejścia do wykorzystywania AI w edukacji, wskazując na ogólnie pozytywne nastawienie wobec tej technologii, jednak z uwzględnieniem potrzeby precyzyjnych regulacji. Z analizy wynika, że większość badanych dostrzega potencjał AI do transformacji edukacji, jednak nauczyciele i wykładowcy pozostają ostrożni wobec jej wykorzystania, szczególnie w kontekście przygotowywania prac zaliczeniowych. Rekomendacje zawarte w artykule wskazują na konieczność opracowania wytycznych i norm regulujących korzystanie z AI w edukacji, a także wsparcia dla nauczycieli i uczniów w zakresie etycznego i odpowiedzialnego korzystania z tej technologii.
Bibliografia
Azhar, A. (2021). Exponential thinking. Research-Technology Management, 65(1), 11-17.
Bączyk-Lesiuk, K., Patkowski, K., Zieliński, M. (2024). Polska edukacja w cieniu AI. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział w Poznaniu, Poznań.
Bhaskar, M., Suleyman, M. (2024). Sztuczna inteligencja, władza i najważniejszy dylemat ludzkowści w XXI wieku. Wyd. Szczeliny, Kraków.
Dai, Y., Liu, A., Lim, C. P. (2023). Reconceptualizing ChatGPT and generative AI as a student-driven innovation in higher education. Procedia CIRP, 119, 84-90.
Gaczek, P., Pozharliev, R., Leszczyński, G., Zieliński, M. (2023). Overcoming consumer resistance to AI in general health care. Journal of Interactive Marketing, 58(2-3), 321-338.
Holmes, W., Tuomi, I. (2022). State of the art and practice in AI in education. European Journal of Education, 57(4), 542-570.
Lim, W. M., Gunasekara, A., Pallant, J. L., Pallant, J. I., Pechenkina, E. (2023). Generative AI and the future of education: Ragnarök or reformation? A paradoxical perspective from management educators. The international journal of management education, 21(2), 100790.
Memarian, B., Doleck, T. (2023). Fairness, Accountability, Transparency, and Ethics (FATE) in Artificial Intelligence (AI), and higher education: A systematic review. Computers and Education: Artificial Intelligence, 100152.
Nguyen, A., Kremantzis, M., Essien, A., Petrounias, I., Hosseini, S. (2024). Enhancing Student Engagement Through Artificial Intelligence (AI): Understanding the Basics, Opportunities, and Challenges. Journal of University Teaching and Learning Practice, 21(6).
Nguyen, N. D. (2023). Exploring the role of AI in education. London Journal of Social Sciences, (6), 84- 95.
Roshanaei, M., Olivares, H., Lopez, R. R. (2023). Harnessing AI to foster equity in education: Opportunities, challenges, and emerging strategies. Journal of Intelligent Learning Systems and Applications, 15(04), 123-143.
Strzelecki, A. (2024). Students’ acceptance of ChatGPT in higher education: An extended unified theory of acceptance and use of technology. Innovative higher education, 49(2), 223-245.
Su, J., Yang, W. (2023). Unlocking the power of ChatGPT: A framework for applying generative AI in education. ECNU Review of Education, 6(3), 355-366. unesco.org/en/digital-education/artificial-intelligence [dostęp dnia 30.08.2024].
Zhai, X., Chu, X., Chai, C. S., Jong, M. S. Y., Istenic, A., Spector, M., ... Li, Y. (2021). A Review of Artificial Intelligence (AI) in Education from 2010 to 2020. Complexity, 2021(1), 8812542.
Zhang, K., & Aslan, A. B. (2021). AI technologies for education: Recent research & future directions. Computers and Education: Artificial Intelligence, 2, 100025.