Pogodnie o wojnie. Komizm w kaszubskim teatrze na przykładzie utworu Katilina Leona Heykego

Abstrakt

Artykuł przybliża zagadnienie komizmu w teatrze kaszubskim na podstawie Katilinny Leona Heykego. Kluczowymi pojęciami w tekście są: teatr ludowy, komizm prosty i komizm złożony. Zasadniczym celem autorki jest wykazanie tego, jaki typ komizmu występuje w ww. tekście oraz jaką pełni w nim funkcję.

Autorka opisuje przykłady komizmu pokazując jednocześnie jaką ma formę (prostą, czy złożoną). Określenie formy komizmu pozwala na wskazanie funkcji, jaką pełni on w tym tekście. Istotne są również relacje łączące komizm z innymi zabiegami artystycznymi wykorzystanymi w utworze.

Na podstawie analizy przytaczanych przykładów, oraz określeniu relacji komizmu z całością tekstu, autorka klasyfikuje komizm Katiliny jako komizm złożony. W trakcie opisu autorka wskazuje, że praktycznie wszystkie przytoczo­ne przykłady nie mają jedynie funkcji ludycznej. Wykorzystanie komizmu przez Heykego służy przede wszystkim przekazaniu uniwersalnych, acz ważnych treści w formie czytelnej dla każdego widza.

We wcześniejszych badaniach nad Katiliną badacze i krytycy zarzucali Hey­kemu, że tekst ten niepotrzebnie miesza ze sobą lekką anegdotę z tragicznymi wydarzeniami historycznymi oraz, że komizm wykorzystany w tekście jest za­ledwie rubaszny. Przeprowadzona przez autorkę analiza Katiliny daje odpór krytycznym zarzutom wobec Heykego.