Obcym – inna, sobie – obca. Agnes Anney i jej zmagania z tożsamością (H. Sienkiewicz, "Wiry")

Abstrakt

Treścią artykułu jest analiza kreacji protagonistki Wirów, jednej z najmniej znanych powieści Sienkiewicza. Bohaterka Agnes Anney, która jako chłopskie dziecko wyemigrowała z rodzinnej wsi mazowieckiej do Wielkiej Brytanii, wraca do niej po latach jako bogata panna, zaadoptowana przez angielskiego fabrykanta. Dziedzic majątku, Władysław Krzycki, prawie natychmiast się w niej zakochuje, nie poznając w niej włościańskiej panienki, którą uwiódł przed laty.

Agnes, jako obca w szlacheckim środowisku, posługuje się różnorodnymi mechanizmami pomagającymi jej funkcjonować w świecie, który widzi w niej Inną: zarówno w uniwersum polskiej szlachty, jak i wśród polskich katolików, a wreszcie i pośród mężczyzn trakujących ją jako pozbawiony własnego zdania obiekt seksualny. Panna Anney zaskakuje wszystkich swoim zachowaniem, stosunkiem do przyjętych od pokoleń norm obyczajowych, jak również historią życiową.