U źródeł chrześcijaństwa. Portret św. Brunona z Kwerfurtu w powieści "Jest tu chłopiec" Anny Lisowskiej-Niepokólczyckiej

Abstrakt

Początki państwa polskiego i jego chrystianizacja stały się przedmiotem wielu powieści historycznych z różnych okresów literackich i skierowanych do różnych odbiorców. Napisali o tym m.in. Józef Ignacy Kraszewski, Walery Przyborowski, Antoni Gołubiew i Władysław Grabski. Kwestią polskiej chrystianizacji zajęła się również Anna Lisowska-Niepokólczycka w powieści Jest tu chłopiec. To opowieść o św. Brunonie z Kwerfurtu (974–1009) – mnichu benedyktyńskim, kapelanie cesarskim, misjonarzu, męczenniku i świętym Kościoła katolickiego, wywodzącym się z arystokratycznej rodziny niemieckiej; absolwencie szkoły w Magdeburgu, powierniku Ottona III i uczniu św. Romualda. O jego osobistej wartości przypomina pamiętna rola, jaką odgrywał w dziele chrystianizacji Polski w czasach Bolesława Chrobrego. Po śmierci Pięciu Braci (w 1003 r.) udał się do Polski. Napisał dwie hagiograficzne prace: Żywot św. Wojciecha oraz Żywot Pięciu Braci Męczenników. Są one źródłem wiedzy o historii Polski i Europy Środkowej we wczesnym średniowieczu. Św. Brunon napisał też list do Henryka II, próbując pośredniczyć między nim a Bolesławem Chrobrym. List ten jest jednym z pierwszych dzieł napisanych w języku polsku. Z powodu przedłużającej się wojny między oboma władcami Brunon udał się na misję do Prusów, na granicy między Litwą a Rosją. Został zamordowany wraz z 18 misjonarzami 14 lutego lub 9 marca 1009 r. Powieść Lisowskiej-Niepokólczyckiej przedstawia sylwetkę świętego, którego historia życia dobrze wpisuje się w dzieje średniowiecznej, a który właściwie został zapomniany. Brunon z Kwerfurtu jest, obok św. Wojciecha i Pięciu Braci Męczenników, jedną z najważniejszych postaci odpowiedzialnych za chrystianizację Polski.