Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweGroźby karalne w dyskusjach publicznych. Szkic językowy
Słowa kluczowe:
etyka słowa, etykietowanie, stygmatyzacja, stereotypizacja, dehumanizacja, depersonifikacjaAbstrakt
Celem artykułu jest omówienie – ze względu na etykę komunikacji międzyludzkiej – wybranych aktów mowy, które pojawiły się w dyskusji publicznej na temat gróźb karalnych. Są to: znieważenie, pomówienie, zastraszanie, nękanie, uwłaczanie godności.
Downloads
Bibliografia
[USJP] Uniwersalny słownik języka polskiego (2003), red. S. Dubisz, t. 4, Warszawa.
Bauer Z. (2017), Polskie fora internetowe. Przykłady „mowy nienawiści” czy „mowy agresji”, w: Etyka słowa. Wybór opracowań I, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina, Lublin.
Benenowska I. (2019), Normy etycznej komunikacji, ich łamanie i sankcje (na wybranych przykładach), w: Aksjologiczne aspekty komunikacji. Materiały z Forum Etyki Słowa, red. I. Benenowska, E. Laskowska, B. Morzyńska-Wrzosek, Bydgoszcz.
Cegieła A. (2014a), Moralne aspekty grzeczności językowej, w: Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą. Język, działanie, kultura, red. J. Bloch, D. Lewandowska-Jaros, R. Pawelec, Warszawa.
Cegieła A. (2014b), Słowa i ludzie. Wprowadzenie do etyki słowa, Warszawa.
Cegieła A. (2015), Słowa niebezpieczne i niepożądane w przestrzeni społecznej. Etyka słowa a poprawność polityczna, http://oes.uw.edu.pl/2015/01/26/slowa-niebezpieczne-i-niepozadane-w-przestrzeni-spolecznej-etyka-slowa-apoprawnosc-polityczna [dostęp: 30.09.2019].
Cegieła A. (2017), Nieetyczne zabiegi o charakterze redukującym, Etyka słowa. Wybór opracowań I, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina, Lublin.
Cegieła A. (2019), Na czym polega przemoc w języku komunikacji publicznej?, „Poradnik Językowy” z. 7.
Fedas A. (2012), Mobbing jako przykład agresji językowej / złamania zasad etyki komunikacji językowej. Wyniki badań empirycznych, w: Kultura Komunikacji Językowej 2. Etyka i etykieta w komunikacji językowej, red. A. Piotrowicz, M. Witaszek-Samborska, K. Skibski, Poznań.
Głowiński M. (2017), Retoryka nienawiści, etyka słowa. Wybór opracowań I, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina, Lublin.
Gołda-Sobczak M. (2018), Odpowiedzialność karna za zniewagę. Uwarunkowania językowe, w: Język i prawo, red. A. Jakuszewicz, Bydgoszcz.
Grochowski M. (1982), Zarys analizy semantycznej grup jednostek wyrażających etyczne relacje osobowe (kpina, zniewaga, upokorzenie), „Polonica” t. 8.
Grzegorczykowa R. (1991), Obelga jako akt mowy, „Poradnik Językowy” nr 5–6.
Jadacka H. (2010), Lingwistyczno-prawny aspekt używania wyrazów obraźliwych, red. A. Choduń, S. Czepita, Szczecin.
Kaczor M. (2017a), Etyczny aspekt stylu wypowiedzi w „Tygodniku Powszechnym” (na przykładzie dyskursu migracyjnego), „Filologia Polska. Roczniki naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego” z. 3.
Kaczor M. (2017b), Nieetyczne zachowania językowe w dyskursie migracyjnym, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Filologia polska. Językoznawstwo” XIII.
Kaczor M. (2019a), „Korytarz humanitarny”. Słownictwo etyczne w dyskursie migracyjnym, w: Komunikowanie wartości – wartość komunikowania, red. I. Benenowska, A. Bączkowska, W. Czechowski, Bydgoszcz.
Kaczor M. (2019b), „Krótko, ostro, do słuchu”. Język współczesnych sporów publicznych (na przykładzie dyskusji o uchodźcach i migrantach w „Tygodniku Powszechnym”), w: Aksjologiczne aspekty komunikacji. Materiały z Forum Etyki Słowa, red. I. Benenowska, E. Laskowska, B. Morzyńska-Wrzosek, Bydgoszcz.
Kamińska-Szmaj I. (2007), Agresja językowa w życiu publicznym, Wrocław.
Kochan M. (2019), Medialne obrazy przemocy, „Poradnik Językowy” z. 7. Kołodziejek E. (1994), Językowe środki zwalczania przeciwnika, czyli o inwektywach we współczesnych tekstach politycznych, „Język a Kultura” t. 11: Język polityki a współczesna kultura polityczna, red. J. Anusiewicz, B. Siciński, Wrocław.
Kwiatkowski P. (2003), Przedsiębiorstwo Apokalipsa. O etyce dziennikarskiej, Kraków.
Laskowska E. (2017), Agresja językowa jako problem moralny, w: Etyka słowa. Wybór opracowań I, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina, Lublin.
Ożóg K. (1981), O współczesnych wyrazach obraźliwych, „Język Polski” nr 3–4. Puzynina J. (2017), Język porozumienia, język agresji, język alienacji, w: Etyka słowa. Wybór opracowań I, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina, Lublin.
Puzynina J. (b.r.), Dlaczego bronię kultury słowa?, www.kongresdydaktyki. polonistyka.uj.edu.pl/documents/7835005/a70b4891-1b3e-4bf6-a6e9- -1dd499d1b0d2 [dostęp: 30.09.2019].
Sojdy S. (2012), Kontrasty eufemistyczno-dysfemistyczne w lingwistyce słowackiej i polskiej, „Linguarum Silva” nr 1.
Szczepanik A. (2012), Jak obrazić i przeprosić bez słów? Niewerbalne akty komunikacji w ujęciu kulturowym, „Język a Kultura” t. 23: Akty i gatunki mowy w perspektywie kulturowej, Wrocław.
Termińska K. (2014), Codzienna przemoc konwersacyjna, „Język a Kultura” t. 24: Perswazja przez styl i stylizację, Wrocław.
Witosz B. (2017), O dyskursie wykluczenia i dyskursach wykluczonych z perspektywy lingwistycznej, Etyka słowa. Wybór opracowań I, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina, Lublin.
Zdunkiewicz-Jedynak D. (2011), Językowy kodeks poprawności politycznej a kultura języka, w: Polskie dźwięki, polskie słowa, polska gramatyka (system – teksty – kodyfikacja), Warszawa.
Zdunkiewicz-Jedynak D. (2016), Nowe wyrazy w polszczyźnie XXI wieku odnoszące się do werbalnej agresji i przemocy, „Język a Kultura” t. 26: Kulturowe uwarunkowania zachowań językowych – tradycja i zmiana, Wrocław 2016.
Zdunkiewicz-Jedynak D. (2017), Językowy kodeks poprawności politycznej a kultura języka, w: Etyka słowa. Wybór opracowań I, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina, Lublin. Zgółkowa H. (red.) (2005), Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, Poznań.
