Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweŚwiadomość językowa i narodowa Gruzinów
Słowa kluczowe:
naród, świadomość narodowa Gruzinów, świadomość językowa Gruzinów, tożsamość narodowa, tożsamość językowaAbstrakt
W kształtowaniu tożsamości narodowej dużą rolę odgrywają różne wartości, a świadomość tych wartości – czyli własne procesy myślowe – jest niezwykle ważna. Tożsamość gruzińska kształtowała się pod wpływem tradycji greckiej, rzymskiej, perskiej, mongolskiej, tureckiej, rosyjskiej i radzieckiej, a więc w większości krajów, przez które Gruzja była wielokrotnie okupowana. Władcy tych krajów i imperiów dążyli do podporządkowania sobie Gruzji na swój sposób. Jest to znaczące, gdyż w kształtowaniu się narodu niezwykle istotną, jeśli nie najważniejszą, rolę odgrywają język, religia, jak również historia, terytorium, poczucie świadomości narodowej oraz tradycja.
Warto przyjrzeć się badaniom, które przeprowadziło Centrum Badań Opinii Społecznej (CBOS) w 2005 roku. Zapytano w nim, jakie cechy Polacy uważają za decydujące o przynależności do narodu polskiego, prosząc o wybranie z podanej listy dwóch najważniejszych kryteriów. Mimo że dość duża grupa ankietowanych miała trudności z udzieleniem odpowiedzi, większość zaznaczyła: „aby on sam czuł się Polakiem”.
W źródłach gruzińskich nie ma podobnych badań dotyczących Gruzinów, które przeprowadziłyby instytucje państwowe lub inne organizacje. Ze względu na brak informacji o poczuciu przynależności Gruzinów, w 2017 i 2018 r. podjęłam się samodzielnego przeprowadzenia takich badań.
Downloads
Bibliografia
Altermatt A. (1998), Sarajewo przestrzega: etnacjonalizm w Europie, Kraków.
Bierzyńska-Sudoł M. (2013), Proces podtrzymywania tożsamości narodowej współczesnych migrantów polskich w przestrzeni Internetu, Bydgoszcz.
Błuszkowski J. (2005), Stereotypy a tożsamość narodowa, Warszawa.
Bokszański Z., Piotrowski A., Ziółkowski M. (1977), Socjologia języka, Warszawa.
Boski P., Jarymowicz M., Malewska-Peyre H. (1992), Tożsamość a odmienność kulturowa, Warszawa.
Budyta-Budzyńska M. (2010), Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, Warszawa.
Burszta W.J. (2004), Różnorodność i tożsamość: antropologia jako kulturowa refleksyjność, Poznań.
Cambridge Advanced Learner’s Dictionary (1995), Cambridge.
Castells M. (2008), Siła tożsamości, Warszawa.
Chlebda W. (1995), Fatum i nadzieja. Szkice do obrazu samoświadomości językowej dzisiejszych Rosjan, Opole.
Dzidziguri S. (1990), Historia języka gruzińskiego, Tbilisi.
Furier A. (2015), Gruzja niepodległa – od monarchiom do republiki, Szczecin.
Grotowska S. (2003), Tożsamość jednostki w perspektywie wydarzeń i planów życiowych, w: Biografia o tożsamości, red. I. Szlachcicowa, Wrocław.
[ISJP] Inny słownik języka polskiego 2000, red. M. Bańko, Warszawa.
Japaridze A. (2008), Kształtowanie języka kościelnego, Tbilisi.
Kaganiec-Kamieńska A. (2008), Tożsamość na pograniczu kultur, Kraków.
Kłoskowska A. (1996), Kultury narodowe u korzeni, Warszawa.
Lubaś W. (2009), Polityka językowa, Opole.
Majcherek J. (2009), Kultura, osoba, tożsamość, Kraków.
Marxism and the National Question, https://www.marxists.org/reference/archive/stalin/works/1913/03a.htm [dostęp: 30.09.2019].
Materski W. (2000), Gruzja, Warszawa. Naród, https://simartle.wordpress.com/2010/09/24/eri_natio [dostęp: 30.09.2019].
Nation, Cambridge Online Dictionary, https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/nation [dostęp: 30.09.2019].
Nazewnictwo geograficzne świata (2005), Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, http:// ksng.gugik.gov.pl/wydawnictwa_ngs.php [dostęp: 30.09.2019].
Niewiara A. (2009), Kształty Polskiej tożsamości, Katowice.
Putkaradze T. (2008), Tożsamość narodowa Gruzinów (identity), według nowoczesnej nauki oraz perspektywy politycznej, Tbilisi.
Skudrzyk A., Urban K. (2010), Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych, Katowice.
Skudrzykowa A., Tambor J., Urban K., Wolińska O. (2001), Gwara śląska – świadectwo kultury, narzędzie komunikacji, Katowice.
Słownik edukacji obywatelskiej 1999, red. A. Czabaraszwili, Tbilisi.
Słownik edukacji obywatelskiej 2005, red. L. Aleksidze, Tbilisi.
Słownik etnologiczny, terminy ogólne 1987, red. Z. Staszczak, Warszawa – Poznań.
[SEJP] Słownik etymologiczny języka polskiego 2005, red. W. Boryś, Kraków.
[SJP] Słownik języka polskiego 2005, red. M. Szymczak, Warszawa.
[SWJP] Słownik współczesnego języka polskiego 1996, red. B. Dunaj, Warszawa.
Smith A. (2009), Bogactwo narodów: biografia, Warszawa.
Szul R. (2009), Język, naród, państwo, Warszawa.
Tabidze M. (2005), Problems of the Georgian Language and its functioning Factors in Georgia, Tbilisi.
Tambor J. (2008), Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, Katowice.
Tambor J. (2010), Kulturowe wyznaczniki tożsamości, w: Kongres Kultury Województwa Śląskiego, Katowice.
Tambor J. (2014), Status języka a wola ludu i kodyfikacja. Przypadek śląski, „Forum Lingwistyczne” 2014.
Tożsamość narodowa Polaków oraz postrzeganie mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Komunikat z badań 2005, CBOS, oprac. J. Lewandowska, Warszawa, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2005/K_084_05.PDF, [dostęp: 30.09.2019].
Uniwersalny słownik języka gruzińskiego 2006, red. A. Elerdaszwili, Tbilisi.
