Sieć przedszkoli w Polsce w pierwszej powojennej dekadzie
Abstrakt
Po II wojnie światowej w Polsce nastąpił znaczący rozwój placówek wychowania przedszkolnego. Komunistyczne władze oświatowe dumnie prezentowały dane statystyczne dotyczące wzrostu liczby przedszkoli, które świadczyć miały o upowszechnieniu tej formy zorganizowanego wychowania dziecka oraz o postępującym procesie demokratyzacji oświaty. Z jednej strony przedszkola postrzegano jako zdobycz socjalizmu, która „uwalniała” matki z „niewoli gospodarstw domowych”, umożliwiając im podjęcie pracy zawodowej. Z drugiej natomiast strony, przedszkola stawały się gwarancją swoistego monopolu kompartii w obszarze wychowania dziecka i to od najmłodszych lat.
Downloads
Bibliografia
Źródła
Archiwum Akt Nowych. Zespoły akt: Ministerstwa Oświaty, Żanny Kormanowej, Zarządu Głównego Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej.
Przepisy prawne
Monitor Polski Nr A–45, Zarządzenie Ministra Oświaty z dn. 26 stycznia 1953 r. w sprawie stosowania normatywów projektowania budownictwa dla szkół ogólnokształcących stopnia podstawowego oraz normatywów projektowania budownictwa dla przedszkoli o budynkach wolnostojących.
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 r., Dz.U. 1952 nr 33 poz. 232.
Instrukcja w sprawie przyjmowania dzieci do przedszkoli w roku szkolnym 1950/51; Instrukcja Centralnej Rady Związków Zawodowych dla Rad Zakładowych w sprawie kwalifikowania dzieci do przedszkoli w roku szkolnym 1950/51 oraz Wytyczne w sprawie organizacji zajęć i wyposażenia przedszkoli przy dziewięciogodzinnym dniu pracy. Komunikat o ukazaniu się w druku broszury, pt.: Wytyczne w sprawie reorganizacji przedszkoli, Dz. Urz. MOśw., 1950 nr 7, poz. 114.
Ustawa z dnia 21 lipca 1950 r. o 6-letnim planie rozwoju gospodarczego i budowy podstaw socjalizmu na lata 1950–1955, Dz.U. 1950 nr 37 poz. 344.
Opracowania
(1971). Rocznik statystyczny szkolnictwa 1970/71. Warszawa: GUS PRL.
(1957). Rocznik statystyczny 1957. Warszawa: GUS PRL.
(1958). Rocznik statystyczny 1958. Warszawa: GUS PRL.
(1967). Rocznik statystyczny szkolnictwa 1944/45–1966/67. Warszawa: GUS PRL.
(1969). Rocznik statystyczny szkolnictwa 1968/69. Warszawa: GUS PRL.
Bobrowska-Nowak W. (1983), Historia wychowania przedszkolnego. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Falski M. (1948), Szkolnictwo w r. szk. 1947/48 w liczbach tymczasowych. Z. 2. Warszawa.
Graniewska D. (1971). Żłobki i przedszkola w PRL. Warszawa: Wydawnictwa Związkowe Centralnej Rady Związków Zawodowych.
Jabłoński H. (1948). Polityka oświatowa w Polsce Ludowej. Warszawa (odbitka z miesięcznika „Wiedza i Życie” (12) 1948.
Jankowska J. (1952). Standard budowlany przedszkola o lokalach wbudowanych (projekt), Warszawa (na prawach rękopisu).
Jankowska J. (1954). Przedszkola. Materiały do projektowania. Z. 3. Warszawa/Łódź.
Mauersberg S., Walczak M. (2005). Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944–1956). Warszawa.
Woźnicka Z. (1972), Wychowanie przedszkolne w Polsce Ludowej. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Zamiatała D. (2000). Caritas. Działalność i likwidacja organizacji 1945–1950. Lublin: KUL.