" Tam jesteś, gdzie Cię pragną ludzie". Obraz Boga w poezji Zbigniewa Jankowskiego

Abstrakt

Szkic stanowi próbę przedstawienia ewolucji obrazu Boga w poezji Zbigniewa Jankowskiego. W toku metamorfoz wizerunku Stwórcy daje się wyodrębnić trzy etapy: fazę Boga o kamiennym wnętrzu (prezentowaną w utworach z lat 1959–1966), fazę Boga wszelkich możliwości, wzlotów i upadków (prezentowaną w utworach z lat 1970–2000) oraz fazę Boga wiekuistego (prezentowaną w utworach z lat 2001–2014). W pierwszej części rozważań Bóg o kamiennym wnętrzu przedstawione zostały odczytania utworów pochodzących z czterech pierwszych tomów poetyckich, w których Bóg jawi się podmiotowi lirycznemu jako słaby, bezwzględny demiurg, twórca ludzkiego cierpienia. Kolejny fragment pracy Bóg wszelkich możliwości, wzlotów i upadków zawiera interpretacje wybranych wierszy z lat 1970–2000, w których wizerunek Boga ulega metamorfozie – podmiot liryczny postrzega Stwórcę jako miłosiernego ojca i wszechobecne uosobienie miłości. Natomiast ostatnia część opracowania Bóg wiekuisty, przywołując utwory z lat 2001–2014, pokazuje, że Najwyższy stał się synonimem wieczności, z którą scalenia pragnie podmiot liryczny.