„Wziąwszy Testamenty obadwa do ręku”. Wiersze religijne z „Pocztu herbów” Wacława Potockiego (przyczynek do rehabilitacji materii i dalszych badań)

Autor

  • Dariusz Piotrowiak Uniwersytet Gdański

DOI:

https://doi.org/10.26881/jsr.2022.17.04

Słowa kluczowe:

Potocki Wacław, stemmat, Biblia, poezja religijna

Abstrakt

Celem artykułu jest przybliżenie wybranych wierszy religijnych z Pocztu herbów Wacława Potockiego. Są one niedoceniane przez współczesnych badaczy. Można jednak spojrzeć na nie jako na przykłady udanej modyfikacji konwencji stemmatycznej i wykazać ich związki z barokową kulturą konceptu, alegoryczną interpretacją Biblii i wywodzącym się ze średniowiecza toposem świata jako księgi.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Biblia, to jest Księgi Starego i Nowego Testamentu... (1599), przeł. J. Wujek, Kraków.

Borkowski A (2011). Imaginarium symboliczne Wacława Potockiego: Ogród nie plewiony, Siedlce.

Brückner A. (1924), Wstęp, w: W. Potocki, Wiersze wybrane, Kraków.

Curtius E.R. (2005), Literatura europejska a łacińskie średniowiecze, przeł. A. Borowski, wyd. 2 popr., Kraków.

Czarski B. (2012), Stemmaty w staropolskich książkach, czyli rzecz o poezji heraldycznej, Warszawa.

Czechowicz A. (2005), Zgniła chusta / biały arkusz. Potockiego misterium papieru i ciała (lektura „Pieśni XXI”), w: Koncept w kulturze staropolskiej, red. L. Ślęk, W. Pawlak, A. Karpiński, Lublin.

Dybek (2008), „Poczet herbów szlachty Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego” Wacława Potockiego: próba monografii, w: W. Potocki, Poczet herbów szlachty Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego [wydanie fototypiczne], Warszawa.

Gostyńska D. (1991), Retoryka iluzji. Koncept w poezji barokowej, Warszawa.

Górski K., Kuraszkiewicz W., Pepłowski W., Saski S., Taszycki W., Urbańczyk S., Wierczyński S., Woronczak J. (1995), Zasady wydawania tekstów staropolskich, Wrocław.

Grześkowiak R. (2014), Szatan, świat i ciało – trzej metafizyczni nieprzyjaciele duszy w poezji polskiej przełomu XVI i XVII wieku, w: Od liryki do retoryki: w kręgu słowa, literatury i kultury. Prace ofiarowane profesorom Jadwidze i Edmundowi Kotarskim, red. I. Kadulska, R. Grześkowiak, Gdańsk.

Grześkowiak R. (2017), Stary druk jako podstawa edycji krytycznej, w: Jak wydawać teksty dawne, red. K. Borowiec, D. Masłej, T. Mika, D. Rojszczak-Robińska, Poznań.

Hanusiewicz M. (2005), „Dowcipna egzegeza” w „Pieśniach” Wacława Potockiego, w: Koncept w kulturze staropolskiej, red. L. Ślęk, W. Pawlak, A. Karpiński, Lublin.

Karpiński A. (2003), Tekst staropolski. Studia i szkice o literaturze dawnej w rękopisach, Warszawa.

Karpiński A. (2005), Koncept jako rozumowanie albo Stanisława Herakliusza Lubomirskiego czytanie Pisma, w: Koncept w kulturze staropolskiej, red. L. Ślęk, W. Pawlak, A. Karpiński, Lublin.

Krzywy R. (2012), Stemmat, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” nr 1.

Krzywy R. (2014), Poezja staropolska wobec genologii retorycznej. Wprowadzenie do problematyki, Warszawa.

Makowski Ł. (2019), Opisy zwierząt na przykładzie lwa w Bestiariuszu Philippe’a de Thaon, „Vade Nobiscum” t. 21.

Michałowska T. (1974), Staropolska teoria genologiczna, Wrocław.

Mrowcewicz K. (2005), Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm – manieryzm – barok. Studia nad poezją XVII stulecia, Warszawa.

Obremski K. (1998), Myśl antropologiczna i wyobraźnia („Ogród fraszek”, „Moralia”), „Pamiętnik Literacki” z. 2.

Obremski K. (2010), Wacław Potocki i Podgórze Karpackie – peryferyjne centrum teologicznej refleksji poety („Tydzień stworzenia świata” – „Ogród”), „Studia Europaea Gnesnensia” nr 1–2.

Pawlak W. (2002), „Paradoxa theologica” Wacława Potockiego wobec kaznodziejskich „nowin”, „Roczniki Humanistyczne” t. 50, z. 1.

Pawlak W. (2005), Koncept w polskich kazaniach barokowych, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.

Pilarczyk F. (1982), Stemmata w drukach polskich XVI wieku, Zielona Góra.

Potocki W. (1696), Poczet herbów szlachty Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, Kraków (egz. BN, sygn. SD XVII.4.2011; egz. SD XVII.4.2017).

Potocki W. (1697), Argenida, którą Jan Barclaius po łacinie napisał..., Warszawa.

Potocki W. (1907), Ogród fraszek, oprac. A. Brückner, t. 2, Lwów.

Potocki W. (1987), Dzieła, oprac. L. Kukulski, t. 3: Moralia i inne utwory z lat 1688–1696, Warszawa.

Pobrania

Opublikowane

2022-12-19

Jak cytować

Piotrowiak, D. (2022). „Wziąwszy Testamenty obadwa do ręku”. Wiersze religijne z „Pocztu herbów” Wacława Potockiego (przyczynek do rehabilitacji materii i dalszych badań). Język – Szkoła – Religia, 17, 51–63. https://doi.org/10.26881/jsr.2022.17.04

Numer

Dział

W kręgu literatury