Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweJeden świat. Reklama społeczna w dobie pandemii
Słowa kluczowe:
case study, COVID-19, Polska, reklama społeczna, Światowa Organizacja ZdrowiaAbstrakt
Artykuł jest fragmentem szerszego projektu badawczego, realizowanego przez autora w październiku– grudniu 2020 roku, dotyczącego materiałów reklamowych zastosowanych przez WHO oraz wybrane kraje świata (Polskę, Australię, Kanadę, Nową Zelandię i RPA) w kampaniach społecznych w czasie pandemii wywołanej przez wirus SARS-CoV-2. W tekście zaprezentowano jedno studium przypadku – kampanię zastosowaną w Polsce, porównując jej przekazy z materiałami reklamowymi WHO. Główna teza została zaczerpnięta z myśli Iwana Krasteva, który twierdzi, że pandemia uświadomiła wszystkim, że w obliczu globalnego zagrożenia wszyscy ludzie są mieszkańcami „Jednego Świata”. W całym badaniu zastosowano triangulację dwóch metod badawczych – case study oraz interpretacji kompozycyjnej Gillian Rose. Aby zbadać warstwę werbalną komunikatów, posłużono się modelem komunikacji językowej Romana Jakobsona. W warstwie językowej komunikatów założono ich znaczną perswazyjność. W warstwie wizualnej, ze względu na prostotę formy, ograniczono się do modalności kompozycyjnej ze szczególnym uwzględnieniem kolorystyki i znaków ikonicznych. Tekst pokazuje, jak ważną rolę w komunikacji, zwłaszcza w czasach pandemii, pełnią społeczne kampanie reklamowe. Paradoksalnie, pandemia stanowiąca zagrożenie dla ludzkości może otworzyć także nowe, komparatystyczne obszary badań dotyczących skuteczności środków komunikacji masowej zastosowanych w jednych krajach, które z powodzeniem będą mogły być wykorzystane w innych.
Downloads
Bibliografia
Audet J., d’Amboise G., The Multi-Site Study: An Innovative Research Methodology, „The Qualitative Report” 2012, Vol. 6, No. 2, s. 1–18.
Banks M., Materiały wizualne w badaniach jakościowych, przeł. P. Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
Bielska E., Koncepcje oporu we współczesnych naukach społecznych. Główne problemy, pojęcia, rozstrzygnięcia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.
Casero-Ripollés A., Impact of COVID-19 on the media system. Communicative and democratic consequences of news consumption during the outbreak, „El Profesional de la Información” 2020, Vol. 29, No. 2, s. 1–11 (dostęp: 8.02.2021).
Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public, World Health Organization, https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public (dostęp: 9.11.2020).
Dańda A., Lubecka J., Casebook. Metodologia tworzenia case study, Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera, Kraków 2010.
Flyvbjerg B., Pięć mitów o badaniach typu studium przypadku, „Studia Socjologiczne” 2005, nr 2, s. 41–69.
Global Risks Report 2021, 16th Ed., World Economic Forum, Cologny–Geneva 2021.
Goodwill B., Public Service Advertising – Background and Future, http://www1.psaresearch.com/bib9830.html (dostęp: 22.10.2020).
Gustafsson J., Single case studies vs. multiple case studies: A comparative study, 2017-01-12, https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:1064378/FULLTEXT01.pdf (dostęp: 30.12.2020).
https://www.facebook.com/135889759813803/photos/-szukasz-materia%C5%82%C3%B-3w-o-koronawirus-%EF%B8%8Fplakaty-do-pobraniawydruku-a-tak%C5%BCe-aktualne-k/2711195408949879/ (dostęp: 8.11.2020).
„Jak uchronić się przed koronawirusem?” Infografiki Światowej Organizacji Zdrowia WHO, https://www.pzh.gov.pl/jak-uchronic-sie-przed-koronawirusem-infografiki-swiatowej-organizacji-zdrowia-who/ (dostęp: 7.11.2020).
Jakobson R., Poetyka w świetle językoznawstwa, „Pamiętnik Literacki” 1960, nr 2, s. 431–473.
Kelman H.C., Compliance, identification, and internalization: Three processes of attitude change, „Journal of Conflict Resolution” 1958, Vol. 2, No. 1, s. 51–60, https://scholar.harvard.edu/files/hckelman/files/Compliance_identification_and_internalization.pdf (dostęp: 11.12.2020).
Kelman H.C., Processes of opinion change, „Public Opinion Quarterly” 1961, Vol. 25, s. 57–78, https://scholar.harvard.edu/files/hckelman/files/ProcessesofOpinion.pdf (dostęp: 11.12.2020).
Koronawirus: informacje i zalecenia, https://www.gov.pl/web/koronawirus/do-pobrania (dostęp: 8.11.2020).
Koronawirus – najbardziej ufamy lekarzom, https://arc.com.pl/Koronawirus-najbardziej-ufamy-lekarzom-blog-pol-1585326759.html (dostęp: 10.12.2020).
Krastew I., Nadeszło jutro. Jak pandemia zmienia Europę, przeł. M. Sutowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2020.
Krzyszkowski M., Ikonologia reklamy społecznej w Polsce i w Szwecji, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2007, 32, s. 57–74.
Lalewicz J., Krytyka teorii funkcji mowy Bühlera-Jakobsona, „Teksty” 1973, nr 6, s. 16–33.
Mielcarek P., Metoda case study w rozwoju teorii naukowych, „Organizacja i Kierowanie” 2014, nr 1, s. 105–117.
Mordecai M., How people around the world see the World Health Organization’s initial coronavirus response, https://www.pewresearch.org/fact-tank/2020/11/12/how-people-around-the-world-see-the-world-health-organizations-initial-coronavirus-response/ (dostęp: 6.11.2020).
Nielsen R.K. et al., Navigating the ‘Infodemic’: How People in Six Countries Access and Rate News and Information about Coronavirus, Oxford 2020, https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/sites/default/files/2020-04/Navigating%20the%20Coronavirus%20Infodemic%20FINAL.pdf (dostęp: 8.02.2021).
Older people & COVID-19, https://www.who.int/teams/social-determinants-of-health/COVID-19 (dostęp: 30.11.2020).
Our values, our DNA, https://www.who.int/about/who-we-are/our-values (dostęp: 5.11.2020).
Paluchowski W.J., Komunikacja perswazyjna a reklama, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1994, z. 2, s. 113–124.
Pierwszy przypadek koronawirusa w Polsce, https://www.gov.pl/web/zdrowie/pierwszy-przypadek-koronawirusa-w-polsce (dostęp: 8.11.2020).
Polacy nie wierzą w dane Ministerstwa Zdrowia o zakażeniach COVID-19, https://shareinfo.pl/polacy-nie-wierza-w-dane-ministerstwa-zdrowia-o-zakazeniach-COVID-19/ (dostęp: 8.12.2020).
ProteGO Safe, https://www.gov.pl/web/koronawirus/protegosafe (dostęp: 13.12.2020).
Raport zakażeń koronawirusem (SARS-CoV-2) https://www.gov.pl/web/koronawirus/wykaz-zarazen-koronawirusem-sars-cov-2 (dostęp: 11.02.2021).
Rose G., Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, przeł. E. Klekot, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Ryłko-Kurpiewska A., Kontrowersje wokół tradycji badań nad komunikatem reklamowym, „Studia Medioznawcze” 2007, nr 4, s. 51–73.
Stolarska A., Wpływ reklamy społecznej na postawy i zachowania odbiorców przekazu, „Roczniki Ekonomii i Zarządzania” 2012, t. 4, s. 309–325.
Wójciuk A., Perswazja w reklamach społecznych, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Humanistyczne” 2016, nr 2, s. 109–125.
Wójciuk A., Reklama komercyjna i reklama społeczna – różnice i podobieństwa, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Społeczne” 2017, nr 16, s. 27–43.
Žižek S., Pandemia! COVID-19 trzęsie światem, przeł. J. Maksymowicz-Hamann, Wydawnictwo Relacja, Warszawa 2020.
