Etyka słowa a język negocjacji
Słowa kluczowe:
etyka, język, negocjacje, gra, spektakl teatralnyAbstrakt
Przedmiotem rozważań jest język negocjacji, który z założenia ma służyć przekazywaniu fałszywych informacji, ukrywać prawdziwe intencje mówiącego i pozwalać na wykorzystywanie przez niego słabych stron rozmówcy. Mimo że takie zachowania komunikacyjne byłyby w normalnych sytuacjach oceniane jako nieetyczne, w scenariuszu negocjacji zyskują inny wymiar ze względu na inny status etyczny słów wypowiadanych przez negocjatorów. Usprawiedliwieniem tego typu kłamstw może być potraktowanie negocjacji jako procesu odbywającego się częściowo w świecie fikcji, podobnie jak to się dzieje w wypadku gry lub spektaklu teatralnego. Różnica między grą towarzyską a negocjacjami tkwi jednak w pełnionych przez nie funkcjach i innym odniesieniu do rzeczywistości, dlatego w języku negocjacji muszą obowiązywać inne zasady etyki niż w języku graczy. Drugą analogią rozważaną w artykule jest porównanie negocjacji do spektaklu teatralnego. W wypadku każdej z tych sytuacji mamy bowiem do czynienia z aktorstwem, którego celem jest przeniesienie uczestniczących w niej osób do świata fikcji przypominającej świat rzeczywisty i dającej się ocenić za pomocą takich samych kryteriów moralnych.
Downloads
Bibliografia
Althoff F., Business bluffing reconsidered, „Journal of Business Ethics” 2003, nr 45.
Antas J., O kłamstwie i kłamaniu, TAiWPN Universitas, Kraków 2000.
Bowie N.E., Czy opłaca się blefować w biznesie [w:] W. Gasparski, J. Deitl, Etyka biznesu w działaniu. Doświadczenia i perspektywy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Carr A., Czy blefowanie w biznesie jest etyczne? [w:] W. Gasparski, J. Deitl, Etyka biznesu w działaniu. Doświadczenia i perspektywy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Carson T.L., Second thoughts about bluffing, „Bussiness Ethics Quarterly” 1993, nr 4, s. 283–289.
Chudy W., Kłamstwo jako metoda. Esej o społeczeństwie i kłamstwie, Oficyna Naukowa, Warszawa 2007.
Dąbrowski P., Praktyczna teoria negocjacji, Sorbog, Warszawa 1991.
Doliński D., Techniki wpływu społecznego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
Ekman P., Kłamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce i małżeństwie, tłum. Sz.E. Draheim, M. Kowalczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Fisher R., Ury W., Patton B., Dochodząc do tak. Negocjowanie bez poddawania się, tłum. R.A. Rządca, PWE, Warszawa 1990.
Gasparski W., Wykłady z etyki biznesu, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2004.
Gołembiewski P., Próg Zwycięstwa: praktyczny przewodnik przygotowania do negocjacji, Akademia Negocjacji, Warszawa 2016.
Inny słownik języka polskiego, red. M. Bańko, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, t. I.
Jabłońska-Bonca J., Prawnik a sztuka negocjacji i retoryki, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2002.
Kamiński J., Czy mówienie nieprawdy w negocjacjach jest etyczne?, „Przegląd Organizacji” 1992, nr 2.
Kamiński J., Negocjacje jako proces etyczny, Biuletyn informacyjny Zespołu Etyki Biznesu, Towarzystwo Naukowe Prakseologii, Warszawa 2002.
Kant I., Metafizyczne podstawy nauki o cnocie, tłum. W. Galewicz, Antyk, Kęty 2005.
Kolczewska K., Wyższy Poziom Przedsiębiorczości. Blog Katarzyny Kolczewskiej, https://kolczewska.pl/win-win-w-negocjacjach-naprawde/ (dostęp: 20.05.2018).
Kucharski J., Usprawiedliwione kłamstwo we współczesnej etyce stosowanej, Akademiam Ignatianum–Wydawnictwo WAM, Kraków 2014.
Kucharski, J. Negocjacje w świetle etyki kantowskiej, „Diametros” 2007, nr 12, s. 45.
Miklaszewski L., Kłamstwo w negocjacjach, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu” 2010, nr 17, s. 55–75.
Nęcki Z., Negocjacje w Biznesie, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1995, s. 197–201.
Osika G., Etyka negocjacji, Politechnika Śląska, Katedra Stosowanych Nauk Społecznych, Katowice 2007.
Puzynina J., Język wartości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992, s. 202.
Słownik języka polskiego, t. 2, red. J. Karłowicz, A.A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa 1900–1927.
Słownik języka polskiego, t. 3, red. W. Doroszewski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1958–1969.
Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988.
Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Wilga, Warszawa 1996.
Słownik wyrazów obcych PWN, red. J. Tokarski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1971.
www.wikipedia.org (dostęp: 21.05.2018).
Zbiegień-Maciąg L., Taktyki i techniki negocjacyjne, Wydawnictwa AGH, Kraków 2003.