Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweDyskusje wokół katastrofy klimatycznej jako pole walki o znaczenie. Analiza na podstawie wybranych tekstów funkcjonujących w przestrzeni kultury popularnej
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2024.14.05Słowa kluczowe:
ekskorporacja, katastrofa klimatyczna, greenwashing, kultura popularnaAbstrakt
Artykuł podejmuje problem dyskusji wokół tematu przeciwdziałania skutkom katastrofy klimatycznej. Przedstawia konflikt między dwoma potencjalnymi sposobami rozwiązywania go: opartym na nieskrępowanych mechanizmach rynkowych oraz na zmianach administracyjno-politycznych. Autor odwołuje się do teorii inkorporacji i ekskorporacji, zjawiska greenwashingu i krytyki neoliberalizmu, aby opisać zmieniający się sposób artykułowania sprzeciwu zwolenników zmian politycznych. Przedmiotami analizy są teksty funkcjonujące w sferze kultury popularnej: komunikacja potentata modowego H&M oraz wypowiedzi Thomasa Laurena Friedmana i Grety Thunberg, reprezentatywne dla obu podejść walki z negatywnymi zmianami klimatu.
Downloads
Bibliografia
Barker C., 2005, Studia kulturowe: Teoria i praktyka, tłum. A. Sadza, Kraków.
Biały F., Jakubowski J. (red.), 2020, Kultura popularna i ideologia: polityczne interpretacje rozrywki i sztuki, Poznań.
Bińczyk E., 2018, Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Warszawa. BP, 2005, www.knowyourcarbonfootprint.com [dostęp: 23.06.2023].
Chang H.-J., 2016, 23 rzeczy, których nie mówią ci o kapitalizmie, tłum. B. Szelewa, Warszawa.
Drozda J., 2015, Opór kulturowy: między teorią a praktykami społecznymi, Gdańsk.
Fiske J., 1999, British cultural studies and television, w: J. Storey (ed.), What is Cultural Studies? A reader, Londyn.
Fiske J., 2010, Cała Ameryka nosi dżinsy, tłum. K. Sawicka, w: Zrozumieć kulturę popularną, Kraków.
Friedman T.L., 2021, Want to Save the Earth? We Need a Lot More Elon Musks, The New York Times, 16.11.2021, www.nytimes.com/2021/11/16/opinion/glasgow-climate-change.html [dostęp: 25.05.2023].
Competetive Enterprise Institute, 2006, Global Warming – „Energy”, YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=7sGKvDNdJNA [dostęp: 15.06.2023].
Hall, 1985, The Rediscovery of Ideology: The Return of the Repressed in Media Studies, w: Beechey V., Donald J. (eds.), Subjectivity and Social Relations, Open University Press.
Heath J., Potter A., 2010, Bunt na sprzedaż: dlaczego kultury nie da się zagłuszyć, tłum. H. Jankowska, Warszawa.
H&M, 2017, H&M Conscious Collection: The Journey of a Dress – Conscious Exclusive 2017, YouTube, www.youtube.com/watch?v=igyvUTBzsPA [dostęp: 23.06.2023].
H&M, 2014a, H&M Conscious: Conscious materials, YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=edP4Sa_F8eY> [dostęp: 23.06.2023].
H&M, 2014b, H&M Conscious: What can we do?, YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=OAWosy-7_ck [dostęp: 23.06.2023].
IPCC, 2023, Summary for Policymakers, Climate Change 2023: Synthesis Report. A Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Genewa: IPCC.
Kopciewicz L., 2021, Dyskursy kryzysu klimatycznego, „Ars Educandi”, nr 18.
Kuligowski W., Pomieciński A. (red.), 2012, Oblicza buntu: praktyki i teorie sprzeciwu w kulturze współczesnej, Poznań.
Markiewka T.S., 2017, Język neoliberalizmu. Filozofia, polityka i media, Toruń.
Młodzieżowy Strajk Klimatyczny, 2023a, O nas, www.msk.earth [dostęp: 15.06.2023].
Młodzieżowy Strajk Klimatyczny, 2023b, Postulaty MSK, http://www.msk.earth [dostęp: 15.06.2023].
Rizzi C., 2022, ‘Greenwashing’ Class Action Alleges H&M Sustainability Profiles Contain ‘Falsified Information’, ClassAction.org, 27.07.2022, https://www.classaction.org/news/greenwashing-class-action-alleges-handm-sustainability-profiles-contain-falsified-information [dostęp: 15.06.2023].
SC Szyman, 2022, YOU CAN PANIC! [plakat].
Shendruk A., 2022, Quartz investigation: H&M showed bogus environmental scores for its clothing, Quartz, 29.06.2022, www.qz.com/2180075/hm-showed-bogus-environmental-higg-index-scores-for-its-clothing [dostęp: 15.06.2023].
Storey J., 2003, Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, tłum. J. Barański, Kraków.
Szadziewska A., 2017, Raportowanie społecznej odpowiedzialności a praktyki greenwashing, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 478.
Szahaj A., 2017, Neoliberalizm, turbokapitalizm, kryzys, Warszawa.
Tabaszewska J., 2020, Katastrofy afektywne. Kategoria katastrofy w dyskursie ekokrytycznym i afektywnym – wstępne rozpoznania, w: A. Ubertowska, D. Korczyńska-Partyka, E. Kuliś (red.), Poetyki ekocydu. Historia, natura, konflikt, Warszawa.
The Editors of Encyclopaedia Brittanica i Riley P., 2022, Timeline of Climate Change, Encyclopaedia Britannica, www.britannica.com/story/timeline-of-climate-change [dostęp: 23.06.2023].
Thunberg G., 2019a, Wystąpienie na Szczycie Działań na Rzecz Klimatu ONZ, 23.09.2019, Transkrypcja: https://www.europarl.europa.eu/resources/library/media/20190416RES41665/20190416RES41665.pdf [dostęp: 23.06.2023].
Thunberg G., 2019b, Wystąpienie w Parlamencie Europejskim, 16.04.2019, Transkrypcja: www.europarl.europa.eu/resources/library/media/20190416RES41665/20190416RES41665.pdf [dostęp: 23.06.2023].
Wróblewski M., 2012, Kultura i hegemonia: antologia tekstów szkoły z Birmingham, Toruń.
Wróblewski M., 2016, Hegemonia i władza: filozofia polityczna Antonia Gramsciego i jej współczesne kontynuacje, Toruń.
Żuk P. (red.), 2013, Kulturowo-polityczny Avatar? Kultura popularna jako obszar konfliktów i wzorów społecznych, Warszawa.
