Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweSąd usiłuje przebaczyć… – Sąd Koleżeński w Domu Sierot i Naszym Domu w perspektywie new childhood studies
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2021.10.01Słowa kluczowe:
Janusz Korczak, Maria Falska, Sąd Koleżeński, Nasz Dom, antropologia prawa, prawa dziecka, edukacja prawnaAbstrakt
Niniejszy tekst poświęcony jest kulturoznawczej analizie fenomenu Sądu Koleżeńskiego – jednego z elementów modelu samorządności opracowanego przez Janusza Korczaka na potrzeby instytucji opieki nad sierotami. Jedną z nich był dom dziecka „Nasz Dom” kierowany w okresie międzywojennym przez bliską współpracowniczkę Korczaka, Marię (Marynę) z Rogowskich Falską. Autorka korzysta z zachowanych dokumentów dotyczących praktyki działania sądu w tej instytucji, a także z zapisów Kodeksu Sądu Koleżeńskiego, celem przyjrzenia się ideologicznym uwarunkowaniom jego powstania i stosowania. W swoim badaniu odwołuje się tak do teorii i antropologii prawa, jak i perspektywy nowych studiów nad dzieciństwem (ang. new childhood studies). Zgodnie z paradygmatem humanistyki zaangażowanej tekst poza krytyczną analizą jest również próbą odpowiedzenia na pytanie, czy Korczakowski model samorządności dzieci może stanowić inspirację dla współczesnych rozwiązań z zakresu praw dziecka czy edukacji prawnej.
Downloads
Bibliografia
Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., 1998, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa.
Bednarz-Grzybek R., Chodkowska M., 2014, Twórczość i praktyka pedagogiczna Janusza Korczaka w kontekście teorii socjologicznej Floriana Znanieckiego, Lublin.
Brzozowska-Brywczyńska M., 2013, Partycypacja publiczna dzieci, Analizy i opinie, „Decydujmy Razem”, nr 4 specjalny.
Brzozowska-Brywczyńska M, 2017, Ryba, która ma głos. Prawo dziecka do partycypacji, Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, t. 16, nr 2.
Chauvin T., 2007, Czy możliwa jest bezstronność prawodawcy?, „Kwartalnik Prawa Publicznego”, nr 4.
Chauvin T., 2014, Homo iuriducus. Człowiek jako podmiot prawa publicznego, Warszawa.
Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P., 2011, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa.
Ciesielska M., 2019, „Zaufać dopiero wkraczającemu w świat.” Rozmowa z Martą Ciesielską o aktualności myśli Marii Falskiej i Janusza Korczaka [w:] M. Gołąb, Z. Sękowska (red.), Nasz Dom (1919–2019). Pedagogiki społeczne, miasto i dzieciństwo w praktyce Naszego Domu, Warszawa.
Czyż E., 2002, Prawa dziecka, Warszawa.
Debord G., 2006, Społeczeństwo spektaklu oraz rozważania o społeczeństwie spektaklu, Warszawa.
Domańska E., 2017, Sprawiedliwość epistemiczna w humanistyce zaangażowanej, „Teksty Drugie”, nr 1.
Falska M. z Rogowskich, 2007, Nasz Dom. Zrozumieć, porozumieć się, poznać, t. I–II. Warszawa.
Fuller L.L., 2004, Moralność prawa, Warszawa.
Gardocki L., 2011, Prawo karne, Warszawa.
Gołąb M., Rakoczy M., Sękowska Z., 2019, Nasz Dom. Pedagogiki społeczne, miasto i dzieciństwo w praktyce Naszego Domu [w:] M. Gołąb, Z. Sękowska (red.), Nasz Dom (1919–2019). Pedagogiki społeczne, miasto i dzieciństwo w praktyce Naszego Domu, Warszawa.
Jadach K., 2015, Pedagogika prawa w polskiej szkole, „Studia Edukacyjne”, nr 34.
Kamiński A., Newerly I., Żelazko W., 1962, Samorząd uczniowski w systemie wychowawczym Korczaka, Warszawa.
Korczak J., 2013, Jak kochać dziecko. Internat. Kolonie letnie. Dom Sierot, Warszawa.
Krygier M., 2011, Cztery pytania o rządy prawa: Dlaczego? Co? Gdzie? I kogo to obchodzi?, cz. I–II, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”, nr 1–2.
Kubalski M., 2018, Dziecko-pacjent i jego prawa [w:] M. Radkowska-Walkowicz, M. Reimann (red.), Dzieci i zdrowie. Wstęp do childhood studies, Warszawa.
Lee N., 2001, Childhood and Society: Growing Up in an Age of Uncertainty, Maidenhead.
Mauer M., 2018, Long-Term Sentences: Time to Reconsider the Scale of Punishment, „UMKC Law Review”, Vol. 87.
Pezińska M., 2019, „Jak każdy inny dom rodzinny prowadzony według dobrych zasad”. Rozmowa z Magdaleną Pęzińską o pruszkowskich początkach Naszego Domu [w:] M. Gołąb, Z. Sękowska (red.), Nasz Dom (1919–2019). Pedagogiki społeczne, miasto i dzieciństwo w praktyce Naszego Domu, Warszawa.
Płatek M., 2007, Systemy penitencjarne państw skandynawskich, Warszawa.
Płatek M. (red.), 2008, Fajna sprawa, uczę prawa. „Prawo na co dzień” – zajęcia kliniczne typu Street Law, Warszawa.
Rachwał M., 2010, Demokracja bezpośrednia w procesie kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, Warszawa.
Radkowska-Walkowicz M., Reimann M., 2018, Dzieci i zdrowie. Wprowadzenie [w:] M. Radkowska-Walkowicz, M. Reimann (red.), Dzieci i zdrowie. Wstęp do childhood studies, Warszawa.
Rakoczy M., 2019, „Dwa sny chcę podać” – Leonard dyktuje kalendarz Naszego Domu [w:] M. Gołąb, Z. Sękowska (red.), Nasz Dom (1919–2019). Pedagogiki społeczne, miasto i dzieciństwo w praktyce Naszego Domu, Warszawa.
Rossmanith A., 2019, Praworządność w perspektywie zasady podtrzymywania oraz pogłębiania komunikacji między ludźmi, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica”, Vol. 87.
Silverman M., 2018, Korczakowska wizja i praktyka nauczania: pomiędzy zorientowaniem na dziecko a moralnym rozwojem dziecka – podejście krytyczne [w:] M. Michalak (red.), Prawa dziecka wczoraj, dziś, jutro – perspektywa korczakowska, t. II, Warszawa.
Śliwerski B., 2018, Prawo dziecka do swoich praw [w:] M. Michalak (red.), Prawa dziecka wczoraj, dziś, jutro – perspektywa korczakowska, t. I, Warszawa.
Zimmermann-Pepol M., 2016, Antropologia a prawo [w:] A. Bator, J. Zajadło, M. Zirk-Sadowski, Wielka encyklopedia prawa, t. 7, Teoria i filozofia prawa, Warszawa.
Znaniecki F., 1987, Znaczenie rozwoju świata i człowieka [w:] „Myśl i rzeczywistość” i inne pisma filozoficzne, Warszawa.
