Academic Scientific JournalsThe place of moral luck in criminal law – a few dogmatic remarks
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2020.8.09Abstract
Until now, moral luck has been present mainly in the philosophy, however it has recently become the area of interest in law studies. Tomasz Snarski is the one who put it into consideration in his article, where he considered the application of this legal construct to the Polish criminal law system. He described it mainly as a circumstance of excluding or reducing guilt. He provided many conclusions, among which he presented the view of modifying the existing concepts of guilt and include luck into them. The purpose of this publication is to continue these considerations and to search a moral luck’s place in criminal law. However, the analysis does not focus so much on the axiological justification for including luck in the legal assessment of the act, but on specific legislative and doctrinal solutions. According to the author, modification of the theories of guilt may appear to become ineffective. Luck is worth looking for in the already existing normative and scientific material (which can become a more reliable basis for the attorney’s or prosecutor’s argumentation), as well as in works of culture, which are, after all, a ‘distorted mirror’ of reality.
Downloads
References
Literatura:
Giezek, 2017, Teoria adekwatnego związku przyczynowego oraz teoria relewancji – w kierunku normatywizowania kryteriów sprawstwa [w:] Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności, red. R. Dębski, t. 3, Warszawa.
Barczak-Oplustil A., 2006, Sporne zagadnienia istoty winy w prawie karnym. Zarys problemu, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych”, z. 2.
Barczak-Oplustil A., 2016, Zasada koincydencji winy i czynu w Kodeksie karnym, Kraków.
Bogdan G., 2016, Zatarcie skazania [w:] Nauka o przestępstwie. Wyłączenie i ograniczenie odpowiedzialności karnej, red. L. Paprzycki, Warszawa.
Budyn-Kulik M., 2017, Art. 53 [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa.
Cieślak M., 1994, Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa.
Dunaj B. (red.), 1998, Słownik współczesnego języka polskiego, t. 2, Warszawa.
Juzaszek M., 2017, Paradoks trafu prawnego. Studium filozoficznoprawne (rozprawa doktorska niepublikowana), Kraków.
Kaczmarek T., 2017, Zawinienie na przedpolu czynu zabronionego [w:] Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności, red. R. Dębski, Warszawa.
Lernell L., 1962, Zagadnienia związku przyczynowego w prawie karnym, Warszawa.
Lipiński K., 2018, O dwóch odmianach wzorców osobowych w prawie karnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, rok LXXX, z. 2.
Nagel T., 1997, Pytania ostateczne, tłum. A. Romaniuk, Warszawa [wydanie oryginalne: Nagel T., 1979, Mortal Questions, New York: Cambridge University Press].
Nelkin D., 2004, Moral Luck [w:] E. Zalta The Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/, 19.04.2019 [dostęp: 15.05.2020].
Peno M., 2017, Sprawiedliwość kary i niesprawiedliwych społeczeństwach – uwagi o nurtach krytycznych w filozofii karania, „Studia Prawnoustrojowe”, nr 35.
Sienkiewicz Z., 2005, Art. 53 [w:] O. Górniok, S. Hoc, M. Kalitowski, S.M. Przyjemski, Z. Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, Kodeks karny. Komentarz. Tom I (art. 1–116), Gdańsk.
Snarski T., 2019, Traf moralny a prawo karne. Kilka refleksji o zawinieniu, wolnej woli i odpowiedzialności, „Studia Prawnoustrojowe”, nr 46.
Stomma S., 1947, Fikcja Winy, „Państwo i Prawo”, rok II, z. 10.
Szutta N., 2017, Granice autonomii etyki. O potrzebie uwzględnienia wyników nauk empirycznych w etyce, „Analiza i Egzystencja”, nr 39.
Warylewski J., 2017, Prawo karne. Część ogólna, Warszawa.
Williams B., 1981, Moral luck, Cambridge.
Wróbel W., Zoll A., 2016a, Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część I. Komentarz do art. 1–52, Warszawa.
Wróbel W., Zoll A., 2016b, Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część II. Komentarz do art. 53–116, Warszawa.
Zakrzewski P., 2016, Kryteria oceny przy ustalaniu stopnia winy [w:] tegoż, Stopniowanie winy w prawie karnym, Warszawa.
Zalewski W., 2010, Przestępca niepoprawny jako problem polityki kryminalnej, Gdańsk.
Akty prawne:
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 969).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1444).
Orzecznictwo:
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 1971 r., I KR 182/71, OSNKW 1972, nr 2, poz. 33.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 grudnia 1977 r., V KR 190/77, OSNKW 1978, nr 4–5, poz. 44.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2000 r., III KKN 231/98, OSNKW 2000, nr 5–6, poz. 45.
