Academic Scientific JournalsThe normative meaning of the statutory provisions introducing the conditions for the admissibility of termination of pregnancy in the context of the verdict of the Constitutional Tribunal of 22 October 2020, K 1/20
DOI:
https://doi.org/10.26881/prog.2021.9.07Keywords:
abortion, Constitutional Tribunal, Constitution, penalisation of abortion, legislator’s powersAbstract
The column concerns the issue of the Constitutional Tribunal verdict of 22 October 2020, K 1/20, on the non- compliance with the Constitution of Article 4a(1)(2) of the Polish abortion law (the Family Planning, Protection of the Human Foetus and the Conditions of Admissibility of Termination of Pregnancy Act), i.e., the condition allowing abortion where medical tests or other medical conditions indicate a high probability of a serious and irreversible impairment of the foetus or an incurable disease threatening its life (the so-called embryological condition). In the article, the author will try to answer the question to what extent the verdict of the Tribunal, taking into account that this authority is competent to adjudicate on the hierarchical compliance of legal acts with the Constitution of the Republic of Poland, narrows the scope of civil rights and freedoms by extending the scope of the criminality of pregnancy termination.
Downloads
References
Barczak-Oplustil A., 2013, Obowiązywanie zasady nullum crimen sine lege. Wybrane problemy, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych”, nr 3.
Cychosz P., 2017, Konstytucyjny standard prawa karnego materialnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Kraków, LEX/el.
Czy nastąpiła zmiana karalności przerywania ciąży?, 20.11.2020, https://www.youtube.com/watch?v=ovuylUm6t4c [dostęp: 21.03.2021].
Czy nastąpiła zmiana karalności przerywania ciąży? 6.11.2020, https://www.youtube.com/watch?v=xYTr7KALPuE&fbclid=IwAR0VlhxutecA6VNIpQGRzbjxmm312VmJy42QVQ8Dpd-KEW8SsXTGvXhXpcdA [dostęp: 1.12.2020].
Gutowski M., Kardas P., 2020, Trybunał Konstytucyjny nie mógł rozstrzygnąć gorzej, czyli o dewastacji systemu jednym rozstrzygnięciem, Palestra.pl, 10.2020, https://palestra.pl/pl/czasopismo/wydanie/10-2020/artykul/trybunal-konstytucyjny-nie-mogl-rozstrzygnac-gorzej-czyli-o-dewastacji-systemu-jednym-rozstrzygnieciem [dostęp: 1.12.2020].
Kardas P., 2012, O relacjach między strukturą przestępstwa a dekodowanymi z przepisów prawa karnego strukturami normatywnymi, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych”, nr 4.
Krzemiński M., 2020, Czy następstwem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego może być rozszerzenie penalizacji aborcji?, Konstytucyjny.pl, 2.11.2020, http://konstytucyjny.pl/marcin-krzeminski-czy-nastepstwem-orzeczenia-trybunalu-konstytucyjnego-moze-byc-rozszerzenie-penalizacji-aborcji/#_ftn10 [dostęp: 1.12.2020].
Lipski J., 2007, Prawo do życia i status osoby ludzkiej przed narodzeniem w orzecznictwie Komisji Praw Człowieka i Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, „Przed Pierwszym Czytaniem”, nr 3.
Łętowska E., 2020, Wokół wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji, Konstytucyjny.pl, 6.11.2020, https://konstytucyjny.pl/ewa-letowska-wokol-wyroku-trybunalu-konstytucyjnego-w-sprawie-aborcji/#_ftn22 [dostęp: 1.12.2020 r].
Majewski J., 1997, Karalność aborcji w Polsce w świetle ostatnich zmian legislacyjnych, „Państwo i Prawo”, nr 4.
Mączyński A., Podkowik J., 2016, Komentarz do art. 190 [w:] L. Bosek, M. Safjan (red.), Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, Warszawa.
Przerwanie ciąży wyłączające winę: analiza dogmatyczna przesłanek aborcyjnych, 13.12.2020, https://www.dogmatykarnisty.pl/2020/12/przerywanie-ciazy-wylaczajace-wine/ [dostęp: 24.03.2021].
Warylewski J., Kontratypy w polskim prawie karnym, http://arche1.warylewski.com.pl/kontra.htm [dostęp: 1.12.2020].
Wolter W., 1973, Nauka o przestępstwie, Warszawa.
Wróbel W., 2003, Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stwierdzające niezgodność aktu normatywnego z Konstytucją lub aktem wyższego rzędu [w:] W. Wróbel, Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w prawie karnym, Kraków, LEX/el.
Zoll A., 2017, Komentarz do art. 152 [w:] W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do art. 117–211a, T. II cz. I, LEX, nr 10647.
Prawo międzynarodowe
Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie 4 listopada 1950 (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284).
Konstytucja
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483).
Ustawy, akty prawne o randze ustawy, obwieszczenia
Ustawa Konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 84, poz. 426, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. z 1993 r. Nr 17, poz. 78).
Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1444 z późn. zm.).
Obwieszczenie Prezesa Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 grudnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r., Nr 157, poz. 1040).
Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1996 r. Nr 139, poz. 646).
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 2050).
Orzeczenia
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 15 stycznia 1991 r., sygn. U 8/90, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego”.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 maja 1997 r., sygn. K 26/96, LEX/el. nr 29143.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9 października 2001 r., sygn. SK 8/00, 2001 „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy”, nr 7, poz. 211.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2003 r., sygn. P 10/02, LEX/el. nr 80205.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9 czerwca 2010 r., sygn. SK 52/08.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 20 maja 2014 r., sygn. K 17/13, LEX/el. nr 1467160.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r. w sprawie o sygn. K 1/20 wraz z uzasadnieniem, https://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/view/sprawa.xhtml?sprawa=22412&dokument=20359 [dostęp: 21.03.2021].
Inne
Stanowisko Rady Ministrów wyrażone 1 grudnia 2020 r. w przedmiocie terminu publikacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r. w sprawie o sygn. K 1/20, https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/decyzje-rzadu/stanowisko-w-przedmiocie-terminu-publikacji-wyroku-trybunalu.html [dostęp: 1.12.2020].
Wniosek z 19 listopada 2019 r. o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej aktu normatywnego, https://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/view/sprawa.xhtml?&pokaz=dokumenty&sygnatura=K%201/20 [dostęp: 1.12.2020].
Zdanie odrębne do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r. w sprawie o sygn. K 1/20, https://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/SzukajZO?cid=4 [dostęp: 21.03.2021].
