Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweBiblioteka akademicka jako skutecznie i sprawnie działająca organizacja. Ujęcie teoretyczne
Słowa kluczowe:
biblioteka jako organizacja, skuteczność bibliotek, efektywność bibliotekAbstrakt
Biblioteki to szczególny rodzaj organizacji usługowych, których specyfikę wyznaczają zadania wspierające naukę, edukację, własny rozwój, dostęp do wiedzy, informacji, ale też wsparcie dla działań kulturalnych, artystycznych czy rozrywki. Celem organizacji non profit nie jest zysk, lecz wartości wyższego rzędu. Pożytek jako zysk społeczny występuje w postaci wiedzy, umiejętności, wyższej sprawności intelektualnej. Biblioteki akademickie jako uczelniane centra wiedzy i zasobów edukacyjnych są rozbudowanymi systemami społeczno-technicznymi, otwartymi na potrzeby otoczenia. Artykuł jest spojrzeniem na bibliotekę jako organizację opartą na uniwersalnych zasadach działania i zarządzania. Uświadamia, jak ważne jest zrozumienie prawideł funkcjonowania nowoczesnej organizacji oraz wykorzystania tej wiedzy w praktyce. Celem autorki było zebranie i uporządkowanie teoretycznego materiału na temat organizacji i zarządzania w odniesieniu do bibliotek.
Downloads
Bibliografia
ADAMIEC Sabina. Potencjał społeczny a kapitał biblioteki. In KAMIŃSKA Joanna, ŻOŁĘDOWSKA-KRÓL Beata (red.). Zarządzanie kadrami w bibliotece: praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2008, s. 20–29. ISBN 978-83-89316-97-4.
ADAMIK Anna, MATEJUN Marek. Organizacja i jej miejsce w otoczeniu. In ZAKRZEWSKA-BIELAWSKA Agnieszka (red.). Podstawy zarządzania [Dokument elektroniczny]. Warszawa: Wolters Kluwer, 2012. Tryb dostępu: www.matejun.com/pubs-. Stan z dnia 15.11.2014.
AMSTRONG Michael. Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, 1998. ISBN 83-85441-86-7.
Analiza funkcjonowania bibliotek naukowych w Polsce [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://ssk2.bu.amu.edu.pl/standaryzacja/. Stan z dnia 01.01.2015.
ANISZEWSKA Grażyna. Geneza pojęcia „kultura organizacji”. Przegląd Organizacji. 2003, nr 10, s. 18–19. ISSN 0137-7221.
BIELSKI Marcin. Organizacje: istota, struktury, procesy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1996. ISBN 83-7016-925-2.
BIELSKI Marcin. Podstawy teorii organizacji i zarządzania. Warszawa: C.H. Beck, 2004. ISBN 83-7387-441-0.
BOLESTA-KUKUŁKA Krystyna. Świat organizacji. In KOŹMIŃSKI Andrzej K., PIOTROWSKI Włodzimierz (red.). Zarządzanie: teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1997. ISBN 83-01-12148-3.
BRZEŹIŃSKA-STEC Halina (red.). Kultura organizacyjna w bibliotece: Ogólnopolska Konferencja Naukowa. Białystok, 4–6 czerwca 2007: praca zbiorowa. Białystok: Uniwersytet w Białymstoku, 2008. ISBN 978-83-7431-159-5.
BRZEŹIŃSKA-STEC Halina, KUDRAWIEC Jolanta (red.). Marketing wewnętrzny i zarządzanie zasobami ludzkimi w bibliotece. II Ogólnopolska Konferencja Naukowa. Białystok, 24–26 czerwca 2009: praca zbiorowa. Białystok: Uniwersytet w Białymstoku, 2010. ISBN 978-83-7431-240-0.
CZERMIŃSKI Alfred, GRZYBOWSKI Marek, FICOŃ Krzysztof. Podstawy organizacji i zarządzania. Gdynia: Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu, 1999. ISBN 83-9108-694-1.
DERFERT-WOLF Lidia, GÓRSKI Marek. Projekt Analiza funkcjonowania bibliotek naukowych w Polsce (AFBN) jako narzędzie oceny efektywności i jakości działań biblioteczno-informacyjnych. In Biblioteki w procesie dydaktycznym i badaniach naukowych: III Konferencja Biblioteki Politechniki Łódzkiej. Łódź 25–27 czerwca 2008 r.: materiały konferencyjne. Łódź: Politechnika Łódzka, 2008, s. 41-65. ISBN 978-83-920302-5-6.
DRUCKER Peter. Zarządzanie w XXI wieku. Warszawa: Muza, 2010. ISBN 83-7200-605-9.
DUNAJ Bogusław. Język polski: współczesny słownik języka polskiego. T. 1. Warszawa: Lagenscheidt, 2007. ISBN 978-83-7476-264-9.
FRANAS-MIROWSKA Urszula. Organizacja i zarządzanie biblioteką akademicką w kontekście zmian w szkolnictwie wyższym – refleksje ogólne. Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy [Dokument elektroniczny]. 2007, nr 2/3. Tryb dostępu: http://www.pedagogiczna.edu.pl/warsztat/2007/2-3/070202.htm. Stan z dnia 01.01.2015.
GŁOWACKA Ewa. Benchmarking jako narzędzie totalnego zarządzania jakością (TQM) w bibliotekach. Bibliotekarz. 1995, nr 10, s. 15–18. ISSN 0208-4333.
GŁOWACKA Ewa. Kompleksowe zarządzanie jakością (TQM) w sferze usług biblioteczno-informacyjnych. Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy [Dokument elektroniczny]. 2000, nr 8. Tryb dostępu: www.oss.wroc.pl/biuletyn/ebib16/glowacka.html. Stan z dnia 01.01.2015.
GŁOWACKA Ewa. Studium zastosowania kompleksowego zarządzania jakością (TQM) w bibliotekoznawstwie i informacji naukowej. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2000. ISBN 83-231-1160-X.
GŁOWACKA Ewa. Wprowadzenie do QA i TQM w odniesieniu do instytucji biblioteczno-informacyjnych.Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy [Dokument elektroniczny]. 2000, nr 1. Tryb dostępu: http://www.ebib.pl/2002/30/glowacka.php. Stan z dnia 01.01.2015.
GRIFFIN Ricky W. Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 2004. ISBN 978-83-01-14944-4.
HERNON Peter, ALTMAN Ellen. Assessing Service Quality: Satisfying the Expectations of Library Customers. Chicago: American Library Association, 1998. ISBN 0-8389-3489-7.
Informacja i dokumentacja. Wskaźniki funkcjonalności bibliotek PN-ISO 11620 2012.
JASHAPARA Ashok. Zarządzanie wiedzą: zintegrowane podejście. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2006. ISBN 83-208-1631-9.
KAMIŃSKA Joanna. Kapitał intelektualny biblioteki. In KAMIŃSKA Joanna, ŻOŁĘDOWSKA-KRÓL Beata (red.). Zarządzanie kadrami w bibliotece: praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2008, s. 13–19. ISBN 978-83-89316-97-4.
KAMIŃSKA Joanna. Zarządzanie strategiczne biblioteką. In TOKARSKA Anna red. Bibliotekarstwo. Warszawa: Wydawnictwo SBP, s. 589–605. ISBN 978-83-61464-95-2.
KAMIŃSKA Joanna, ŻOŁĘDOWSKA-KRÓL Beata (red.). Zarządzanie kadrami w bibliotece: praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2008. ISBN 978-83-89316-97-4.
KAPLAN Robert S., NORTON David P. Strategiczna karta wyników: jak przełożyć strategie na działanie. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 2006. ISBN 978-83-01-14746-4.
KATZ Daniel, KAHN Robert L. Społeczna psychologia organizacji. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1979. ISBN 83-01-00946-2.
KISIELNICKI Jerzy. Zarządzanie organizacją: zarządzanie nie musi być trudne. Warszawa: Wyższa Szkoła Handlu i Prawa, 2005. ISBN 83- 88690-67-1.
KISILOWSKA Małgorzata. Przeciwdziałanie skutkom negatywnego doboru do zawodu. Wybrane sposoby rozwoju kadr jako narzędzia zarządzania wiedzą. In KAMIŃSKA Joanna, ŻOŁĘDOWSKA-KRÓL Beata (red.). Zarządzanie kadrami w bibliotece: praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2008, s. 33–42. ISBN 978-83-89316-97-4.
Kompetencje kluczowe uczenia się przez całe życie: europejskie ramy odniesienia [Dokument elektroniczny]. Luksemburg: Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, 2007. Tryb dostępu: http://waloryzacja.llp.org.pl/sites/waloryzacja.llp.org.pl/files/keycomp_pl.pdf. Stan z dnia 01.01.2015.
KOPCZEWSKI Marian, PĄCZEK Bartłomiej, TOBOLSKI Marek. Istota kultury organizacyjnej w zarządzaniu przedsiębiorstwem produkcyjnym [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://www.ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2012/p084.pdf. Stan z dnia 01.11.2014.
KOSTERA Monika, KOWNACKI Stanisław. Kierowanie zachowaniami organizacji. In KOŹMIŃSKI Andrzej K., PIOTROWSKI Włodzimierz (red.). Zarządzanie: teoria i praktyka, Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1997. ISBN 83-01-12148-3.
KOTARBIŃSKI Tadeusz. Traktat o dobrej robocie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982. ISBN 83-04-01204-9.
KRZYŻANOWSKI Leszek. O podstawach kierowania organizacjami inaczej: paradygmaty, modele, metafory, filozofia, metodologia, dylematy, trendy. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1999. ISBN 83-01-12741-4.
LIBQUAL [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: https://www.libqual.org/home. Stan z dnia 01.01.2015.
MURAWSKA Monika. Zarządzanie strategiczne niematerialnymi zasobami przedsiębiorstwa [Dokument elektroniczny]. Warszawa: Fundacja Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych, 2008. ISBN 978-83-927446-3-4. Tryb dostępu: http://www.fundacja.edu.pl/pliki/monika_murawska_zarzadzanie_strategiczne.pdf. Stan z dnia 01.01.215.
PIOTROWICZ Grażyna. Kultura organizacyjna jako zasób strategiczny współczesnej biblioteki akademickiej. In BRZEŹIŃSKA-STEC Halina (red.). Kultura organizacyjna w bibliotece: Ogólnopolska Konferencja Naukowa. Białystok, 4–6 czerwca 2007: praca zbiorowa. Białystok: Uniwersytet w Białymstoku, 2008, s. 43–53. ISBN 978-83-7431-159-5.
POLL Roswitha, BOEKHORST Peter. Mierzenie jakości: międzynarodowe zalecenia do pomiaru wykonania zadań w bibliotekach akademickich. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004. ISSN 0239-6661.
SENGE Peter M. Piąta dyscyplina: teoria i praktyka organizacji uczących się. Kraków: Oficyna Ekonomiczna– Wolters Kluwer, 2006. ISBN 83-7484-045-5.
SIDOR Maria. Servqual w badaniach jakości usług bibliotecznych (przegląd wybranej literatury). Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy [Dokument elektroniczny]. 2000, nr 8. Tryb dostępu: http://www.oss.wroc.pl/biuletyn/ebib16/sidor.html. Stan z dnia 01.01.2015.
SZABAN Jolanta M. Zachowania organizacyjne: aspekt międzykulturowy. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012. ISBN 978-83-7780-358-5.
ŚCIGAŁA Marcelina, TWOREK Katarzyna, MARTAN Janusz. Technologie informacyjne determinantą innowacyjności – aktualny model organizacji. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie. 2014, z. 68, s. 413–423. ISSN 1641-3466.
Ustawa o bibliotekach z dnia 27 czerwca 1997 r. Dz. U. 1997 Nr 85, poz. 539 wraz z późniejszymi zmianami.
WOJCIECHOWSKA Maja. Zarządzanie wiedzą i informacją w placówkach bibliotecznych i ośrodkach informacji. Zagadnienia Informacji Naukowej. 2006, nr 1, s. 42–50. ISSN 0324-8194.
WOJCIECHOWSKA Maja. Zarządzanie zmianami w bibliotece. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2006. ISBN 83-89316-61-7.
WOJCIECHOWSKI Jacek. Biblioteczna wartość naddana. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006. ISBN 83-233-2131-0.
WOJCIECHOWSKI Jacek. Bibliotekarstwo: kontynuacje i zmiany. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-233-1205-2.
WOJCIECHOWSKI Jacek. Organizacja i zarządzanie w bibliotekach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12432-6.
WOJCIECHOWSKI Jacek. Praca z użytkownikiem w bibliotece. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2000. ISBN 83-87629-49-9.
ZALEWSKI Damian. Zarządzanie wiedzą w bibliotece – brzmi dumnie, ale co to znaczy? Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy [Dokument elektroniczny]. 2008, nr 1. Tryb dostępu: http://www.ebib.pl/2008/92/a.php?zalewski. Stan z dnia 01.01.2015.
ZYBERT Elżbieta Barbara. Jakość w działalności bibliotek: oceny – pomiary – narzędzia. Warszawa: CEBID, 2007. ISBN 978-83-88581-30-4.
ZYBERT Elżbieta Barbara. Kultura organizacyjna w bibliotekach: nowe i stare idee w zarządzaniu biblioteką. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2004. ISBN 83-89316-21-8.
ŻMIGRODZKI Zbigniew (red.). Bibliotekarstwo. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 1998. ISBN 83-87629-09-X.
