Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweSpołeczności otwarte na kulturę. Tworzenie bibliotek oddolnych
Słowa kluczowe:
społeczeństwo obywatelskie, kapitał społeczny, biblioteki oddolne, biblioteki społeczne, biblioteki sąsiedzkie, biblioteki klubowe, biblioteki osiedlowe, kultura oddolna, kultura otwartaAbstrakt
W ustroju demokratycznym istnieją różnorodne formy kultury i instytucji społecznych. Jednak nie zawsze spełniają one należycie swoje zadania i nie zawsze znajdują się wystarczająco blisko lokalnych społeczności. Luki w infrastrukturze kultury mogą być wypełniane poprzez oddolne działania społeczne. Oddolne działania łączą ze sobą małe społeczności lokalne, ale angażują także wolontariuszy i chętnych do współpracy w wymiarze krajowym, a nawet międzynarodowym. Powstałe biblioteki sąsiedzkie propagują czytelnictwo, działania kulturalne, aktywność społeczną i obywatelską. Są alternatywą dla osób, których nie stać na kupowanie książek bądź które mają do nich utrudniony dostęp lub też które omijają je z różnych przyczyn. Dzięki zaangażowaniu fundacji, zrzeszeń i innych organizacji non-profit, osób prywatnych i wszystkich ludzi dobrej woli, oddolne biblioteki stają się miejscami, gdzie książka w formie tradycyjnej jest inspiracją, pomysłem do kolejnych działań i aktywności sąsiadów, gości oraz wszystkich zainteresowanych do odwiedzin tych specyficznych placówek. W artykule zaprezentowano tę formę działań.
Downloads
Bibliografia
marca na Tarnogaju ruszy osiedlowa biblioteka [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: www.wroclaw. pl/15-marca-na-tarnogaju-ruszy-osiedlowa-biblioteka. Stan z dnia 15.02.2020.
BALAWAJDER Edward (red.). Społeczeństwo obywatelskie: modele teoretyczne i praktyka społeczna. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski, 2007. ISBN 978-83-7363-613-2.
Biblioteka Obywatelska w Potaszni [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://www.milicz-powiat.pl/ index.php?option=com_content&view=article&id=754:biblioteka-obywatelska-w-potaszni&catid=8:aktu alnosci<emid=107. Stan z dnia 15.02.2020.
Biblioteki [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://fundacjazmiana.pl/?page_id=69. Stan z dnia 11.02.2020.
Biblioteki oddolne promują miłość do czytania [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://voanews. com/world-news/middle-east-dont-use/grossroots-libraries-promote-love-reading. Stan z dnia 15.02.2020.
BUCK Andrzej, SIMONJEZT Monika, KOTLAREK Dawid. Miejsce spotkań: biblioteka jako przestrzeń społeczna: (na przykładzie województwa lubuskiego). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe i Edukacyjne Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2019. ISBN 978-83-65741-40-0.
DULCZEWSKA-MASZOTA Emilia. Biblioteki oddolne: Efemeryda czy zwiastun przyszłości? Bibliotekarz. 2017, nr 3, s. 4–12. ISSN 0208-4333.
Działające wspólnie libertariańskie centrum społeczne [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://cowley.club/library/other-radical-libraries. Stan z dnia 15.02.2020.
Fundacja Lokalna Akcja Specjalna [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://las.akcjalokalna.org/ projekty.biblioteki-sasiedzkie/. Stan z dnia 11.02.2020.
GROWIEC Katarzyna. Kapitał społeczny: geneza i społeczne konsekwencje. Warszawa: Academica, 2011. ISBN 978-83-62443-10-9.
KACPRZAK Lech, KOSZEL Bogdan, MARCINKOWSKI Adam (red.). Społeczeństwo obywatelskie jako wspólne dobro. Piła: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, 2012. ISBN 978-83-62671-20-3.
KALETA Marek. Potencjał obywatelski bibliotek: studium przypadku [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://inicjatywysasiedzkie.pl/wp-content/uploads/2018/01/Potencja%C5%82-obywatelski-bibliotek- -STUDIUM-PRZYPADKU-2017.pdf. Stan z dnia 15.02.2020.
La Crosse Tribune [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: https://lacrossetribune.com/news/local/in-years-grassroots-little-free-libraries-grow-to/article_1b371961-b889-5379-8c6a-c7f99d6b4711.html. Stan z dnia 15.02.2020.
La Crosse Tribune [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: https://lacrossetribune.com/news/local/little-free-librarstands-encourage-reading-neighborly-bonding/article_3e8cfbc0-f0f3-11e2-8f48- 0019bb2963f4.html. Stan z dnia 15.02.2020.
LEWICKA-KALKA Emilia. Lokalny system upowszechniania kultury w Pile w latach 1945–2007. Piła: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica, 2008. ISBN 978-83-89795-60-1.
LITWINIEC Bogusław. Ku tropom ruchu kultury otwartej przez zamknięte granice. In Polska kultura jako atut w integracji europejskiej: Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Kultury i Środków Przekazu pod patronatem Marszałka Senatu RP prof. Longina Pastusiaka 13 maja 2003. Warszawa: Kancelaria Senatu, 2003, s. 41–48.
O nas. In African Library Project [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://linkedin.com/company/ african-library-project. Stan z dnia 15.02.2020.
O projekcie LibrAfrica [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://www.librafrica.org/#about-section. Stan z dnia 15.02.2020.
Okrzeszyn i Uniemyśl [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://las.akcjalokalna.org/projekty/okrzeszyn-i-uniemysl/. Stan z dnia 11.02.2020.
PAUL Magdalena. Wpływ społeczny bibliotek publicznych. Badanie użytkowników bibliotek w województwie mazowieckim. Warszawa: Grupa Cogito, 2018. ISBN 978-83-85534-99-0.
Praska Biblioteka Sąsiedzka [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://beesfund.com/p/80-Praska- -Biblioteka-Ssiedzka. Stan z dnia 11.02.2020.
Praska Biblioteka Sąsiedzka szuka wsparcia u internautów [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http:// crowdfunding.pl/2012/09/27/praska-biblioteka-sasiedzka-szuka-wsparcia-u-internautow. Stan z dnia 15.02.2020.
RYNARZEWSKI Maciej. Biblioteki oddolne w Polsce. Cz. 1. W luce ideologicznej. Warsztaty Bibliotekarskie [Dokument elektroniczny]. 2015, nr 1. Tryb dostępu: http://warsztatybibliotekarskie.pedagogiczna. edu.pl/biblioteki-oddolne-w-polsce-cz-1-w-luce-ideologicznej. Stan z dnia 11.02.2020.
Syrena [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://syrena.org/biblioteka/. Stan z dnia 15.02.2020.
TARKOWSKI Alek, BENDYK Edwin. Scenariusze przyszłości bibliotek. Warszawa: Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, 2011. ISBN 978-83-933793-0-9.
W Suszcu działa sąsiedzka biblioteka! [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://www.pszczynska. pl/w-suszcu-dziala-sasiedzka-biblioteka.html. Stan z dnia 15.02.2020.
Wielkie otwarcie Praskiej Biblioteki Sąsiedzkiej [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://praga-pn. waw.pl/page/25,aktualnosci.html?=11698. Stan z dnia 15.02.2020.
WOJCIECHOWSKA Maja. Formy zasobów kapitału społecznego i ich wpływ na współpracę bibliotek ze środowiskiem zewnętrznym. In BUBEL Dagmara (red.). Dylematy czasu i przestrzeni w bibliotekach: wybrane zagadnienia. Częstochowa: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, 2019, s. 178–185. ISBN 978-83-7193-733-0.
WÓJTOWSKI Michał. „Książki są tylko ośrodkiem skupienia…”. O bibliotekach sąsiedzkich w Gdańsku. Nowe Peryferie [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://nowe-peryferie.pl/index.php/2016/10/ ksiazki-sa-osrodkiem-skupienia-o-bibliotekach-sasiedzkich-gdansku. Stan z dnia 15.02.2020.
ŻEBROWSKI Jan (red.). Animacja kulturalna i społeczno-wychowawcza w środowiskach lokalnych. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe, 2003. ISBN 83-87359-59-9.
