Uczenie się w procesie cywilizacji
Próba pedagogicznego odczytania wybranych wątków teorii Norberta Eliasa
DOI:
https://doi.org/10.26881/ae.2023.20.06Słowa kluczowe:
uczenie się, Norbert Elias, pedagogika ogólna, cywilizacjaAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest teoretyzacja kategorii uczenia się w świetle teorii N. Eliasa. W pierwszej części interpretuję uczenie się jako proces społeczny kształtowany cywilizacyjnie, w którym splatają się tendencje cywilizacyjne i decywilizacyjne, w tym związane z panikami moralnymi wokół uczenia się. W kolejnej analizuję proces kształtowania podmiotowości uczącego w procesie cywilizacyjnym, zakładającym stopniowe powściąganie afektów oraz lęk jako czynnik dyscyplinujący. Ostatnia część to zakończenie, podsumowujące opisaną analizę.
Downloads
Bibliografia
Aspin, D., & Chapman, J., 2001, Lifelong learning: Concepts, theories and values. In Proceedings of the 31st Annual Conference of SCUTREA, pp. 38-41. University of East London: SCUTREA.
Biesta, G, 2006, What's the point of lifelong learning if lifelong learning has no point? On the democratic deficit of policies for lifelong learning. European Educational Research Journal, 5(3-4), 169-180. https://doi.org/10.2304/eerj.2006.5.3.169
Biesta, G., 2013, Interrupting the politics of learning. Power and Education, 5(1), 4-15. https://doi.org/10.4324/9781315147277-18
Bucholc, M. 2013. Samotność długodystansowca: na obrzeżach socjologii Norberta Eliasa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bucholc, M., 2017, Wstęp do polskiego wydania Eseju o czasie Norberta Eliasa. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa.
Bucholc, M., 2023a, Civilizing Parents in the Digital Age. W: Families and New Media: Comparative Perspectives on Digital Transformations in Law and Society, pp. 173-191. Wiesbaden: Springer Fachmedien Wiesbaden. https://doi.org/10.1007/978-3-658-39664-0_8
Bucholc, M., 2023b, Wychowywanie dzieci jako motor procesów cywilizacji (i decywilizacji). W: Z. Boni & M. Rakoczy (Eds.), Cywilizowanie dzieci? Społeczno-kulturowe badania dzieciństwa w perspektywie teorii Norberta Eliasa. Oficyna Naukowa: Warszawa.
Campbell, C., 2005, The Romantic Ethic and the Spirit of Modern Consumerism (3rd ed.). Alcuin Academics: York. https://doi.org/10.1007/978-3-319-79066-4_9
Goodman, J. F., & Cook, B. I., 2019, Shaming school children: A violation of fundamental rights? Theory and Research in Education, 17(1), 62-81. https://doi.org/10.1177/1477878518817377
Elias, N., 1995, Technization and civilization. Theory, Culture & Society, 12(3), 7-42.
Elias, N., 2008, The Civilising of Parents. In R. Kilminster & S. Mennell (Eds.), Essays II. Dublin: UCDP 2008, Established and the Outsiders, pp. 14–40.
Elias, N., 2011, O procesie cywilizacji: Analizy socjo-i psychogenetyczne. Wydawnictwo WAB.
Elias, N., 2017, Esej o czasie. WUW Warszawa.
Field, J., 1998, The Silent Explosion--Living in the Learning Society. Adults Learning (England), 10(4), 6-8.
Gabriel, N. 2017. The Sociology of Early Childhood. Thousand Oaks, CA: SAGE. https://doi.org/10.29173/cjs29370
Kilminster, R., 2021, Norbert Elias and the Sociology of Education. British Journal of Sociology of Education, DOI: 10.1080/01425692.2021.1890407
Kowalski, M., & Albanski, L., 2022, Relacyjny aspekt wychowania w ujęciu Norberta Eliasa. Studia z Teorii Wychowania, 13(4 (41)), 81-91.DOI: 10.5604/01.3001.0016.1638
Lybeck, E., 2019, Norbert Elias and the Sociology of Education. Bloomsbury Publishing.
Macgilchrist, F., 2021, What is ‘critical’ in critical studies of edtech? Three responses. Learning, Media and Technology, 46(3), 243-249. https://doi.org/10.1080/17439884.2021.1958843
Maliszewski, K., 2011, Implozja przestrzeni uczenia się. Edukacja Dorosłych, (2 (65), 33-41.
Maliszewski, K., 2013, Zwichnięty czas uczenia się–paideia o rozwidlających się ścieżkach. Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji, (7-8), 78-90.
Mennell, S., 1990, Decivilising processes: Theoretical significance and some lines of research. International Sociology, 5(2).
Mennell, S., 2007, The American civilizing process. Polity.
Rakoczy, M., 2023, Pisanie, przymus, wstyd. Alfabetyzacja dzieci jako medium cywilizowania w międzywojennej Polsce. In Z. Boni & M. Rakoczy (Eds.), Cywilizowanie dzieci? Społeczno-kulturowe badania dzieciństwa w perspektywie teorii Norberta Eliasa. Oficyjna Naukowa: Warszawa.
Suwada, K., 2011, Norbert Elias i socjologia figuracyjna. Kultura i Społeczeństwo, 55(1), 63-80. https://doi.org/10.35757/KiS.2011.55.1.4
Śliwerski, B., 2017, Utopia edukacyjnych utopii. W: Utopia a Edukacja, 2, 11-16. doi: 10.34616/22.19.116
Williamson, B., 2019, Psychodata: Disassembling the Psychological, Economic, and Statistical Infrastructure of ‘Social-Emotional Learning’. Journal of Education Policy, 36(1), 129–154. https://doi.org/10.1080/02680939.2019.1672895
Williamson, B., Macgilchrist, F., & Potter, J., 2021, Covid-19 controversies and critical research in digital education. Learning, Media and Technology, 46(2), 117-127. https://doi.org/10.1080/17439884.2021.1922437
Witkowski, L., 2009, Jak pokonać homo oeconomicus? (problem specyfiki zarządzania humanistycznego). W: P. Górski (red.), Humanistyka i Zarządzanie: W Poszukiwaniu Problemów Badawczych i Inspiracji Metodologicznych. WUJ, Kraków.
Witkowski, L., 2013, Przełom dwoistości w pedagogice polskiej – historia, teoria, krytyka. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Wykształcenie i zaangażowanie w życie towarzyskie pomagają chronić przed demencją [BADANIE]. (2022). Puls Medycyny. https://pulsmedycyny.pl/wyksztalcenie-i-zaangazowanie-w-zycie-towarzyskie-pomagaja-chronic-przed-demencja-badanie-1158027