O czasopiśmie

Cel i zakres tematyczny czasopisma

1. Pismo jest nakierowane na to, co związane z badaniami terenowymi w antropologii kulturowej i dyscyplinach pokrewnych. Interesują nas teksty, które będą zdawać sprawę z doświadczeń, studiów, refleksji nad współczesną praktyką etnograficzną, a zwłaszcza te, które kładą nacisk na cielesność oraz doświadczenie i procesualność poznania etnograficznego. Celem stawianym przed czasopismem jest łączenie współczesnej praktyki badawczej oraz refleksji nad nią z pracą teoretyczną antropologii kulturowej i dyscyplin pokrewnych.
2. Zarówno „antropologię”, jak i „badania terenowe” rozumiemy szeroko, jako specyficzne formy życia lub bycia w świecie. Ich minimalne definicje na dziś: antropologia jako chęć poznania Innych (także nie-ludzi w badaniach posthumanistycznych i nieantropocentrycznych), badania terenowe jako interakcja z tymi Innymi. Jesteśmy otwarci na wszelkie doświadczenia i pomysły poruszające się w tych ramach, a także na te, które je przesuwają i badają ich granice (np. autoetnografia).
3. Ciekawią nas pomysły na to, co i jak można poznawać w antropologiczny sposób. Etnografia jest dyscypliną, która chętnie otwiera się na nowe obszary (np. Internet), ale też ciągle redefiniuje siebie i odkrywa nowe wymiary w dotychczasowych problemach, polach badawczych, metodach i teoriach poznania. Równe istotne są dla nas refleksje nad współcześnie pojmowaną etnografią, nad jej ograniczeniami i zaletami.
4. Pismo jest adresowane do adeptów antropologii kulturowej/etnologii oraz innych dyscyplin praktykujących różne formy etnografii (socjologii, pedagogiki, studiów kulturowych, historii mówionej itp.), do pracowników uniwersyteckich, doktorantów, studentów, członków organizacji pozarządowych, pracowników instytucji kulturalnych i wielu innych dziedzin.

 

Zasady etyczne

Zasady etyczne obowiązujące w czasopiśmie „Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia”

(Opracowane na podstawie COPE's Best Practice Guidelines for Journal Editors).

Przedstawione poniżej standardy dotyczą zasad etycznych obowiązujących cztery strony zaangażowane w proces wydawniczy tekstów naukowych - autorów, redaktorów, recenzentów oraz wydawców, na każdym etapie publikacji tekstów w czasopiśmie, a także czytelników po zakończeniu procesu wydawniczego.

Wszystkie artykuły zgłoszone do publikacji w czasopiśmie „Etnografia” są sprawdzane pod kątem zgodności z zasadami etyki, rzetelności, wartości i użyteczności naukowej.

I. Zasady dotyczące członków redakcji

1) Normy regulujące pracę zespołu redakcyjnego

Zespół redakcyjny stale kontroluje przestrzeganie standardów i zasad etycznych związanych z publikacją tekstów naukowych i przeciwdziała praktykom niezgodnym z przyjętymi standardami.

Teksty zgłaszane do publikacji są oceniane pod względem merytorycznym. Kwestie takie jak rasa, płeć, tożsamość, wiek, wyznanie, pochodzenie, przynależność etniczna lub narodowa,obywatelstwo czy przekonania polityczne autorów nie wpływają na ocenę artykułów.

Zespół redakcyjny dokonuje wyboru tekstów, materiałów i treści przeznaczonych do publikacji w czasopiśmie uwzględniając następujące czynniki: znaczenie naukowe pracy, oryginalność, przejrzystość i zgodność z zakresem tematycznym czasopisma.

Teksty przekazane do prac redakcyjnych są objęte zasadą poufności, redakcja nie udziela też osobom nieupoważnionym informacji na temat materiałów zgłaszanych do publikacji. Stronami upoważnionymi do posiadania tych informacji pozostają jedynie: sami autorzy, wybrani recenzenci, uprawnieni redaktorzy oraz wydawca. W uzasadnionych przypadkach (podejrzenie o plagiat lub inną nierzetelność naukową) redakcja ma prawo odstąpić od tej zasady w sposób zgodny z procedurą postępowania przewidzianą przez kodeks COPE.

Nieopublikowane artykuły nie mogą być bez pisemnej zgody autorów wykorzystywane przez członków zespołu redakcyjnego, ani żadne inne osoby uczestniczące w procedurach wydawniczych.

Członkowie zespołu redakcyjnego zobowiązani są dołożyć wszelkich starań dla zachowania integralności w kwestii rzetelności naukowej publikowanych prac. W tym celu mogą oni nanosić stosowne poprawki, a także w przypadku podejrzeń nieuczciwych praktyk (plagiatu, fałszowania wyników badań) podjąć decyzję o wycofaniu tekstu z publikacji.

Redakcja, w razie potrzeby, zawsze gotowa jest opublikować także stosowne sprostowania, wyjaśnienia lub przeprosiny.

2) Procedura wycofania tekstu

Zespół redakcyjny może rozważyć wycofanie tekstu jeżeli:

- są wyraźne dowody świadczące o braku wiarygodności wyników badań, fabrykowaniu danych, jak również w przypadku popełnienia niezamierzonych błędów (np. błędy w obliczeniach, błędy metodologiczne);

- wyniki badań zostały wcześniej opublikowane gdzie indziej;

- praca nosi znamiona plagiatu, autoplagiatu bądź narusza zasady etyki.

Zawiadomienie o wycofaniu tekstu należy traktować jako równoznaczne z wycofaniem artykułu. Zawiadomienie to winno zawierać informacje o osobie (w nagłówku powinien się znaleźć co najmniej tytuł i nazwisko/-a autora/-ów pracy) i powodach (w celu rozróżnienia błędów niezamierzonych od celowych nadużyć) decydujących o wycofaniu tekstu. Wycofywane teksty nie zostają usunięte z opublikowanej wersji czasopisma, ale fakt ich wycofania będzie wyraźnie oznaczony.

3) Przeciwdziałanie ghost writing i guest autorship

Redakcja „Etnografii” w trosce o rzetelność naukową publikowanych tekstów prowadzi selekcję nadesłanych artykułów zgodnie z zasadami zapory ghostwriting i guest authorship. Z ghostwriting mamy do czynienia wówczas, gdy ktoś wniósł istotny wkład w powstanie publikacji, bez ujawnienia swojego udziału jako jeden z autorów lub bez wymienienia jego roli w podziękowaniach zamieszczonych w publikacji. Z guest authorship (honorary authorship) - w przypadku gdy udział autora jest znikomy lub w ogóle nie miał miejsca, a pomimo to jest autorem/współautorem publikacji.

Aby przeciwdziałać przypadkom ghostwriting, guest authorship redakcja czasopisma wprowadza następujące procedury:

1. a) Redakcja wymaga od autorów publikacji ujawnienia wkładu poszczególnych autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz kontrybucji, tj. informacji kto jest autorem koncepcji, założeń, metod, protokołu wykorzystywanych przy przygotowaniu publikacji), przy czym główną odpowiedzialność ponosi autor zgłaszający manuskrypt.
2. b) Ghostwriting,guest authorship są przejawem nierzetelności naukowej, a wszelkie wykryte przypadki będą demaskowane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych itp.).
3. c) Redakcja wymaga informacji o źródłach finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów (financial disclosure).

Redakcja dokumentuje wszelkie przejawy nierzetelności naukowej, zwłaszcza łamania i naruszania zasad etyki obowiązujących w nauce. W ramach przeciwdziałania takim praktykom będzie też informować stosowane organy (w tym instytucję reprezentowaną przez autora oraz inne zespoły redakcyjne) o przypadkach łamania przyjętych zasad.

II. Zasady dotyczące autorów

Za autora artykułu uznaje się osobę, która znacznie przyczyniła się bądź do powstania koncepcji pracy, bądź do analizy i interpretacji danych; sporządziła pierwotną wersję tekstu lub dokonała jego krytycznej oceny, wnosząc znaczący wkład intelektualny; podjęła decyzję o ostatecznym kształcie tekstu w wersji, w jakiej ma zostać wydany.

Autorzy zgłaszanych do publikacji tekstów są zobowiązani do rzetelnego opisu wykonanych prac badawczych oraz obiektywnej interpretacji wyników. Prace powinny zawierać wystarczająco dużo informacji umożliwiających identyfikację źródeł danych, a także powtórzenie badań. Nierzetelne lub niezgodne z zasadami etyki prezentowanie i interpretowanie danych i wyników badań jest niedopuszczalne i może skutkować wycofaniem tekstu.

Autorzy mogą zgłaszać do publikacji wyłącznie własne, oryginalne teksty. W przypadku, kiedy wykorzystują badania i/lub słowa innych powinni używać stosownych oznaczeń wskazujących na cytowanie. Plagiat czy fabrykowanie danych są niedopuszczalne.

Autorzy mogą zostać poproszeni o przedstawienie nieprzetworzonych wyników badań, toteż powinni oni być przygotowani, aby zapewnić dostęp do tych danych, także przez jakiś czas po opublikowaniu pracy.

Ponowna publikacja wydanej już uprzednio pracy bądź jej części (tzw. autoplagiat), albo próba ponownej publikacji tekstów opisujących te same badania w zbliżonym brzmieniu w więcej niż jednym czasopiśmie będzie uznawana za działanie nieetyczne. O przypadkach zgłaszanie tych samych prac do więcej niż jednego czasopisma będą informowane stosowne organy i inne redakcje czasopism reprezentujących dyscyplinę autora.

Przypadki wycofywania tekstów nad którym prace redakcyjne się rozpoczęły, trwają i są w zaawansowanym stadium, lub zostały zakończone a tekst ma być skierowany do druku będą szczególnie monitorowane przez zespół redakcyjny. Wycofanie takiego tekstu i przekazanie go innej redakcji do publikacji celem optymalizacji lub zwiększenia impact factor lub premii punktowej wynikającej z regulacji ministerialnych, będzie traktowane jako działanie nieetyczne godzące w wysiłek podjęty przez członków redakcji i inne osoby zaangażowane w proces wydawniczy. O przypadkach takich działań będą informowane wszystkie redakcje czasopism reprezentujących dyscyplinę deklarowaną przez autora.

Wszystkie osoby wymienione w zgłoszonej pracy jako autorzy lub współautorzy powinny mieć faktycznie znaczący udział w powstaniu tekstu (projektu, pomysłu, planowaniu, wykonaniu, interpretacji wyników). Również, wszystkie osoby, które miały wpływ na ostateczny kształt pracy powinny zostać wymienione jako współautorzy. Obowiązek upewnienia się, że osoby mające wkład w powstanie artykułu akceptują jego ostateczną formę, leży po stronie autora zgłaszającego tekst do publikacji.

Autorzy zgłaszanych prac zobowiązani są zawsze wskazywać publikacje, które zostały przez nich wykorzystane przy tworzeniu artykułu.

Jeśli autor/autorzy odkryją znaczące błędy lub nieścisłości w swoich tekstach, zobowiązani są niezwłocznie powiadomić o tym redakcję czasopisma w celu wycofania tekstu, sporządzenia erraty bądź skorygowania zaistniałych błędów.

III. Zasady dotyczące recenzentów

1) Normy regulujące pracę recenzentów

Recenzenci uczestniczą w pracach zespołu redakcyjnego i mają wpływ na decyzje podejmowane przez zespół redakcyjny. Mogą także, w porozumieniu z autorami, wpływać na ostateczny kształt i doskonalenie publikowanych prac. Ich głos ma charakter doradczy.

Do wykonania recenzji tekstu zespół redakcyjny zaprasza osoby najbardziej kompetentne w zakresie tematycznym lub problemowym przedstawionym w artykule. Działanie to ma gwarantować możliwie wyczerpującą i adekwatną ocenę merytoryczną treści.

Recenzenci zobowiązani są dostarczyć recenzje w uprzednio ustalonym terminie. Jeżeli z uzasadnionych względów nie są w stanie dotrzymać terminu bądź podjąć się recenzji, niezwłocznie informują o takim stanie rzeczy przedstawiciela redakcji.

Wszystkie recenzowane prace mają charakter poufny, co oznacza, że ujawnianie ich osobom trzecim jest niedopuszczalne (za wyjątkiem osób do tego upoważnionych).

Recenzentom ani wzajemnie autorom nie ujawnia się personaliów poszczególnych stron. W uzasadnionych przypadkach, gdy zachodzi podejrzenie nieetycznego postępowania którejś ze stron, odstępuje się od tej zasady wyłącznie po dopełnieniu i wyczerpaniu procedur przewidzianych przez regulacje COPE dla poszczególnych etapów dochodzenia.

Recenzje powinny mieć charakter obiektywny. Personalna krytyka autorów prac jest uważana za nienależytą. Wszystkie spostrzeżenia recenzenta powinny zostać odpowiednio uargumentowane.

Recenzenci, jeśli zachodzi taka potrzeba, powinni wskazać odpowiednie prace niezacytowane przez autora. Wskazane i zgłoszone redakcji powinny być także wszelkie istotne podobieństwa do innych prac.

2) Konflikt interesów

Do konfliktu interesów dochodzi wtedy, kiedy autor (lub jednostka, którą reprezentuje), recenzent albo redaktor zaangażowany jest w ekonomiczne, instytucjonalne lub osobiste relacje, które w nieodpowiedni sposób wpływają lub mogą wpływać na jego działania. Innymi, pokrewnymi określeniami tego zjawiska są: konflikt zobowiązań i konflikt lojalności. Potencjalny jego wpływ na osąd naukowy oscyluje między znikomym a bardzo dużym. Konflikt interesów może zachodzić również wtedy, gdy dotknięty nim człowiek nie zdaje sobie z tego sprawy. Najoczywistsze przykłady konfliktu interesów związane są z relacjami ekonomicznymi, takimi jak zatrudnienie, otrzymywanie wynagrodzeń, dokonywanie płatnych konsultacji a także ekspertyz, aplikacje grantowe i inne. Sytuacje tego rodzaju niosą także ze sobą największe ryzyko podważenia wiarygodności czasopisma, autorów, a nawet badań naukowych. Do źródeł konfliktu interesów mogą jednak zaliczać się także relacje osobiste czy współzawodnictwo naukowe, polityczne lub intelektualne namiętności.

Recenzenci nie mogą wykorzystywać recenzowanych prac dla swoich osobistych potrzeb i korzyści.

Każdy autor, recenzent oraz członek redakcji w którego przypadku występuje jakiegokolwiek rodzaju konflikt interesów, zobowiązany jest zgłosić ten fakt redaktorowi naczelnemu czasopisma.

IV.Zasady dotyczące wydawcy

W przypadkach domniemanej lub sprawdzonej nierzetelności naukowej, nieuczciwej publikacji lub plagiatu, wydawca, w ścisłej współpracy z redakcją czasopisma, podejmie wszelkie właściwe środki w celu wyjaśnienia sytuacji i wniesienia poprawek do określonego artykułu. Obejmuje to szybką publikację erraty lub, w uzasadnionych przypadkach, pełne wycofanie pracy z czasopisma.

Postępowanie w takich przypadkach będzie zgodne z procedurami wyznaczonymi w kodeksie COPE.

1. Czytelnicy

W przypadkach domniemanej lub sprawdzonej nierzetelności naukowej czytelnicy informują zespół redakcyjny o charakterze swoich podejrzeń/zastrzeżeń. Zespół redakcyjny niezwłocznie podejmuje działania mające na celu wyjaśnienie sprawy postępując zgodnie z procedurami przyjętymi w ramach regulacji i kodeksu COPE 
Po zakończeniu dochodzenia o jego wynikach redakcja informuje czytelnika i, jeśli zachodzi taka konieczność, podaje treść tych ustaleń do publicznej wiadomości.