Vol. 10 Núm. 10 (2024): Shamanisms, Shamanstvo, Shamanizing

Numer 10 czasopisma (Shamanisms, shamanstvo, shamanizing) prezentuje szerokie spektrum zjawisk określanych we współczesnej antropologii jako „szamanizmy”, „szamaństwo” i „szamanienie”. Celowo odchodzimy tu od używania terminu „szamanizm”, który okazał się kategorią nieostrą, obciążoną wielością znaczeń, interpretacji i kontekstów historyczno-kulturowych.

Zebrane w tomie artykuły ukazują tę różnorodność na wielu poziomach. Większość z nich opiera się na badaniach prowadzonych na „klasycznych” terenach etnograficznych, takich jak Mongolia, Syberia, Azja Środkowa, Korea czy obie Ameryki. Inne dotyczą zjawisk bliższych geograficznie, analizujące współczesne praktyki neoszamanistyczne w Polsce. W numerze ukazane są analizy zjawiska zarówno na poziomie lokalnych praktyk społecznych, jak i studia nad indywidualnymi doświadczeniami, które można określić „szamanieniem”. Wobec tej znacznej złożoności i płynności przedmiotu badań tom rozpoczyna tekst redaktorów, który proponuje – jako wprowadzenie do powyższej problematyki –swoistą „mapę poznawczą szamanizmów”. Jest on próbą uporządkowania literatury przedmiotu z perspektywy paradygmatycznej i historycznej, a zarazem narzędziem mającym ułatwić orientację w dynamicznie rozwijającej się dyskusji na temat natury i granic kategorii „szamanizmu”.

Keywords: history and meanings of the term “shamanism”, shamanic studies, paradigms in shamanism studies, anthropological methodology, Mongolian shamanism, revival of shamanism, Mongolian shamanism studies, Mongolian shamanism, böö, internal relation in logic, ontological turn, transcendental perspectivism, aminism, digital ethnograph, Buryat shamanism, punishment in shamanism, penology, sociology of law, anthropology of law, shamaness, more-than-human beings, new animism, spiritual healing, Central Asia, Kazakhstan, ancestor spirits, Fergana Valley, healers, complementary medicine, spirits, beings, Korean shamanism, musok, death rituals, kut, chinogi kut, sanogu kut, purification rituals, relational ontology, shared subjectivity, agency, Quechua, Andes, Matsigenka, shamanism, Amazon, Peru, Adena, Hopewell, Mississippian tradition, Barrier Canyon style, San Juan Basketmaker, Casas Grandes, Pueblo, shamanic burials, rock art, pottery iconography, plant agency, psychedelic healing, biopiracy, cultural appropriation, Plantocene, shamanism, interspecies communication, Tibetan, school, curriculum, ritual, luck, anxiety, fear, death, Roma people, socio-cultural changes, courier drivers, Warsaw, foodways, work, mobility, ayahuasca, Amazon, indigenous peoples, Amerindian, Huni Kuin, shamanism, Studies on American and Oceanian indigenous societies in Northern and Central Europe: Past and present, Tangad Danaadżaw