CFP - „Etnografia. Teorie, Praktyki, Doświadczenia” (nr 11/2025) 

Antropologia lokomocji i transportu

Antropologiczny namysł, do którego zachęcamy w 11 numerze czasopisma, czerpie inspirację z podstaw teoretycznych paradygmatu mobilności (mobility turn / new mobilities paradigm) [np. Sheller&Urry 2006; Urry&Grieco (eds.) 2012]. Tematem przewodnim numeru są kategorie transportu i lokomocji, podkreślające technologiczny wymiar ruchu (przemieszczanie się człowieka usprawnione mechanicznymi / silnikowymi środkami transportu), a zatem bardziej sprecyzowane niż pojemne i często  metaforyzowane pojęcie „mobilności”.

Celem numeru jest zwrócenie uwagi na relacje i zależności między wyobraźnią a inżynierią, kulturą a technologią, zbadanie wpływu lokomocji i transportu na społeczne imaginaria (Taylor 2004), a także ich oddziaływania na doświadczenia i praktyki kulturowe. Antropologiczna analiza i interpretacja prezentowana w zgłaszanych tekstach może obejmować wyobrażenia (zarówno świadome, jak i nieświadome), figury myślenia, specyficzną symbolikę związaną z różnymi środkami lokomocji (np. odniesienia do statusu społecznego czy aspiracji), wartości i znaczenia przypisywane poszczególnym środkom i sposobom transportu (łódź, pociąg, samochód, samolot) oraz ich infrastrukturze i elementom przestrzeni (szlaki morskie i podniebne, autostrady i szyny, doki, porty i lotniska, parkingi, stacje i poczekalnie). Artykuły mogą również dotyczyć praktyk lokomocyjnych i transportowych (np. zamieszkiwania w podróżowaniu), strategii adaptacji tych wytworów techniki, lokalnych i ponadlokalnych procesów ich przekształceń (tworzenie nowych, niekiedy zaskakujących, znaczeń) i społeczno-kulturowych „zawłaszczeń” (de Certeau 2008) w różnych etnograficznych kontekstach.

Do namysłu nad kulturowym i społecznym wymiarem lokomocji i transportu zapraszamy autorki i autorów zainteresowanych pogłębionymi empirycznie badaniami antropologicznymi, etnograficznymi, socjologicznymi, jak i poszerzoną teoretycznie refleksją antropologiczną.

Przykładowe zagadnienia:

• Zróżnicowania międzykulturowe i genderowe w wykorzystywaniu środków transportu
• Kultura podróży i stosunki społeczne, które zachodzą w różnych środkach transportu i praktyk w miejscach pośrednich, punktach przesiadkowych
• Tożsamość i lokalność – rola różnych form transportu w kształtowaniu tożsamości i wspólnoty lokalnej (routes and roots, por. Clifford 1997) oraz w przemianach lokalnych krajobrazów kulturowych, społecznych i gospodarczych
• Wymiar afektywny i sensoryczny konkretnych środków transportu
• Dziedzictwo kulturowe – środki lokomocji, ich infrastruktura oraz architektura jako elementy lokalnego dziedzictwa kulturowego, świadectwo kultury i historii
• Wykluczenie komunikacyjne – społeczne nierówności związane z dostępem do środków transportu i wynikające z tego różnice w doświadczeniu mobilności

Redaktorka tematyczna: Agnieszka Bednarek-Bohdziewicz
Na artykuły czekamy do 15.04.2025
W trybie ciągłym przyjmujemy zgłoszenia artykułów o innej tematyce niż temat wiodący numeru.