Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZmysły w ruchu. Socjologia codziennej mobilności miejskiej
Słowa kluczowe:
Affectivity, Embodied cognition, Urban mobility, Multisensory ethnography, Sensory experience of the cityAbstrakt
The article explores the sensory and affective dimensions of everyday urban mobility in Warsaw, based on qualitative and multisensory ethnographic research conducted between 2012 and 2014. Drawing on theoretical frameworks from sensuous geography (Rodaway, 1994), phenomenology of perception (Merleau-Ponty, 2001), and multisensory ethnography (Pink, 2009), the study conceptualizes mobility not merely as physical movement between locations, but as an embodied, relational, and affective practice through which city dwellers experience, interpret, and co-create urban space. Using a combination of qualitative methods, including in-depth interviews, sensory walks, expert interviews, unfinished sentence tests, and sensory diaries, the author investigates how residents of Warsaw perceive the city through sight, hearing, touch, smell, and movement. The analysis highlights that each sensory modality contributes differently to urban knowledge: touch grounds bodily orientation and accessibility; hearing organizes spatial awareness and emotional regulation; sight constructs aesthetic and social hierarchies; smell evokes memory, belonging, and class distinctions; and movement ties all sensory and affective experiences together into a rhythm of everyday life.
Downloads
Bibliografia
Ahmed, S. (2004). The cultural politics of emotion. London: Routledge.
Baron-Cohen, S. (2024). Ślepota umysłu. Autyzm a teoria umysłu. Gdańsk: Harmornia.
Certeau, M. de (2008). Wynaleźć codzienność: Sztuki działania. Przeł. K. Thiel-Jańczuk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Chown, N. (2016). Understanding and evaluating autism theory. London: Jessica Kingsley Publishers.
Classen, C. (1993). Worlds of sense: Exploring the senses in history and across cultures. London: Routledge.
Feld, S. (1996). Waterfalls of song: An acoustemology of place resounding in Bosavi, Papua New Guinea. W. S. Feld, K.H. Basso (eds.), Senses of place (s. 91–135). School of American Research Press.
Harvey, D. (2012). Rebel cities: From the right to the city to the urban revolution. London: Verso Books.
Heidegger, M. (1994). Bycie i czas. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Herzfeld, M. (2001). Anthropology: Theoretical practice in culture and society. Oxford: Blackwell.
Howes, D. (ed.). (2005). Empire of the senses: The sensual culture reader. Oxford: Berg.
Husserl, E. (1970). The crisis of European sciences and transcendental phenomenology. Northwestern University Press.
Ingold, T. (2011). Being alive: Essays on movement, knowledge and description. London: Routledge.
Jackson, M. (1989). Paths toward a clearing: Radical empiricism and ethnographic inquiry. Bloomington: Indiana University Press.
Jakubowska, H. (2017). Skill Transmission, Sport and Tacit Knowledge: A Sociological Perspective. Routledge.
Jakubowska, H., Byczkowska-Owczarek, D. (2018). Sociology of the Body—Teaching Embodied Approach through Autoethnography. Qualitative Sociology Review, 14(2), 152–164.
Kacperczyk, A. (2012). Badacz i jego ciało w procesie zbierania i analizowania danych – na przykładzie badań nad społecznym światem wspinaczki. Przegląd Socjologii Jakościowej, 8(2), 32–63.
Kacperczyk, A. (2014). Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii. Przegląd Socjologii Jakościowej, 10(3), 32–74.
Kuhn, M. H., McPartland, T.S. (1954). An empirical investigation of self-attitudes. American Sociological Review, 19(1), 68–76.
Lefebvre, H. (1991). The production of space. Przeł. D. Nicholson-Smith. Blackwell Publishing.
Lynch, K. (1960). The image of the city. MIT Press.
Macnaghten, P., Urry, J. (2005). Alternatywne przyrody: Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Merleau-Ponty, M. (2001). Fenomenologia percepcji. Warszawa: Aletheia.
Modrzyk, A. (2020). Wiedza w ręku. Wiedza niedyskursywna i czucie ciała pacjenta w zawodzie terapeuty manualnego. Przegląd Socjologii Jakościowej, 16(2), 128–150.
Kietlińska-Radwańska, B. (2016), Warszawa jako przedmiot badań etnografii wielozmysłowej, niepublikowana rozprawa doktorska, ISNS UW.
Pallasmaa, J. (2012). Oczy skóry: Architektura i zmysły. Kraków: Instytut Architektury.
Pink, S. (2009). Etnografia wizualna. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pink, S. (2015). Doing visual ethnography (3rd ed.). SAGE Publications.
Pocock, D. (2013). Humanistic geography and literature: Essays on the experience of place. Routledge.
Polanyi, M. (1966). The Tacit Dimension. Chicago: University of Chicago Press.
Pratchett, T. (2002). Zbrojni. Przeł. P.W. Cholewa. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Reber, A.S. (2008). Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Rodaway, P. (1994). Sensuous geographies: Body, sense and place. London: Routledge.
Schafer, R. M. (1977). The tuning of the world. New York: Alfred A. Knopf.
Sheller, M., Urry, J. (2006). The New Mobilities Paradigm. Environment and Planning A: Economy and Space, 38(2), 207–226.
Tuan, Y.-F. (1987). Przestrzeń i miejsce. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Tuan, Y.-F. (1993). Passing strange and wonderful: Aesthetics, nature and culture. Washington, DC: Island Press/Shearwater Books.
Urry, J. (2009). Socjologia mobilności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Czasopismo wydawane jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
