Między survey research a obserwacją uczestniczącą: rozdarcia metodologiczno-tożsamościowe w polskiej etnologii/antropologii kulturowej w XXI wieku
DOI:
https://doi.org/10.4467/254395379EPT.16.006.6485Słowa kluczowe:
ethnography, survey, fieldwork, participant observation, questionnaireAbstrakt
Polish ethnology undergoes persistent transformation as a result of theoretical, methodological and epistemological influences from world anthropologies. While in theory it has substantially shifted towards the main stream socio-cultural anthropology, many Polish ethnologists still cultivate formalised methodological approaches developed in the first half of 20th century in Poland, symbolised by a survey. Ethnography understood as an endeavour to obtain an insight into a people’s culture, largely by means of long-lasting participant observation and deep hanging out still struggles for recognition as “scientific enough” while survey approach described in a formalised and quasi-quantitative way dominates students’ training and successful research grants applications. Such a situation highlights the rupture in the identities of Polish ethnographers who feel that discrimination of a participant observation by their own colleagues hinders their struggle to make anthropology an autonomous and publicly recognised discipline in Poland
Downloads
Bibliografia
Bielenin-Lenczowska, K. (2015). Spaghetti z ajwarem. Translokalna codzienność muzułmanów w Macedonii i we Włoszech. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Bloch, N. (2011). Urodzeni uchodźcy. Tożsamość pokolenia młodych Tyloetańczyków w Indiach, Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bloch, N. (2012). Poza integracją. Separacja jako uchodźcza strategia adaptacji, postkolonialny model społeczeństwa mnogiego i indyjski multikulturalizm. W: M. Buchowski, J. Schmidt Imigranci. Między integracją a izolacją (s. 171-186), „Prace Komitetu Nauk Etnologicznych PAN" nr 18. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Bloch, N. (2014). Przegrzanie autentycznością. Pomiędzy swojskością a obcością w wielozmysłowym doświadczaniu Indii przez turystów trampingowych. Lud, 98,181-204.
Bourdieu, P. (2007). Szkic teorii praktyki, poprzedzony trzema studiami na temat etnologii Kabylów. Przeł. W. Kroker, Kęty: Wydawnictwo Antyk Marek Derewiecki.
Bryman, A. (2001). Introduction: A Review of Ethnography. W: A. Bryman (ed.) Ethnography, (pp. ix-xxi). London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage.
Bulmer, M., Bałeś, K., Sklar, K.K. (red.) (1991). The Social Survey in Historical Perspective, 1880-1940, Cambridge: Cambridge University Press.
Buchowski, M. (2012). Etnologia polska: historie i powinowactwa. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Buliński, T., Kairski, M. (red.) (2011). Teren w antropologii. Praktyka badawcza we wspólczesnej antropologii kulturowej. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Burawoy, M. (2003). Revisits. An outline of a theory of reflexive ethnography, American Sociological Review, 68, 645-679.
Chułek, M. (2012). Nubijczycy Kenijscy z Kibery. Strategie budowania zbiorowej identyfikacji. Lwi 96, 227-248.
Clifford, J. (1986). On Ethnographic Allegory. W: J. Clifford, G. Marcus (eds.) Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography. (pp. 98-121). Berkeley: University of California Press.
Clifford, J., Marcus, G.E. (eds.) (1986). Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography. Berkeley: University of California Press.
Dirks, N.B. (2002). Castes of Mind: Colonialism and the Making of Modern India. New Delhi: Permanent Black.
Dzięgiel, L. (red.) (1987). Na egzotycznych szlakach. O polskich badaniach etnograficznych w Afryce, Ameryce i Azji w dobie powojennej. Wrocław: PTL.
Evans-Pritchard, E.E. (1940). The Nuer. Oxford: Clarendon Press.
Geertz, C. (1995). After the Fact: Two Countries, Four Decades, One Anthropologist. Harvard: Harvard University Press.
Geertz, C. (2000). Auailable Light: Anthropological Reflections on Philosophical Topics. Princeton: Princeton University Press.
Gupta, A., Ferguson, J. (1992). Beyond „Culture": Space, Identity, and the Politics of Difference. Cultural Anthropology, 1(7), 6-23.
Hamersley, M., Atkinson, P. (2001). Metody badań terenowych. Przeł. S. Dymczyk, Poznań: Zysk i S-ka.
Herzfeld, M. (2007). Zażyłość kulturowa. Poetyka społeczna w państwie narodowym. Przeł. M. Buchowski, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Herzfeld, M. (2004). Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie. Przeł. M.M. Piechniaczek, Kraków.
Jasiewicz, Z. (2006). Etnologia polska. Między etnografią a antropologią kulturową. Nauka, 2,65-80.
Kaczmarek, Ł. (2013). Antropologiczna rewizyta terenowa. Etnografia zagrożona systemowo. Zeszyty Etnologii Wrocławskiej, 2(19), 17-41.
Kaczmarek, Ł. (2014). Teoria upudrowana. Wyobrażenia o etnografii a praktyki badawcze antropologii polskiej. Zeszyty Etnologii Wrocławskiej, 2(21), 115-142.
Kaczmarek, Ł, Ładykowski, P. (2012). Ethnographic Training in Boderland: Students Fieldwork, Serendipities, and Tight limits of Polish University System, „Cargo". Journal for Cultural and Social Anthropology, 1-2(10), 99-117.
Kafar, M. (2013). W świecie wygnańców, wdów i sierot. O pewnym wariancie antropologii zaangażowanej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Khosravi, S. (2010). ‘Illegal’ Traveller: An Auto-Ethnography of Borders. Basingstoke and New York: Palgrave MacMillan.
Malinowski, B. (1981) [1922]. Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei. Przeł. B. Olszewska-Dyoniziak, S. Szynkiewicz, Dzielą. t. 3, Warszawa [Argonauts ofthe Western Pacific. An Account of Native Enterprise, and Adventure in the Archipelagoes of Melanesian New Guinea. London: George Routledge & Sons Ltd. 1922].
Marcus, G.E. (2004). Ethnography through Thick and Thin. Princeton: Princeton University Press.
Okely, J. (1999). Anthropology and autobiography: Participatory experience and embod-ied knowledge. W: J. Okely, H. Callaway (red.), Anthropology and autobiography, (pp. 1-28). London and New York: Routledge.
Posern-Zieliński, A. (2005). Polish Anthropology Under Socialism: Intellectual Traditions, the Limits of Freedom, and New Departures. W: C. Hann, M. Sarkany, P. Skalnik (eds.). Studying People in People's Democracies: Socialist Era Antrhopology in East-Central Europę, (pp. 109-128). Munster, LIT Verlag.
Rabinów, P. (1977). Reflections on Fieldwork in Morocco. Berkeley: University of California Press.
Rabinów, P. (2010). Refleksje na temat badań w Maroku. Przeł. K. Dudek, S. Sikora, Kęty. Rakowski, T. (2009). Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Robotycki, Cz. (1992). Etnografia wobec kultury współczesnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Rosaldo, R. (1986). From the Door of My Tent: The Fieldworker and the Inąuisitor. W: Clifford J., Marcus G.E. (eds.). Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography, (pp. 77-97). Berkeley: University of California.
Schmidt, J. (2009). Nowe tożsamości w czasach transformacji europejskich. Imigranci z Polski w Niemczech. Poznań: NEWS-Witold Nowak.
Stanisz, A. (2014). Rodzina made in Poland. Antropologia pokrewieństwa i życia rodzinnego. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Stocking, Jr. G.W. (2001). The Ethnographer's Magie: Fieldwork in British Anthropology frorn Tylor to Malinowski. In: A. Bryman (ed.) Ethnography. Sagę Benchmarks in Research Methods, (pp. 3-47). London-Thousand Oaks-New Delhi: Sage.
Szacki, J. (1981). Historia myśli socjologicznej. Warszawa: PWN.
Urry, J. (1984). Englishmen, Celts and Iberians: The Ethnographic Survey of the United Kingdom, 1892-1899. In: G. Stocking (ed.). Functionalism Histońcized (History of Anthropology II). (pp. 83-105). Madison, WI: University of Wisconsin Press.
Urry, J. (2001). 'Notes and Queries on Anthropology' and Development of Field Methods in British Anthropology. In: A. Bryman (ed.) Ethnography, Sagę Benchmarks in Research Methods, (pp. 101-127). London-Thousand Oaks-New Delhi: Sage.
Watson C.W. (ed.) (1999), Eeing There: Fieldwork in Anthropology, London, Sterling, Yirginia. Vaus de, D. (2002). Suweys in Social Research. 5th Edition. London: Routledge.
Vaus de, D. (2002). Analyzing Social Science Data: 50 Key Problems in Data Analysis. London-Thousand Oaks-New Delhi: Sage.
Wróblewski, F. (2015). Indeksy etnograficzne w polskiej praktyce badawczej XX w., Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia, l, 108-132.