Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePolska transformacja ustrojowa i fenomen „Solidarności” a sytuacja międzynarodowa w latach 80. XX w.
Słowa kluczowe:
Solidarność, społeczenstwo obywatelskie, transformacja, sytuacja międzynarodowaAbstrakt
The article is about the Polish political transformation and the phenomenon of „Solidarity” in the face of international situation of eighties. About the uniqueness of the Polish transformation decides their peaceful nature. The events in Poland initiated the collapse of communism, which divided Europe into two parts. The authoress presented the genesis and the determinants of Polish transformation with particular emphasis on the influence of NSZZ “Solidarity” and on the specification of Polish society. It is essential that this social movement was the phenomenon on a global scale, because of the number of people belonging to “Solidarity”. It was above 25% of the whole society, which equaled about 10 million people. Moreover, this movement was supported by the student opposition group – NZS as well as by intellectuals. Also the international determinants of Polish system transformation were shown, including the pressure of West and the programme of Gorbaczow’s reforms, who decided to depart from Breżniew’s doctrine. What is more, also the influence of pope Jan Paweł II was depicted. Due to the change of regime in Poland and later in the other countries of eastern bloc it has been possible to integrate within the western continent. In addition, based on the archival documents the reaction of Western Europe on the events in PRL was presented. The authoress also used the results of the survey, which was conducted among the high school graduates and students. The survey concerned with the Polish system transformation. The results of that survey confirmed a strong Poland influence on the situation of the eastern bloc during the eighties.
Downloads
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 0236/345, 2, Uzupełnienie do meldunku nr 167/87. Sprawa obiektowa krypt. „Sonda”, 1987-11-29.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 1102/739, Główne kierunki zainteresowania prasy zachodniej tematyką „okrągłego stołu” (luty–kwiecień 1989 roku).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 1585/774/3/13, ANALIZA I OCENA sytuacji społeczno-politycznej po X Zjeździe PZPR, Warszawa, 1987-04-15.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 1585/4089, Analiza sytuacji przeciwnika politycznego w ostatniej fazie kampanii przed X Zjazdem PZPR.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 1585/4089, Dywersja ideologiczno-propagandowa wobec Polski – 1986.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 1585/4089, Notatka dot. stanowiska i polityki USA oraz niektórych głównych krajów NATO wobec Polski.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 1585/4089, Reakcje Zachodu na wynik referendum w Polsce.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 1585/4133, INFORMACJA dot. sytuacji społeczno-politycznej w kraju w świetle rozpoznania wojewódzkich urzędów spraw wewnętrznych.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 1585/702, Powołanie T. Mazowieckiego na premiera rządu PRL w ocenach Zachodu.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 1603/19, Komisja Analiz i Prognoz Społeczno-Politycznych KC PZPR: „Przewidywany rozwój sytuacji społeczno-politycznej do XI Zjazdu PZPR” opracowanie.
Chećko A., Krajowa lista błędów, [w:] Polska wybory ’89, układ i wybór R. Kałuża, Warszawa 1989.
Codogni P., Okrągły Stół, czyli polski Rubikon, Warszawa 2009.
Dudek A., Historia polityczna Polski 1989–2005, Kraków 2007.
Dudek A., Reglamentowana rewolucja, Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce w latach 1988–1990, Kraków 2005.
Florczyk A., Żukowski T., Najdowski J., Nowa geografia polityczna Polski, [w:] Polska wybory ’89.
Frybes M., Dziękujemy za Solidarność, Warszawa 2005.
Garlicki A., Karuzela. Rzecz o Okrągłym Stole, Warszawa 2004.
Heywood A., Politologia, Warszawa 2006.
Huntington S.P., Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa 2009.
Janowski K.B., Źródła i przebieg zmiany politycznej w Polsce (1980–1989), Toruń 2004.
Jan Paweł II w Polsce 8–14 czerwca 1987. Trzecia pielgrzymka do Ojczyzny, red. B. Chmiel, Warszawa 1987.
Jaruzelski W., Stan wojenny. Dlaczego…, Warszawa 1992.
Krzemiński I., Solidarność. Niespełniony projekt polskiej demokracji, Gdańsk 2013.
Kuroń J., Opozycja. Pisma polityczne 1969–1989, Warszawa 2010.
Marciniak P., Horyzont programowy strajków 1980, [w:] Studia nad ruchami społecznymi, t. 2, red. P. Marciniak, W. Modzelewski, Warszawa 1989.
Marody M., Długi finał, Warszawa 1995.
Musiał F., Pierestrojka – droga do demokracji czy plan „»odwilży« bis”?, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2009, nr 5–6.
Notatka z posiedzenia Sztabu Politycznego w KC PZPR w dniu 3 grudnia 1988r., [w:] Okrągły stół, (oprac.) K. Dubiński, Warszawa 1999.
NSZZ Solidarność 1980–1989. Ruch społeczny, t. 2, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918–1989, red. A. Dziurok, M. Gałęzowski, Ł. Kamiński, F. Musiał, Warszawa 2010.
Paczkowski A., Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski: szkice do portretu PRL, Kraków 1999.
Posłanie I Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” do ludzi pracy Europy Wschodniej, „Tygodnik Solidarność” 1981, nr 25.
Protokół porozumienia zawartego przez Komisje Rządową z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym w dniu 30.08.1980r. w Stoczni Gdańskiej, „Wieczór Wybrzeża”, nr 188.
Rakowski M.F., Dzienniki polityczne 1981–1983, Warszawa 2004.
Rakowski M.F., Jak to się stało, Warszawa 1991.
Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1980–2002, Warszawa 2003.
Sebestyen V., Rewolucja 1989. Jak doszło do upadku komunizmu, Wrocław 2009.
Skórzyński J., Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków 2009.
Skórzyński J., Ugoda i rewolucja. Władza i opozycja 1985–1989, Warszawa 1995.
Terlecki R., Solidarność 1980–1989. Dekada nadziei, Warszawa 2010.
Trembicka K., Okrągły Stół w Polsce. Studium o porozumieniu politycznym, Lublin 2003.
Urban J., Jajakobyły. Spowiedź życia Jerzego Urbana, [b.m.d.w].
W oczach Zachodu, „Tygodnik Solidarność” 1981, nr 13.
