Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZasady prawa ochrony dziedzictwa kultury
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsm.2020.18.01Słowa kluczowe:
prawo dziedzictwa kultury, dziedzictwo kultury, dobro kultury, ochrona dziedzictwa kultury, zasady prawaAbstrakt
Celem artykułu jest przybliżenie prawa ochrony dziedzictwa kultury poprzez omówienie jego zasad. Prawo ochrony dziedzictwa kultury jest uważane za kompleksową gałąź prawa, a wśród najważniejszych kryteriów wyodrębnienia go jako gałęzi należy wskazać unikalne, wyróżniające to prawo zasady. Jedną z cech definiujących normę prawną jako zasadę jest zabarwienie aksjologiczne, które nadaje znaczenie całemu systemowi prawa.
Zasady prawa dziedzictwa kultury zasługują na uwagę głównie dlatego, że stanowią obecnie ważną sferę aktywizmu sędziowskiego. Aktywizm ten przejawia się w rozumowaniach intensjonalnych (treściowych) co do zasad zawartych w tekście explicite, zasad dorozumianych (wyinterpretowanych z tekstu) oraz zasad dorozumianych drugiego stopnia (zasad niemożliwych do wyinterpretowania z tekstu, lecz funkcjonujących jako część kultury prawnej w szerszym znaczeniu). Przedstawiony katalog zasad powstał w wyniku analizy prawa aktualnie obowiązującego.
Downloads
Bibliografia
Atienza M., “Is Legal Positivism a Sustainable Legal Theory?” [in:] Law and Legal Cultures in the 21 st Cenry.
Diveristy and Unity, 23rd IVR World Congress, August 1–6, 2007, Cracow, Poland, eds. T. Gizbert-Studnicki, J. Stelmach, Wolters Kluwer, Warsaw 2007.
Atienza M., “On The Reasonable in Law”, Ratio Juris 1990, vol. 3, no. 1.
Atienza M., Manero J.R., “Permission, Principles and Rights. A Paper on Statements Expressing Constitutional Liberties”, Ratio Juris 1996, vol. 9, no. 3.
Atienza M., Manero J.R., A Theory of Legal Sentences, Springer Netherlands, Dordrecht 1998.
Brodecki Z. (ed.), Europa sędziów, LexisNexis, Warszawa 2007.
Dobosz P., “Aspekty prawne systemu ochrony dziedzictwa w Polsce” [in:] Zarządzanie miejscami wpisanymi na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce i w Norwegii, ed. J. Purchla, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2011.
Drela M., Własność zabytków, Wolter Kluwer, Warszawa 2006. Dworkin R., A Matter of Principle, Harvard University Press, Cambridge, USA 1995.
Dworkin R., Law’s Empire, Harvard University Press, Cambridge, USA 1986.
Garcia Fernandez J., Estudios sobre el derecho del patrimonio historico, Colegio de Registradores de la propiedad, Madrid 2008.
Gizbert-Studnicki T., Stelmach J. (eds.), Law and Legal Cultures in the 21 st Cenry. Diveristy and Unity, 23rd IVR World Congress, August 1–6, 2007, Cracow, Poland, Wolters Kluwer, Warsaw 2007.
Jagielska-Burduk A., Zabytek ruchomy, Wolters Kluwer, Warszawa 2012. Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2014.
Liesa Fernandez C.R., “Cultura y Derecho International”, Cudernos de la Catedra de Democracia y Derechos Humanos, Alcala de Heranes 2012, no. 8.
Merryman J.H., “The Public Interest in Cultural Property”, California Law Review 1988, vol. 77, no. 2.
Morawski L., Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2003.
Prott L.V., O’Keefe P.J., “‘Cultural Heritage’ or ‘Cultural Property’?”, International Journal of Cultural Property 1992, vol. 1, no. 2.
Sax J.L., Playing Darts with a Rembrandt: Public and Private Rights in Cultural Treasures, The University of Michigan Press, Michigan, USA 2001.
Tkacz S., O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie. Od dogmatyki do teorii, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014.
Węgrzak M., Zasada dostępu do zbiorów muzealnych a ich ochrona [in:] Muzea. Aspekty praktyczne i prawne, eds. I. Gredka-Ligarska, A. Rogacka-Łukasik, D. Rozmus, Wyższa Szkoła Humanitas, Sosnowiec 2018.
Węgrzak M., “Zasada ochrony dziedzictwa kultury w świetle wybranego orzecznictwa sądów administracyjnych”, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2017, vol. 13, no. 3(72).
Węgrzak M., “Zasada społecznej użyteczności zabytków w kontekście turystyki kulturowej” [in:] Prawo ochrony dóbr kultury, jako narzędzie innowacyjności turystycznej w strukturach lokalnych, eds. P. Dobosz, W. Górny, A. Mazur, A. Kozień, Publikacje Naukowe Koła Naukowego Prawnej Ochrony Dóbr Kultury, Kraków 2019.
Węgrzak M., Zasady prawa ochrony dziedzictwa kultury w orzecznictwie sądów administracyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2020.
Węgrzak M.J., Zeidler K., “The principles of Cultural Heritage Law based on the Polish Law as an example”, Revista de Direito Internacional, Brasilia [in print; planned edition: 2021, vol. 17, no. 3].
Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1974.
Zajadło J., Po co prawnikom filozofia prawa?, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
Zalasińska K., “Interes indywidualny a interes publiczny – konflikt wartości w prawnej ochronie zabytków”, Ochrona Zabytków 2008, no. 6/2(241).
Zalasińska K., Prawna ochrona zabytków nieruchomych w Polsce, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
Zeidler K., “Prawo ochrony zabytków jako nowa gałąź prawa” [in:] Prawo ochrony zabytków, ed. K. Zeidler, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego – Wolter Kluwer, Gdańsk – Warszawa 2014.
Zeidler K., “Przestrzenie badawcze prawa ochrony dziedzictwa kultury”, Gdańskie Studia Prawnicze 2015, vol. 32.
Zeidler K., Restitution of Cultural Property. Hard Case. Theory of Argumentation. Philosophy of Law, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego – Wolters Kluwer, Gdańsk – Warszawa 2016.
Zeidler K., Zabytki. Prawo i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wolters Kluwer, Gdańsk – Warszawa 2017.
Zeidler K., “Zasady prawa ochrony dziedzictwa kultury – propozycja katalogu”, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2018, no. 4.
Sources of law
Constitution of the Republic of Poland of 2 April 2 1997 (Journal of Laws of 1997, No. 78, item 483, as amended).
Act of 23 July 23 2003 on protection and preservation of monuments (consolidated text: Journal of Laws of 2020, item 282, as amended).
