Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweArgumentacyjny aspekt dyskursu nad zwrotem dóbr kultury utraconych na rzecz imperiów kolonialnych
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsm.2020.18.06Słowa kluczowe:
argumentacja, kolonializm, dziedzictwo kultury, trudny przypadek w prawie, restytucjaAbstrakt
Celem artykułu jest analiza dyskursu dotyczącego zwrotu dóbr kultury utraconych na rzecz byłych imperiów kolonialnych z terytoriów znajdujących się pod ich wpływem. Utrata omawianych obiektów nastąpiła przed ustanowieniem norm prawnych dotyczących ochrony dziedzictwa kultury. Z tego względu państwa zgłaszające żądania ich zwrotu korzystają z alternatywnych metod rozstrzygania sporów. Argumenty ze sprawiedliwości i przynależności kulturowej stanowią kluczowe koncepcje popierające żądania zwrotu omawianych dóbr kultury, podczas gdy argumenty dotyczące własności, upływu czasu, użyteczności społecznej i najbezpieczniejszego miejsca są często wykorzystywane jako przemawiające za zatrzymaniem dóbr w aktualnym miejscu ich przechowywania. Różnorodność argumentów podnoszonych w toku sporu restytucyjnego eksponuje wielość interesów stron dotyczących przyszłości dóbr kultury. Autorka wskazuje przykłady użycia opisywanej argumentacji w źródłach prawa i w dialogu dotyczącym zwrotu dóbr kultury utraconych przez byłe kolonie.
Downloads
Bibliografia
Barkan E., The guilt of nations. Restitution and negotiating historical injustices, Baltimore – London 2001.
Beurden von J., Treasures in trusted hands. Negotiating the future of colonial cultural objects, Leiden 2017. Besterman T., “Museum Ethics” [in:] A companion to museum studies, ed. S. Macdonald, Malden (MA) – Oxford 2006.
Blake J., International cultural heritage law, Oxford 2015. Bryne-Sutton Q., Arbitration and mediation in art-related disputes, “Arbitration International” 1998, vol. 14, no. 4.
Chechi A., The settlement of international cultural heritage disputes, Oxford 2014.
Cornu M., Renold M.-A., “New Developments in the Restitution of Cultural Property: Alternative Means of Dispute Resolution”, International Journal of Cultural Property 2010, vol. 17, no. 1.
Crawford J., The International Law Commission’s articles on state responsibility. Introduction, text and commentaries, Cambridge – New York – Melbourne 2002.
Dworkin R., A matter of principle, Oxford 2001. Edson G., Museum Ethics, London 1997.
Greenfield J., Return of cultural treasures, Cambridge 2009.
Kowalski W., “Types of claims for recovery of lost cultural property”, Museum 2005, vol. 57, no. 4.
Mattei U., Nader L., Plunder. When the rule of law is illegal, Malden – Oxford – Carlton 2008.
McCarthy C., “Practice of Repatriation: A Case Study from New Zealand” [in:] Museums and restitution. New practices, new approaches, eds. L. Tythacott, K. Arvanitis, Farnham – Burlington 2014.
Merryman J.H., “Two ways of thinking about cultural property”, The American Journal of International Law 1986, vol. 80, no. 4.
Prott L.V. (ed.), Witnesses to history, Paris 2009.
Prott L.V., O’Keefe P., Law and the cultural heritage, vol. 3, Movement, London – Edinburgh 1989.
Shuart J., “Is All ‘Pharaoh’ in Love and War: The British Museum’s Title to the Rosetta Stone and the Sphinx’s Beard”, Kansas Law Review 2004, vol. 52, no. 667.
Singh K., “Universal museums: The view from below” [in:] Witnesses to history, ed. L.V. Prott, Paris 2009.
Stamatoudi I., Cultural property law and restitution. A commentary to international conventions and European Union law, Cheltenham – Northampton 2011.
Stelmach J., Kodeks argumentacyjny dla prawników, Kraków 2003.
Vrdoljak A.F., International law, museums and the return of cultural objects, Cambridge 2008.
Williams S., Who killed Hammarskjöld? The UN, the Cold War and white supremacy in Africa, New York 2014.
Zeidler K., Restitution of cultural property. Hard case, theory of argumentation, philosophy of law, Gdańsk – Warsaw 2016.
Zeidler K., Plata A., “The argumentative aspects of the Terezín Declaration and its place in public international law” [in:] Terezin Declaration – Ten Years Later, 7th International Conference, The documentation, identification and restitution of the cultural assets of WWII victims. Proceedings of an international academic conference held in Prague on 18–19 June, 2019, ed. V. Drbohlavova, Documentation Centre for Property Transfers of Cultural Assets of WWII Victims, p.b.o., Prague 2019.
Ziembiński Z., “Sprawiedliwość” [in:] Zarys teorii prawa, eds. S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Poznań 2001.
Sources of law
Declaration on the Granting of Independence to Colonial Countries and Peoples, General Assembly resolution 1514 (XV) adopted in New York on 14 December 1960.
UNESCO Convention on the Means of Prohibiting and Preventing the Illicit Import, Export and Transfer of Ownership of Cultural Property, signed in Paris on 14 November 1970.
UNESCO Guidelines prepared by the Intergovernmental Committee on the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or Its Restitution in the Case of Illicit Appropriation, 1986.
UNIDROIT Convention on Stolen or Illegally Exported Cultural Objects signed in Rome on 24 June 1995.
Declaration on the Importance and Value of Universal Museums signed in December 2002.
United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples (UNDRIP) adopted by the General Assembly on Thursday, 13 September 2007.
