Narodziny nowożytnego ujęcia dziedzictwa kultury i jego prawnej regulacji: podejście z punktu widzenia teorii aktora-sieci
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsm.2020.18.12Słowa kluczowe:
teoria aktora-sieci, dziedzictwo kultury, sieci materialno-semiotyczne, nowoczesnośćAbstrakt
W niniejszym artykule przedstawiono przebieg błyskawicznego uformowania się w latach Wielkiej Rewolucji Francuskiej fenomenu zwanego francuskim dziedzictwem narodowym, które jest pierwowzorem dzisiejszego światowego dziedzictwa kultury. Celem badawczym była identyfikacja czynników (aktorów i środków translacji), które były niezbędne do ustanowienia i wdrożenia tej zupełnie nowej w tamtych czasach koncepcji oraz umożliwienia jej rozwoju i kontynuacji. Jako specyficzne tło narodzin i obecnych problemów opieki nad dziedzictwem kultury został wskazany i scharakteryzowany projekt nowoczesny. Aby uniknąć redukcji a priori, francuskie dziedzictwo narodowe zostało ujęte jako struktura materialno-semiotyczna, a w rozważaniach wykorzystano aparat badawczy oferowany przez teorię aktora-sieci (ANT).
Downloads
Bibliografia
Arendt H., On revolution, Penguin, London 1963.
Bauman Z., Modernity and the Holocaust, Polity Press, Cambridge 1989.
Bińczyk E., “Program badawczy Bruno Latoura i jego zalety w kontekście badań nad światem współczesnym” [in:] Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy, vol. 1, eds. P. Bytniewski, M. Chałubiński, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
Boës P., “What was the air pump dispute between Boyle and Hobbes really about?”, 26 March 2012, https://www.academia.edu/26677414/What_was_the_air_pump_dispute_between_Boyle_ and_Hobbes_really_about (accessed: 10.11.2020).
Dankert R., “Using Actor-Network Theory (ANT) doing research”, 2011, https://ritskedankert.nl/ using-actor-network-theory-ant-doing-research/ (accessed: 17.08.2019).
Harrison R., Heritage. Critical approaches, Routledge, London 2013. Hartman J., “Nowoczesność, modernizacja” [in:] Słownik filozofii, ed. J. Hartman, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2010.
Haskell F., History and its Images. Art. And the Interpretation of the Past, Yale University Press, London 1995.
Huenemann Ch., “Hobbes, Boyle and the vacuum pump”, 3 Quarks Daily (Science Art. Philosophy Politics Literature), 22 December 2014, https://www.3quarksdaily.com/3quarksdaily/2014/12/ hobbes-boyle-and-the-vacuum-pump.html (accessed: 10.11.2020).
Jokilehto J., A history of Architectural conservation. The Contribution of English, French, German and Italian Thought towards an International Approach to the Conservation of Cultural Property, D. Phil Thesis, The University of York 1986.
Kant E., What is Enlightenment?, trans. M.C. Smith, 1784, http://www.columbia.edu/acis/ets/ CCREAD/etscc/kant.html (accessed: 23.09.2020).
Koryciarz-Kitamikado J., “Laka orientalna w służbie królewskiej. Różnice w podejściu do konserwacji między Wschodem a Zachodem” [in:] Wilanowski Informator Konserwatorski 2017, ed. T. Przygońska, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2017.
Kosiewski P., Krawczyk J., “Latarnia pamięci. Od muzeum narodu do katechizmu konserwatora” [in:] Zabytek i historia. Wokół problemów konserwacji i ochrony zabytków w XIX wieku, eds. P. Kosiewski, J. Krawczyk, Muzeum Pałac w Wilanowie, Warszawa 2012.
Kowalska M., “Postmodernizm” [in:] Słownik filozofii, ed. J. Hartman, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2009.
Latour B., Pandora’s Hope. Essays on the Reality of Science Studies, Harvard University Press, Cambridge 1999.
Latour B., Politics of Nature. How to Bring Sciences into Democracy, trans. C. Porter, Harvard University Press, Cambridge 2004.
Latour B., Reassembling the Social. An Introduction to Actor-Network Theory, Oxford University Press, Oxford 2005.
Latour B., We have never been modern, Harvard University Press, Cambridge 1993.
Law J., “Actor Network Theory and Material Semiotics” [in:] The New Blackwell Companion to Social Theory, ed. B. Turner, Wiley-Blackwell, Malden, MA – Oxford 2008.
Maral A., La chapelle royale de Versailles, le dernier grand chantier de Louis XIV, Arthena, Versailles 2011.
Michael M., Actor-Network Theory: Trials, Trails and Translations, SAGE Publications Ltd, London 2017.
Migasiński J., Filozofia nowożytna, Stentor, Warszawa 2011.
Pospiszyl M., “Ateologia wielości”, Praktyka Teoretyczna 2013, vol. 8(2).
Shapin S., Schaffer S., Leviathan and the Air-Pump: Hobbes, Boyle and the experimental life, Princeton University Press, Princeton 1985.
Souchal F., Wandalizm rewolucji, trans. P. Migasiewicz, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2016.
Szmygin B., “Teksty doktrynalne w ochronie dziedzictwa – analiza formalna i propozycje” [in:] Współczesne problemy teorii konserwatorskiej w Polsce, ed. B. Szmygin, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Warszawa – Lublin 2008.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, vol. 2, Historia nowożytna do roku 1830, PWN, Warszawa 1970.
Uliński M., “Oświecenie” [w:] Słownik filozofii, ed. J. Hartman, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2009.
Wiśniewski M., “Machiny postępu, nowoczesności i kontroli nad czasem” [in:] Coś, które nadchodzi. Architektura XXI wieku, ed. B. Świątkowska, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2011.