Kwestia ochrony dóbr kultury w nowelizacji doktryny CIMIC Sojuszu Północnoatlantyckiego jako kamień milowy w implementacji postanowień konwencji haskiej z 1954 r.
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsm.2020.18.14Słowa kluczowe:
międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych, ochrona dóbr kultury, współpraca cywilno-wojskowa, błękitna tarcza, NATO, dziedzictwo kultury, UNESCO, CPP, CIMICAbstrakt
Postanowienia konwencji haskiej z 1954 r. przetrwały ponad 40 lat aż doświadczenia konfliktów zbrojnych lat 90. skłoniły społeczność międzynarodową do uchwalenia protokołu dodatkowego. Jednocześnie każde z państw-sygnatariuszy miało swobodę własnej interpretacji postanowień konwencji. W ostatniej nowelizacji doktryny współpracy cywilno-wojskowej NATO uznano kwestię ochrony dóbr kulturalnych za temat przekrojowy, co może mieć znaczący wpływ na prowadzenie działań sojuszniczych. Po raz pierwszy Sojusz wyróżnił ochronę dóbr kultury jako coś więcej niż element międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych.
Downloads
Bibliografia
AAP-06 – NATO Glossary of Terms and Definitions, NATO 2019.
ABC News, “U.N. Confirms Destruction of Afghan Buddhas”, 6 January 2006, www.abcnews. go.com/International/story?id=81406&page=1#.UA4FSrQe5TI (accessed: 30.11.2020).
Bagiński L., Marcinkowski Cz., Współpraca cywilno-wojskowa w operacjach pokojowych, Warszawa 2000.
BBC, “Syria civil war: Bomb damages Aleppo’s ancient citadel”, 12 July 2015, www.bbc.com/news/ world-middle-east-33499609 (accessed: 30.11.2020).
BBC, “Timbuktu shrines damaged by Mali Ansar Dine Islamists”, 30 June 2012, www.bbc.com/ news/world-africa-18657463 (accessed: 30.11.2020).
Dereń J., “Standaryzacja w siłach zbrojnych sojuszu w aspekcie procesu planowania obronnego NATO”, Bezpieczeństwo – Teoria i Praktyka 2012, no. 3 (VIII).
Foliant Y., Cultural Property Protection Makes Sense: A Way to Improve Your Mission, Hague 2015.
Fretten Ch., Miller V., The European Union: a guide to terminology procedures and sources, London 2016.
El Ghamari M., “Współpraca cywilno-wojskowa wobec prawa humanitarnego” [in:] Współpraca cywilno-wojskowa w zarządzaniu kryzysowym. Seminarium naukowe, ed. J. Kręcikij, MSWiA, Warszawa 2007.
Groszek Z., “Współpraca cywilno-wojskowa w NATO – istota, cele i podstawowe funkcje”, Przedsiębiorczość i Zarządzanie 2018, vol. XIX, fasc. 8, part II.
Guthrie Ch., Quinlan M., Just War: The Just War Tradition: Ethics in Modern Warfare, London 2007.
Hausler K., Bongard P., Lostal M., “20 Years of the Second Protocol to the 1954 Hague Convention for the Protection of Cultural Property in Armed Conflict: Have All the Gaps Been Filled?”, EJIL:Talk! Blog of the European Journal of International Law, 29 May 2019, www.ejiltalk.org/20-years-of-the-second-protocol-to-the-1954-hague-convention-for-the-protectionof-cultural-property-in-armed-conflict-have-all-the-gaps-been-filled/ (accessed: 30.11.2020).
Kowalski W., Międzynarodowo-prawne aspekty ochrony wspólnego dziedzictwa kulturowego. Od sporów do współpracy [in:] Ochrona wspólnego dziedzictwa kulturowego, ed. J. Kowalczyk, Warszawa 1993.
Nahlik S.E., Grabież dzieł sztuki. Rodowód zbrodni międzynarodowej, Wroclaw 1958.
Nahlik S.E., “International Law and the Protection of Cultural Property in Armed Conflicts”, Hastings Law Journal 1976, vol. 27, issue 5.
O’Harrah T., Military Committee Standardization Activities, Brussels 2018.
O’Keefe R., C. Péron, T. Musayev, G. Ferrar, Protection of Cultural Property – Military Manual, UNESCO, Sanremo 2016.
PFT 5.3.2, Handbook on The Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict, France 2020.
Piątkowski M., “Międzynarodowe prawo humanitarne wobec zastosowania broni zapalającej w konflikcie zbrojnym”, Bezpieczeństwo – Teoria i Praktyka 2017, no. 2.
Prażmowska K., “Sprawa Al Mahdiego przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym: przełomowy wyrok czy stracona szansa?”, Studia Prawnicze KUL 2019, no. 2(78).
Przyborowska-Klimczak A., Rozwój ochrony dziedzictwa kulturalnego w prawie międzynarodowym na przełomie XX i XXI wieku, Lublin 2011.
Sałaciński K., “Dziedzictwo kultury w konfliktach zbrojnych – prawo, praktyka, nowe wyzwania” [in:] Ochrona dziedzictwa kultury w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego i krajowego. 60 lat konwencji haskiej i 15 lat jej protokołu dodatkowego, eds. E. Mikos-Skuza, K. Sałaciński, Warszawa 2015.
Schreiber H., “Komentarz do Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego wraz z Regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz Protokołem dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego” [in:] Konwencje UNESCO w dziedzinie kultury. Komentarz, ed. K. Zalasińska, Warszawa 2014.
Sha Lei, Translation of Military Terms in Sun Tzu’s The Art of War, Binzhou 2017.
Stam W., “International Day of UN Peacekeepers, a day of reflection”, 29 May 2019, www.thehagueuniversity.com/about-thuas/thuas-today/news/detail/2019/05/29/international-day-ofun-peacekeepers-a-day-of-reflection (accessed: 30.11.2020).
Trochowska K., “Operacjonalizacja kultury w przeciwdziałaniu zagrożeniom asymetrycznym”, Zeszyty Naukowe AON 2013, no. 3(92).
UN Report A/HRC/28/18, Report of the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights on the human rights situation in Iraq in the light of abuses committed by the so-called Islamic State in Iraq and the Levant and associated groups, 15 March 2015.
Wegener C., The 1954 Hague Convention And Preserving Cultural Heritage, Archaeological Institute of America, 2010.
Żarkowski P., “Ochrona dóbr kultury w czasie wojny w świetle prawa międzynarodowego”, Krakowskie Studia Międzynarodowe 2016, vol. XIII, no. 3.
Sources of law
Declaration Renouncing the Use, in Time of War, of Explosive Projectiles Under 400 Grammes Weight, signed in Saint Petersburg on 29 November/11 December 1868.
Project of an International Declaration concerning the Laws and Customs of War, signed in Brussels on 27 August 1874.
Hague Convention signed in Hague, Netherlands, on 29 July 1899.
Hague Convention signed in Hague, Netherlands, on 18 October 1907.
Treaty on the Protection of Artistic and Scientific Institutions and Historic Monuments, signed in Washington D.C., United Stated of America, on 15 April 1935.
Hague Convention for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict adopted in Hague on 14 May 1954.
Convention concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage, signed in Paris on 16 November 1972.
Second Protocol to the Hague Convention of 1954 for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict, signed in Hague on 26 March 1999.