Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweFrancuski system utrwalania procesów sądowych o znaczeniu historycznym (Archives audiovisuelles de la justice)
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsm.2020.18.17Słowa kluczowe:
wymiar sprawiedliwości, proces, archiwa, interes historyczny, patrymonializacja, zbrodnie wojenne, terroryzm, badania historyczneAbstrakt
W roku 1985 we Francji uchwalono prawo o utrwalaniu i upublicznieniu przebiegu procesów sądowych o znaczeniu historycznym i o utworzeniu Audiowizualnego Archiwum Wymiaru Sprawiedliwości (Archives audiovisuelles de la justice). Archiwum, podlegające ustawie o ochronie dziedzictwa kultury, jest odstępstwem od zakazu nagrywania przebiegu procesu. Prawo to wprowadzono na użytek procesów w sprawach zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości z czasów II wojny światowej. Regulację tę następnie rozciągnięto na sprawy katastrof o skali krajowej. Archiwum z założenia ma stanowić materiał źródłowy dla przyszłych badań historycznych. Pojęcie interesu historycznego, będącego prawnym warunkiem utrwalania, budzi wątpliwości co do istoty owej historyczności – czy leży ona w samym nagrywaniu, w doniosłości procesu czy też w doniosłości roztrząsanych zdarzeń. Kwestie te są kluczowe dla regulacji, w tym dla uchwycenia niejasności i arbitralności sądowego postanowienia o utrwaleniu procesu.
Downloads
Bibliografia
Azoulay W., “Constitution d’archives historiques de la justice: un critère d’intérêt encore abscons” (note sous Cass. Crim. 29 septembre 2017 n° 17-85774), Dalloz Actualité, 9 octobre 2017.
Bissy F., Bragança de C., “Les images du procès et l’entrée des caméras dans les salles d’audience”, Légicom 2012, p. 83.
Bretel R., “Du procès historique à l’histoire d’un procès”, Cercle K2, 1 septembre 2020, https://cercle- -k2.fr/etudes/du-proces-historique-a-l-histoire-d-un-proces-434 (accessed: 10.10.2020).
Chauleur A., “La constitution d’archives audiovisuelles de la justice: législation et premiers enregistrements 1985–1995” [in:] Mettre l’homme au coeur de la justice: hommage à André Braunschweig, Paris 1997.
Cornu M., “La constitution légale d’une mémoire orale du procès: les archives audiovisuelles de la justice”, Matériaux pour l’histoire de notre temps 2019, no. 131–132.
Cornu M., Le droit culturel des biens. L’intérêt culturel juridiquement protégé, Bruylant, Bruxelles 1996.
Fourre J., “L’enregistrement audiovisuel des audiences de justice”, Les petites affiches, n°58, 14 mai 1986.
Jean J.-P., “La retransmission en direct des procès”, Cahier d’histoire de la justice 2019, p. 99. Jeuland E., La justice des émotions, IRJS éditions, Paris 2020.
Mallet-Poujol N., “De l’intérêt à constituer des archives audiovisuelles de ma justice”, Cours et tribunaux, Légipresse, n°355, décembre 2017.
Mayaud Y., “Terrorisme – Poursuites et indemnisation – Procédure interne”, Répertoire de droit pénal et de procédure pénale, Dalloz, Février 2020, no. 457.
Poirmeur Y., Justice et médias, Paris 2012.
Pradel J., “Les techniques audiovisuelles, la justice et l’histoire”, Recueil dalloz 1986. chron. 113.
Théry P., “Justice et médias: faut-il une caméra dans la salle d’audience?”, Quarterly Civil Law Review (RTD civ.) 2006, p. 147.
Thierry J.-B., “Filmer pour l’histoire: l’enregistrement pour la constitution d’archives historiques de la justice”, AJ Pénal 2020, p. 458.
Vivant C., L’historien saisi par le droit. Contribution à l’étude des droits de l’histoire, préface Ph. Pétel, avant-propos R. Rémond, series: Nouvelle Bibliothèque des Thèses, vol. 68, Dalloz, Paris 2007.
“Rapport sur la publicité des débats judiciaires sur la photographie, la radiodiffusion et la television” [in:] Mettre l’homme au Coeur de la justice: hommage à André Braunschweig, Paris 1997.
Sources of law
Law of 1978 on various measures to improve relations between the administration and the public.
Law of 29 July 1881 on freedom of the press.
Law of 11 July 1985 on the audiovisual archives of justice.
French Cultural Heritage Code of 20 February 2004.
Justice Reform Act No. 2010-222 of 23 March 2019.
