Przegląd kluczowych aktów prawa ochrony zabytków w Polsce (od 1918 r. do prawa aktualnie obowiązującego)
DOI:
https://doi.org/10.26881/gsm.2020.18.19Słowa kluczowe:
dziedzictwo kultury, Polska, ochrona zabytkówAbstrakt
Ochrona zabytków w Polsce stanowi niezwykle istotne zagadnienie, przede wszystkim ze względu na fakt, że polskie dziedzictwo kultury na przełomie lat doświadczyło wielu różnorodnych wyzwań. W niniejszym artykule omówiono najistotniejsze akty normatywne dotyczące ochrony zabytków, które były wydawane od momentu odzyskania przez Polskę niepodległości, poprzez okres obowiązującego na jej obszarze ustroju komunistycznego, do dnia dzisiejszego. Przedstawienie tej problematyki w formie przeglądu pozwoli na lepsze zrozumienie obecnie obowiązujących przepisów oraz aktualnego stanu polskich zabytków.
Downloads
Bibliografia
Artemiuk J., “Geneza pojęcia zabytku archeologicznego w prawie polskim”, Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis 2015, vol. 4(2).
Burski K., “Normatywne podstawy ochrony dóbr kultury w PRL. Studium historyczno-prawne” [in:] Prawo a ochrona dóbr kultury, eds. P. Dobosz, M. Adamus, D. Sokołowska, Kraków 2014.
Cherka M., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, LEX.
Dobosz P., “Perspektywy prawa i organizacji administracji konserwatorskiej w 100-lecie powstania niepodległych służb ochrony zabytków w Polsce”, Wiadomości Konserwatorskie 2018, no. 56.
Gerecka-Żołyńska A., “Realizacja międzynarodowych standardów ochrony dziedzictwa kulturalnego w polskiej ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami”, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2007, no. 4.
Golat R., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, LEX.
Mazur A., “Ograniczenia wywozu zabytków ruchomych w prawie polskim i czeskim”, Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Społeczne 2017, no. 17(2).
Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, vol. 2, Kraków 2001.
Pruszyński J., “Organizacja ochrony zabytków w dwudziestoleciu międzywojennym”, Ochrona Zabytków 1988, no. 1/2(161).
Sługocki J., Opieka nad zabytkiem nieruchomym. Problemy administracyjnoprawne, Warszawa 2017.
Szymaniec P., “Polska myśl konserwatorska przełomu XIX i XX w. a rozwiązania Dekretu Rady Regencyjnej z dnia 31 października 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury” [in:] Ochrona dóbr kultury w rozwoju historycznym, ed. M. Różański, Olsztyn 2017.
Zalasińska K., Prawna ochrona zabytków nieruchomych w Polsce, Warszawa 2010.
Zeidler K., “O dobre prawo dla zabytków – rozważania na gruncie ustawy z 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami” [in:] K. Zeidler, Zabytki. Prawo i praktyka, Gdańsk – Warszawa 2017.
Zeidler K., “Pojęcie ‘dziedzictwa narodowego‘ w Konstytucji RP i jego prawna ochrona” [in:] K. Zeidler, Zabytki. Prawo i praktyka, Gdańsk – Warszawa 2017.
Zeidler K., Zabytki. Prawo i praktyka, Gdańsk – Warszawa 2017.
Zeidler K., Marcinkowska M., Dekret Rady Regencyjnej z 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury z komentarzem czyli eseje o prawie ochrony dziedzictwa kultury, Gdańsk 2017.
Zimna-Kawecka K., “Monument protection and organisation of conservation offices during the interwar period in Poland (on the example of Pomeranian Voivodeship) and the norms in the Act from 23 July 2003 concerning monument protection and care for monuments”, Wiadomości Konserwatorskie 2010, no. 27.
Sources of law
Decree of the Regency Council of 31 October 1918 on the care of cultural and artistic monuments (Journal of Laws of 1918 no. 16, item 36).
Legislative decree of the President of the Republic of Poland of 6 March 1928 on the care of monuments (Journal of Laws of 1928, no. 29, item 265, as amended).
Decree of 1 March 1946 on the registration and prohibition of export of works of art and objects of artistic, historical or cultural value (Journal of Laws of 1946, no. 14, item 99).
Convention for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict with Regulations for the Execution of the Convention, signed in Hague on 15 May 1954.
Act of 15 February 1962 on the protection of cultural assets and museums (Journal of Laws of 1962, no. 10, item 48, as amended).
Convention for the Protection of the Architectural Heritage of Europe adopted on 3 October 1985.
Act of 3 February 2001 on the protection of Fryderyk Chopin’s heritage (consolidated text: Journal of Laws of 2020, item 115).
Act of 23 July 2003 on the protection and preservation of monuments (consolidated text: Journal of Laws of 2020, item 282, as amended).