Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePróba szkicu ,,filozofii przypadku” Michała Hellera
Słowa kluczowe:
przypadek, losowość, determinizm, prawa fizyki, ewolucja biologiczna, kosmologiaAbstrakt
W niniejszym omówieniu prezentujemy wybrane wątki Filozofii przypadku Michała Hellera. Szczególnie interesują nas ewolucja historyczna pojęcia przypadku oraz perspektywa fizyczna, w której przypadek – jakkolwiek byśmy go nie rozumieli – jest częścią struktury praw rządzących Naturą.
Bibliografia
Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii: teoria poznania, metafizyka, „Czytelnik”, Warszawa 1949.
Brandão F. G. S. L., Ramanathan R., Grudka A., Horodecki K., Horodecki M., Horodecki P., Szarek T., and Wojewódka H., Realistic noise-tolerant randomness amplification using finite number of devices, ,,Nature Communications” 7, 11345 (2016).
Colbeck R., Renner R., Free randomness can be amplfied, ,,Nature Physics” 2012, No 8, p. 450–453.
Combrie C.A., Style myśli naukowej w początkach nowożytnej Europy, tłum. P. Salwa, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1994.
Dawkins R., Ślepy zegarmistrz, czyli jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany, wyd. 2., tłum. A. Hoffman, Warszawa 1997.
Everett H., „Relative State” Formulation of Quantum Mechanics, „Reviews of Modern Physics” 29, 454 (1957).
Frauchinger D., Renner R., Quantum theory cannot consistently describe the use of itself, „Nature Communications” 9, 3711 (2018).
Heller M., Filozofia przypadki. Kosmiczna fuga z preludium i codą, Copernicus Center Press, Kraków 2016.
Horodecki R., Korbicz J. K., and Horodecki P., Quantum origins of objectivity, ,,Physical Review A” 91, 032122 (2015).
Mere Creation: Science, Religion and Inteligent Design, ed. W. A. Dembski, IVP Academic 1998.
Mironowicz P., Korbicz J.K., Horodecki P., Monitoring of the Process of System Information Broadcasting in Time, ,,Physical Review Letters” 118, 150501 (2017).
Popescu S., Rohrlich D., Quantum nonlocality as an axiom, ,,Foundations of Physics” 24, 379 (1994).
Wierzę, żeby rozumieć. Z Michałem Hellerem rozmawiają Wojciech Bonowicz, Bartosz Brożek i Zbigniew Liana, Znak, Kraków 2021.
Żukowski M., Markiewicz M., Physics and Metaphysics of Wigner’s Friends: Even Performed Premeasurements Have No Results, „Physical Review Letters” 126, 130402 (2021).
