Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweKompetencje społeczno-emocjonalne uczniów z niepowodzeniami szkolnymi - badanie pilotażowe z zastosowaniem modelu TROS-KA
DOI:
https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.011.10486Słowa kluczowe:
kompetencje społeczno-emocjonalne, trudności szkolne, niepowodzenia szkolne, relacje, radzenie sobie z trudnościami, obraz siebie, sprawczość, TROS-KAAbstrakt
Trudności i niepowodzenia szkolne są związane z kompetencjami społeczno-emocjonalnymi ucznia na wiele sposobów – zaburzenia w zakresie nabywania tych sprawności mogą być źródłem, efektem lub zjawiskiem towarzyszącym trudnościom i niepowodzeniom w nauce. Celem artykułu jest przedstawienie tego zjawiska w świetle wyników badań kompetencji społeczno-emocjonalnych wykonanych z wykorzystaniem narzędzi TROS-KA w grupie uczniów z niepowodzeniem szkolnym w średnim wieku szkolnym. Wyniki wskazują na poważne trudności uczniów w sferze funkcjonowania społeczno-emocjonalnego i wymagają podjęcia intensywnych działań postdiagnostycznych w celu wzmocnienie rezyliencji uczniów.
Downloads
Bibliografia
Alvord M.K., Grados J.J. (2005), Enhancing resilience in children. A proactive approach, „Professional Psychology: Research and Practice”, 36, 3, s. 238–245.
Ashcroft L. (2014), Preventing school failure by enhancing reading and social skills, „Preventing School Failure”, 48, 2, s. 19–22.
Borucka A., Ostaszewski K. (2008). Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia, „Medycyna wieku rozwojowego”, 12, s. 587–597.
Bulger S., Watson D. (2006). Broadening the definition of at-risk students, „Community College Enterprise”, 12, 2, s. 23–32.
Council conclusions on reducing early school leaving and promoting success in school (2016), Council of the European Union, DGE-1C, 14441/15.
Czekaj A., Lukasik J.M. (2012), Konsekwencje niepowodzeń edukacyjnych, „Debata Edukacyjna”, 5, s. 47–54.
Deptuła M. (1997), Szanse rozwoju psychospołecznego dzieci w zmieniającej sią szkole, Bydgoszcz.
Domagała-Zyśk E. (2004), Autonomia czy odłączenie? O roli osób znaczących w życiu młodzieży z trudnościami w nauce, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL, Lublin.
Domagała-Zyśk E. (2012), Relacje rówieśnicze uczniów z niespecyficznymi trudnościami w nauce [w:] Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym, E. Domagała-Zyśk (red.), Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 13–28.
Domagała-Zyśk E., Knopik T., Oszwa U. (2017), Diagnoza funkcjonalna rozwoju społeczno-emocjonalnego uczniów w wieku 9–13 lat, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa.
Domagała-Zyśk E., Knopik T., Oszwa U., Knopik M., Konowałek A., Krajewska M., Mazur J., Sudewicz K., Zakrzewska E. (2017a), Jak rozwijać wśród uczniów umiejętność radzenia sobie z trudnościami i poczucie sprawczości? Poradnik dla pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych. TROS-KA Materiały postdiagnostyczne, cz. I, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa.
Domagała-Zyśk E., Knopik T., Oszwa U., Knopik M., Konowałek A., Krajewska M., Mazur J., Sudewicz K., Zakrzewska E. (2017b), Jak rozwijać wśród uczniów konstruktywne relacje społeczne? Poradnik dla pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych. TROS-KA Materia ły postdiagnostyczne, cz. II, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa.
Domagała-Zyśk E., Knopik T., Oszwa U., Knopik M., Konowałek A., Krajewska M., Mazur J., Sudewicz K., Zakrzewska E. (2017c), Jak rozwijać wśród uczniów pozytywny obraz siebie? Poradnik dla pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych. TROS-KA Materiały postdiagnostyczne, cz. III, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa.
Domagała-Zyśk E., Knopik T., Oszwa U., Knopik M., Konowałek A., Krajewska M., Mazur J., Sudewicz K., Zakrzewska E. (2017d), Jak rozwijać kompetencje społeczno-emocjonalne uczniów? Poradnik dla wychowawców i nauczycieli. TROS-KA Materiały postdiagnostyczne, cz. IV, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa.
Drugoroczność w kształceniu obowiązkowym w Europie: regulacje i statystyki (2010), Komisja Europejska, wyd. polskie FRSE, , Warszawa.
Durlak J.A., Weissberb R.P., Dymnicki A.B., Schellinger K.B. (2011), The impact of enhancing students’ social and emotional learning: a meta-analysis of school-based universal interventions, „Child Development” 82(1), s. 405–432.
Elbertson N.A., Brackett M.A., Weissberg R.P. (2010), School based social and emotional learning programming: Current perspecitves [w:] Second international handbook on educational change, A. Hargreaves, A. Liberman, M. Fullan, D. Hopkins (red), Springer, New York.
Erikson E. (2004), Tożsamość a cykl życia, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
Karpińska A. (1999), Drugoroczność, Trans Humana, Białystok.
Karpińska A. (2015), Ontodydaktyczny wymiar trudności i niepowodzeń szkolnych, „Roczniki Pedagogiczne”, 7(43), 2, s. 9–22.
Kojs W. (1998), Wokół pojęcia niepowodzeń szkolnych [w:] Niepowodzenia szkolne, J. Łysek (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków, s. 15–23.
Okoń W. (2004), Nowy Słownik Pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Preventing early school leaving in Europe – lessons learnt from second chance education (2013), European Union: European Commission, Education and training.
Przeciwdziałanie zjawisku przedwczesnego kończenia nauki: kluczowy wkład w realizację strategii „Europa 2020” (2011), Komisja Europejska, Bruksela.
Reducing early school leaving: key messages and policy support. Final Report of the Thematic Working Group on Early School Leaving 2013), European Commission, Education and training.
Repetti R.L. (1996), The effects of perceived daily social and academic failure experiences on school-age children’s subsequent interactions with parents, „Child Development”, 67, s. 1467–1482.
Richman J.M., Rosenfeld L.B., Bowen G.L. (1998), Social support for adolescents at risk of school failure, „Social Work”, 43, 4, s. 309–323.
Southwick S.M., Douglas-Palumberi H., Pietrzak R.H. (2014), Resilience [w: ] Science and practice Handbook of PTSD, M.J. Friedan, P.A. Resick, T.M. Keane (red.), Guilford Press, New York, s. 590–606.
Sullivan L. (2009), The SAGE glossary of the social and behavioral sciences, Sage, Thousand Oaks.
Whitted K.(2011), Understanding how social and emotional skill deficit contribute to school failure, „Preventing School Failure”, 55(1), s. 10–16.
Zins J.E., Weissberg R.P., Wang M.C., Walberg H.J. (red.) (2004), Building academic success on social and emotional learning: What does the research say?, Teachers College Press, New York.
