Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePostawy rodzicielskie rodziców z niepełnosprawnością ruchową w percepcji dzieci
Słowa kluczowe:
rodzina, percepcja postaw rodzicielskich, postawy rodzicielskie, rodzice z niepełnosprawnością ruchowąAbstrakt
Poniższy artykuł skupia się na kwestiach związanych z postawami rodzicielskimi i ich wpływem na młodych ludzi. W badaniach własnych prowadzonych w grupie młodzieży, która wychowuje się w rodzinach, w których jeden z rodziców (matka/ojciec) jest niepełnosprawny ruchowo wykorzystano Kwestionariusz PCR A. Roe i M. Siegelmana. Celem przeprowadzonej eksploracji była próba określenia postaw rodzicielskich w percepcji dzieci z rodzin z rodzicem z niepełnosprawnością ruchową. Wyniki porównano i poddano analizie empirycznej z wykorzystaniem testu parametrycznego t – Studenta.
Postawy przejawiane przez rodziców w stosunku do dziecka mają ogromny wpływ na ich psychospołeczne funkcjonowanie. Porównanie postaw matek z niepełnosprawnością ruchową z postawami przejawianymi przez ojców w percepcji ich dzieci ujawniły istotne statystycznie różnice w zakresie postaw odrzucającej i liberalnej. Z kolei różnice w spostrzeganych przez młodzież postawach matek pełnosprawnych i ojców z dysfunkcją narządu ruchu okazały się istotne statystycznie jedynie w przypadku postawy ochraniającej. Dokonano także porównań międzygrupowych. Różnice istotne statystycznie pojawiły się w zakresie postawy ochraniającej, odrzucającej i liberalnej.
Downloads
Bibliografia
Bakiera L. (2009), Wartość małżeństwa w rozwoju człowieka dorosłego [w:] Rodzina jako wartość w rozwoju człowieka, red. B. Harwas-Napierała, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 25–57.
Biernat R. (2006), Percepcja postaw rodzicielskich przez młodzież upośledzoną w stopniu lekkim i młodzież pełnosprawną, Szkoła Specjalna, 47, 1(233): 40–53.
Bochniarz A. (2010), Postawy rodzicielskie a funkcjonowanie społeczne jedynaków, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Bochniarz A. (2017), Samoocena rodziców z niepełnosprawnością ruchową [w:] D. Opozda, M. Leśniak, Rodzicielstwo w wybranych zagadnieniach teoretycznych, Episteme, wydawnictwoepisteme.pl, Lublin, 159–169.
Borowiecki P. (2015), Samoocena osób z niepełnosprawnością w świetle wybranej literatury i badań własnych, Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 3: 121–138.
Byra S. (2012), Przystosowanie do życia z niepełnosprawnością ruchową i chorobą przewlekłą. Struktura i uwarunkowania, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Byra S., Parchomiuk M. (2015), Satysfakcja małżeńska u współmałżonków osób z niepełnosprawnością ruchową, Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 4: 78–96.
Byra S. (2019), Niepełnosprawność ruchowa w paradygmacie pozytywnie ukierunkowanym, Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Drzazga A. (2016), Rodzicielstwo osób z niepełnosprawnością intelektualną – od akceptacji do wsparcia, Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 12: 85–98.
Garbat M. (2004), Bariery występujące w otoczeniu osób niepełnosprawnych, Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 4: 3–18.
Gorajewska D. (2009), Fakty i mity o osobach z niepełnosprawnością, Integracja www.integracja.org, Warszawa.
Gorczycka E. (1981), Przystosowanie młodzieży ze schorzeniami narządu ruchu do życia społecznego, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa.
Janocha W. (2008), Poczucie sensu życia osób z niepełnosprawnością, Wydawnictwo Jedność, Kielce.
Górnicka B. (2015), Wybrane aspekty funkcjonowania osób z niepełnosprawnością w rolach rodzicielskich, Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio J – PaedagogiaPsychologia, 28, 1: 99–128.
Juroszek W. (2017), Znaczenie postaw rodzicielskich i stylów przywiązania dla funkcjonowania psychospołecznego dziecka w życiu dorosłym, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Łobocki M. (2006), Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Kijak R. (2012), Dorosłość i starość osób niepełnosprawnych – wprowadzenie [w:] Niepełnosprawność w zwierciadle dorosłości, red. R.J. Kijak, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 7–14.
Kijak R.J. (2019), Rodzice z niepełnosprawnością intelektualną, PWN, Warszawa.
Kirenko J. (2006), Oblicza niepełnosprawności, Wydawnictwo Akademickie Wyższej Szkoły Społeczno-Przyrodniczej im. Wincentego Pola, Lublin.
Kirenko J. (2007), Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Kirenko J. (2012), Seksualność osób z niepełnosprawnością, Biuletyn Obserwatorium Integracji Społecznej ROPS w Lublinie, 2.
Kowalski W.S. (1984), Kwestionariusz stosunków między rodzicami a dziećmi A. Roe i M. Siegelmana. Podręcznik, Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa.
Kubicki P. (2015), Polityka publiczna wobec niepełnosprawności – propozycje perspektyw teoretycznych, Studia z Polityki Publicznej, 4(8): 9–28.
Liberska H. (2020), Rozwój rodziny i rozwój w rodzinie [w:] Psychologia rodziny, red. I. Janicka, H. Liberska, PWN, Warszawa, 221–240.
Marszałek L. (2006), Niepełnosprawność – kobiecość – rodzina, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.
Miłkowska G. (2005), Aspiracje życiowe studentów niepełnosprawnych [w:] Osoba niepełnosprawna w społeczności akademickiej, red. H. Ochonczenko, G. Miłkowska, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, 66–88.
Obuchowska I. (2008), Dzieci niepełnosprawne intelektualnie w stopniu lekkim [w:] Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, red. I. Obuchowska, Wydawnictwo WSiP, Warszawa, 212–252.
Olszewski K., Talik E., Oleś M. (2016), Martwienie się młodzieży w okresie dorastania a percepcja postaw rodzicielskich, Psychologia Rozwojowa, 21, 3: 89–103.
Plopa M. (2008), Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Podgórska-Jachnik D. (2016), Studia nad niepełnosprawnością (Disability Studies) i ruch włączający w społeczeństwie jako konteksty edukacji włączającej, Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych, 22/1: 15–33.
Skalska K. (2015), Oczekiwania studentów z niepełnosprawnością wobec małżeństwa i rodziny [w:] Funkcjonowanie rodziny w globalnych zmianach społecznych, red. E. Adasiewicz, S. Cudak, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź, 136–142.
Świętochowski W. (2020), Rodzina w ujęciu systemowym [w:] Psychologia rodziny, red. I. Janicka, H. Liberska, PWN, Warszawa, 21–45.
