Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePoczucie koherencji a satysfakcja z pracy pedagogów specjalnych i nauczycieli
Słowa kluczowe:
poczucie koherencji, pedagog specjalny, nauczyciel, satysfakcja z pracyAbstrakt
Praca jest jednym z kluczowych aktywności osób dorosłych. Satysfakcja z pracy uwarunkowana jest wieloma czynnikami związanymi z pracownikiem i środowiskiem. Przedmiotem rozważań w tym artykule jest związek między poczuciem koherencji a satysfakcją z pracy pedagogów specjalnych i nauczycieli. Obie grupy zawodowe należą do zawodów pomocowych, choć specyfika ich pracy jest zróżnicowana. Praca pedagoga specjalnego jest szczególnie narażona na czynniki obniżające poziom satysfakcji z pracy. Należą do nich trudne zachowanie uczniów, relacje z rodzicami i innymi nauczycielami oraz nieadekwatne wynagrodzenie. Poczucie koherencji jest uważane za jeden z czynników indywidualnych, które wpływają na radzenie sobie ze stresem. Doświadczanie długotrwałego stresu zawodowego może mieć negatywny wpływ na zadowolenie z pracy, a nawet prowadzić do wypalenia zawodowego. W badaniach wzięło udział 54 pedagogów specjalnych i 30 nauczycieli. Artykuł składa się z trzech części. Pierwszy charakteryzuje pojęcie satysfakcji z pracy i poczucia koherencji w kontekście pracy pedagoga specjalnego i nauczyciela. W drugiej części scharakteryzowano podstawy badań własnych oraz przedstawiono uzyskane wyniki. Ostatnia część to podsumowanie i porównanie uzyskanych wyników z innymi raportami z badań. Przedstawione wyniki są częścią szerszej eksploracji dotyczącej wypalenia zawodowego i jego uwarunkowań w badanych grupach.
Downloads
Bibliografia
Grabowski D., Rachwaniec-Szczecińska Ż. (2015), Poczucie koherencji, etyka pracy jako predykatory zadowolenia z pracy, Rozprawy Społeczne, IX, 3: 61–67.
Grzegorzewska M.K. (2019), Uwarunkowania poczucia zdrowia, stresu i wypalenia zawodowego nauczycieli a praktyczne wykorzystanie teorii zachowania zasobów autorstwa Stevena E. Hobfolla, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Hoge T., Bussing A. (2004), The impact of sense of coherence and negative affectivity on the work stresor-strain relationship, Journal of Occupational Health Psychology, 9 (3): 195–205.
Jelonkiewicz I., Kosińska-Dec (2001), Poczucie koherencji a style radzenia sobie ze stresem: empiryczna analiza kierunku zależności, Przegląd Psychologiczny, 44, 3: 337–347.
Kurowska K., Maciaszek A., Haor B., Rezmerska L. (2011), Poczucie koherencji a wypalenie u czynnych zawodowo pielęgniarek, Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne, 1: 23–30.
Kurowska K., Maciaszek A., Haor B., Rezmerska L. (2011), Poczucie koherencji a wypalenie zawodowe u czynnych zawodowo pielęgniarek, Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne, 1: 23–30.
Linca-Ćwikła A. (2018), Pedagogiczne uwarunkowania poczucia koherencji, Roczniki Pedagogiczne, 10 (46), 3: 45–57.
Netczuk-Gwoździewicz M. (2016), Strategie radzenia sobie ze stresem a poczucie koherencji u pracowników zespołów ratownictwa medycznego, część 1, Autobusy, 6: 334–341.
Piorunek M, Garbacik Ż. (2021), Poczucie koherencji i stres doświadczany przez pracowników i studentów w środowisku akademickim, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 34: 67–86.
Piotrowicz M., Cianciara D. (2011), Teoria salutogenezy – nowe podejście do zdrowia i choroby, Przegląd Epidemiologiczny, 65: 521–527.
Plichta P. (2014), Obciążenie zawodowe pedagogów specjalnych pracujących z uczniami niepełnosprawnymi intelektualnie, Medycyna Pracy, 65 (2): 239–250.
Sowińska A. (2014), Zadowolenie z pracy-problemy definicyjne, Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 197: 45–56.
Świderski T., Langer D., Popkowska-Zebin H. (1999), Wypalenie zawodowe a poczucie koherencji u lekarzy, Nowiny Psychologiczne, 3: 69–74.
Świętochowski W. (2004), Poczucie koherencji a wypalanie się w zawodzie nauczyciela, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologia, 8: 55–66.
Wyczesany K. (2022), Myśli Marii Grzegorzewskiej, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Gulczyńska A., Jankowiak B. (2006), Związek poczucia koherencji z wybranymi aspektami seksualności studentów, Seksuologia Polska, 4: 6–12.
