Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweSzkoła ogólnodostępna przestrzenią spotkania nauczycieli i pedagogów specjalnych – realizatorów idei edukacji włączającej
Słowa kluczowe:
przestrzeń edukacyjna, specjalne potrzeby edukacyjne wynikające z niepełnosprawności, szkoła ogólnodostępna, specjaliści z zakresu pedagogiki specjalnej, wsparcie dla nauczycieliAbstrakt
Współczesny system edukacji stawia wobec specjalistów z zakresu pedagogiki specjalnej wymagania znacznie bardziej złożone niż te, które wiązały się z tą specjalnością w przeszłości. Oczekuje od nich nie tylko wykonywania działań edukacyjnych i terapeutycznych z uczniem w szkole specjalnej, ale także umiejętności współtworzenia przestrzeni społecznej sprzyjającej realizacji potrzeb uczniów w zróżnicowanych środowiskach edukacyjnych. Jednym z takich środowisk jest szkoła ogólnodostępna, w której dochodzi do spotkania pracujących w niej nauczycieli ze specjalistami z zakresu pedagogiki specjalnej. W artykule poszukiwano odpowiedzi na pytanie, w jakich warunkach pedagogika specjalna ze swoim dorobkiem teoretycznym i praktycznym może stać się źródłem wartościowych inspiracji dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych rozwiązujących problemy wynikające z indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów z niepełnosprawnością.
Downloads
Bibliografia
Bidziński K. (2016), Kompetencje komunikacyjne nauczycieli szkół ogólnodostępnych podstawą realizacji idei edukacji włączającej [w:] Komunikacja w przestrzeni edukacyjnej, red. E. Męcina-Bednarek, Oficyna Wydawnicza Staropolskiej Szkoły Wyższej w Kielcach, Kielce.
Bidziński K., Giermakowska A., Ozga A., Rutkowski M. (2013), Nauczyciele województwa świętokrzyskiego wobec zadań związanych z realizacją specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce.
Błaszak M., Przybylski Ł. (2010), Rzeczy są dla ludzi. Niepełnosprawność i idea uniwersalnego projektowania, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Bowe F.G. (2000), Universal Design in Education. Teaching Nontraditional Students, Bergin & Garvey, Westport, Connecticut-London.
Budny J. (2004), Projektowanie dla wszystkich, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Warszawa.
CAST (2011), Universal Design for Learning Guidelines version 2.0. Transforming Education through Universal Design for Learning, http://www.udlcenter.org/aboutudl/udlguidelines [dostęp: 30.05.2017].
Chrzanowska I. (2015), Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Deklaracja z Salamanki (1994), http://rownosc.info/media/uploads/deklaracja_z_salamanki.pdf [dostęp: 22.03.2015].
Dymara B. (1998), Przestrzenie szkoły i przestrzenie życia, czyli trzy światy dziecka [w:] Dziecko w świecie szkoły, red. B. Dymara, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Edukacja dla Wszystkich Education for All (1990) – opis programu, http://www.unesco.pl/edukacja/edukacja-dla-wszystkich/ [dostęp: 25.09.2015].
Gajdzica Z. (2014), Kogo najchętniej zatrudnię - czyli o oczekiwaniach dyrektorów szkół specjalnych i integracyjnych wobec absolwentów pedagogiki i pedagogiki specjalnej, „Studia Pedagogiczne”, t. LXVII.
International classification of functioning, disability and health: children & youth version: ICF-CY (2007), http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/43737/1/9789241547321_eng.pdf [dostęp: 12.03.2015].
Janiszewska-Nieścioruk Z. (2016), (Nie)dojrzałość proinkluzyjnych zmian w kształceniu osób z niepełnosprawnością, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 22, s. 47–59.
Janiszewska-Nieścioruk Z., Sadowska S. (2016), Problemy związane z probolońskim kształceniem pedagogów i nauczycieli w Polsce, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 23, s. 13-31.
Kirenko J. (2007), Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych (2006), https://www.rpo.gov.pl/pl/konwencja-o-prawach-osob-niepelnosprawnych [dostęp: 20.05.2017].
Krause A. (2010), Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Krause A. (2013a), Teoretyczne inspiracje pedagogiki specjalnej – pedagogika krytyczna, „Studia Edukacyjne”, nr 25, s. 7-16.
Krause A. (2013b), Teoretyczne inspiracje pedagogiki specjalnej - pedagogika emancypacyjna, „Studia Edukacyjne”, nr 28, s. 6-15.
Krzemińska D., Rzedzicka K.D. (2009), O przygotowaniu zawodowym pedagogów specjalnych – krajobraz (bez) zmian?, „Niepełnosprawność”, nr 1, s. 113–123..
Kubinowski D. (2010), Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka – Ewaluacja, Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Kwaśnica R. (2014), Dyskurs edukacyjny po inwazji rozumu instrumentalnego. O potrzebie refleksyjności, Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Majewski T. (1995), Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo CBRRON, Warszawa.
Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia ICF – wersja w języku polskim (2009), http://www.csioz.gov.pl/fileadmin/user_upload/Wytyczne/statystyka/icf_polish_version_56a8f7984213a.pdf [dostęp: 12.03.2015]
Nalaskowski A. (2002), Przestrzeń i miejsce szkoły, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Opis zawodu pedagog specjalny (nr 235919) Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow//-/
klasyfikacja_zawodow/zawod/235919?_jobclassificationportlet_WAR_nnkportlet_backUrl=http [dostęp: 12.03.2015].
Pilecka W. (2011), Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży jako dyscyplina stosowana [w:] Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży. Perspektywa kliniczna, red. W. Pilecka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Przygotowanie nauczycieli do pracy z uczniem z niepełnosprawnością, Forum Pedagogiki Specjalnej, http://www.efps.pl/pl/2013-06-03-18-19-54/zawod-pedagog-specjalny/item/490-przygotowanie-nauczycieli-do-pracy-z-uczeniem-z-niepelnosprawnoscia-aktualnystan [dostęp: 12.03.2015].
Ramowy program kursu Oligofrenopedagogiki MEN (1992), http://okko.edu.pl/wp-content/uploads/2012/09/szczeg.-plan-kursu-oligo.pdf [dostęp: 12.03.2015].
Rozporządzenie MEN z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U., poz. 1575)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1113).
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z 2012 r., poz. 131).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z 2014 r., poz. 1145).
Rutkowski M. (2013), Niepełnosprawność w edukacji – nowe konteksty: przestrzeń – relacje –komunikacja, [w:] Problematyka niepełnosprawności w mediach i edukacji, red. E. Jaska, T. Skoczek, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Rutkowski M. (2014), Kompetencje diagnostyczne, planistyczne, realizacyjne i ewaluacyjne w pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – w ocenie własnej nauczycieli uczących w placówkach specjalnych oraz integracyjnych, „Pedagogika. Badania, dyskusje, otwarcia. Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Implikacje dla teorii i praktyki”, z. 3, s. 49-59.
Sadowska S. (2016), Kim powinien być pedagog specjalny: granice wzorca w kontekście potrzeb zmiany społecznej i horyzont „odpowiedzi” rozbieżnych, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 23, s. 32-47.
Skałbania B, Gretkowski A. (2016), Przemoc symboliczna w instytucji pomocowej – paradoksy pomagania, „Roczniki Teologiczne”, t. LXIII, z. 1, s. 121–137.
Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych (1990), http://www.tus.org.pl/uploads/dokumenty/standardowe_zasady_wyrownywania_szans_osob_niepelnosprawnychpdf [dostęp: 22.03.2015].
Surina I. (2012), Rozważania o przestrzeni edukacyjnej – od teorii do praktyki edukacyjnej [w:] Przestrzeń edukacyjna wobec wyzwań współczesności, red. I. Surina, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Szluz B. (2007), Osoby niepełnosprawne w Unii Europejskiej – sytuacja i perspektywy, „Seminare – Poszukiwanie Naukowe”, nr 24, s. 325–337.
Üstün T.B. (1999), Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń, Niepełnosprawności i Uczestnictwa – ICIDH-2, Wydawnictwo Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, Warszawa.
Wiliński M. (2010), Modele niepełnosprawności: indywidualny – funkcjonalny – społeczny [w:] Diagnoza potrzeb i modele pomocy dla osób z niepełnosprawnościami, red. A. Brzezińska, R. Kaczan, K. Smoczyńska, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Witkowski T. (2009), Zakazana psychologia, Wydawnictwo Moderator, Wrocław.
Woźniak Z. (2008), Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej. Społeczny kontekst medycznego problemu, Academica Wydawnictwo SWPS, Warszawa.
