Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZmiana, brak zmiany i „Trzecia Przestrzeń” dyskursu niepełnosprawności
Słowa kluczowe:
zmiany w dyskursie niepełnosprawności, trzecia przestrzeń dyskursu niepełnosprawności, hybrydowość przestrzeni edukacjiAbstrakt
Niniejszy artykuł dotyczy analogii pomiędzy założeniami systemu kolonialnego a cechami współczesnego dyskursu niepełnosprawności. W kontekście zmian jakie już zaszły i tych, na które wciąż oczekujemy, a nie następują, podejmę próbę porównania wybranych założeń współczesnego systemu oświaty z cechami przestrzeni ograniczonej kolonialnymi granicami wolności i tożsamości jednostek niepełnosprawnych, ich depersonalizacji i podporządkowania. Jako możliwy sposób poprawy sytuacji postaram się ukazać podstawowe założenia koncepcji Trzeciej Przestrzeni wypowiedzenia Homi K. Bhabha, rozszerzając granice, wciąż jednak pedagogicznych poszukiwań, na nowy obszar teorii postkolonialnych.
Downloads
Bibliografia
A survey of attendant service programs in the United States for people of all ages with disabilities, World Institute on Disability, VI, Oakland, CA.
Bronfenbrenner U. (1979), The ecology of human development. Experiment by nature and design, Harvard University Press, Cambridge.
Buchnat M. (2014), Kompetencje i oczekiwania nauczyciela do pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Komunikat z badań, „Studia Edukacyjne”, nr 31.
Cervinkowa H. (bdw), Jesteśmy sobie potrzebni. Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej w ramach projektu „Sprawni w pracy”, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego we współpracy z Wydawnictwem Naukowym Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Chrzanowska I. (2015), Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Evans D.L., Foa E., Gur R., Hendrin H., O’Brien C., Seligman M.E.P., Walsh B.T. (eds.) (2006), Treating and preventing adolescent mental health disorders: What we know and what we don’t know, Oxford University Press, The Annenberg Foundation Trust at Sunnylands, and The Annenberg Public Policy Center of the University of Pennsylvania, NewYork.
Foucault M. (2005), Inne przestrzenie, przeł. A. Rejniak-Majewska, „Teksty Drugie”, nr 6.
Freyre G. (1985), Panowie i niewolnicy, Wydawnictwo PIW, Warszawa.
Gajdzica Z. (2011), Opinie nauczycieli szkół ogólnodostępnych na temat edukacji włączającej uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym w kontekście toczącej się reformy kształcenia specjalnego [w:] Uczeń z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej, Z. Gajdzica (red.), Oficyna Wydawnicza „Humanitas”, Sosnowiec.
Gajdzica Z. (2016), Tendencje reformowania systemu kształcenia specjalnego – kilka uwag na marginesie ostatnich zmian legislacyjnych, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 22.
Gillham J.E. (Ed). (2000), The science of optimism and hope: Research essays in honor of Martin E.P. Seligman, Templeton Foundation Press, Radnor, PA.
Habermas J. (2005), Faktyczność i obowiązywanie: teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
Jachimczak B. (2008), Gotowość nauczycieli szkół ogólnodostępnych do pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych [w:] Miejsce Innego we współczesnych naukach o wychowaniu – wyzwania praktyki, I. Chrzanowska, B. Jachimczak (red.), Wydawnictwo Santori, Łódź.
Janiszewska-Nieścioruk Z. (2016), Niedojrzałość proinkluzyjnych zmian w kształceniu osób z niepełnosprawnością, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 22.
Janiszewska-Nieścioruk Z., Kwaśniewska G. (2012), Główne nurty prointegracyjnych zmian w systemie polskiej edukacji [w:] Špecialna pedagogika na Slovensku v kontexte rokov 1967–2012: zbornik z Medzinarodnej Vedeckej Konferencje, Bratislava.
Kossewska J. (2014), Społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych – postawy i ich determinanty, http://vfire.up.krakow.pl/biblio/pliki/kossewska_01.html [dostęp: 24-05-2017].
Krause A. (2010), Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Kubiaczyk F. (2011), W labiryntach kulturowej hybrydowości, „Gniezno European Studies”, nr 4.
Maas A., Arcuri L. (1999), Język a stereotypizacja [w:] Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, C.N. Macrae, Ch. Stangor, M. Hewstone, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Makowska A. (2013), Rezerwaty znaczeń niepełnosprawności jako źródła [w:] Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, Z. Gajdzica (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia, http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/42407/67/9241545429_pol.pdf [dostęp: 4.06.2017].
Olechowska A. (2016), Specjalne potrzeby edukacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Olechowska A. (2016), Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w oficjalnym dyskursie pedagogicznym [w:] Pomiędzy dwiema edukacjami. Dziecko/uczeń wobec czasu zmiany, I. Adamek,
J. Bałachowicz (red. nauk.), Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi, Łódź.
Peterson C., Seligman M.E.P. (2004), Character strenghts and virtues. A handbook and classification, APA Press and Oxford University Press, Washington, D.C.
Pilecka W., Ozga A., Kurtka P. (red.) (2005), Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w ekosystemie, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach, Kielce.
Podgórska-Jachnik D. (2013), Deprecjacja osób z niepełnosprawnością w dyskursie publicznym za pośrednictwem mediów [w:] Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, Z. Gajdzica (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Popper K.R. (1992), Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Postawy wobec osób niepełnosprawnych. Komunikat z badań (2007), CBOS, Warszawa.
Preambuła Konstytucji Światowej Organizacji Zdrowia (1946), http://whqlibdoc.who.int/hist/official_records/constitution.pdf [dostęp: 4.06.2017].
Ruść I. (2007), Wizerunek osób z ograniczoną sprawnością w mediach [w:] Osoby z ograniczoną sprawnością na rynku pracy, A. Brzezińska, Z. Woźniak, K. Maj (red.), Wydawnictwo SWPS „Academica”, Warszawa.
Sadowska S. (2016), Polityka oświatowa w rozwiązywaniu kwestii kształcenia uczniów z niepełnosprawnościami (1989–2016), „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 22.
Seligman M.E.P. (1998), Learned optimism, Pocket Books (Simon and Schuster), New York.
Seligman M.E.P. (2002), Authentic happiness: Using the new positive psychology to realise your potential for lasting fulfillment, Free Press, New York.
Seligman M.E.P. (2007), What you can change and what you can’t, Vintage, New York.
Seligman M.E.P. (2011), Flourish: A visionary new understanding of happiness and Well-being, Free Press, New York.
Seligman M.E.P., Reivich K., Jaycox L., Gillham J. (1996), The optimistic child, Harper Collins, New York.
Serkowska M. (2013), Gender a niepełnosprawność – dyskryminacja krzyżowa [w:] (Nie) warto się różnić? Dylematy i wyzwania metodologiczne edukacji antydyskryminacyjnej, M. Branka, D. Cieślikowska, J. Latkowska (red.), Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej, Warszawa.
Smogorzewska J., Szumski G. (2017), Theory of mind development among children with mild intellectual disability and with hearing impairment – a comparison study, poster zaprezentowany w czasie Konferencji Society for Research in Child Development, Austin, USA, https://www.researchgate.net/publication/316491866_Theory_of_Mind_Development_Among_Children_With_Mild_Intellectual_Disability_and_With_Hearing_Impairment_-_a_Comparison_Study [dostęp: 26.05.2017].
Szumski G. (2013), Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych. Sens i granice zmiany edukacyjnej, Wydawnictwo Naukowe APS i Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Śliwerski B. (2016), Edukacyjne uwarunkowania politycznego oraz dydaktycznego analfabetyzmu w III RP, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 22.
Urbaniak-Zając D., Piekarski J. (2003), Badania jakościowe – uwagi wprowadzające [w:] Jakościowe orientacje w badaniach pedagogicznych. Studia i materiały, D. Urbaniak-Zając, J. Piekarski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
van Dijk T.A. (1984), Prejudice and discourse: An analysis of ethnic prejudice in cognition and conversation, Beniamins, Amsterdam.
van Dijk T.A. (1987), Communicating racism: Ethnic prejudice in thought and talk, Sage, Newbury Park, CA.
van Dijk T.A. (1988), News analysis. Case studies of international and national news in the press, Erlbaum, Hilldale, NJ.
Wagner G., Zahn A. (2012), Nacja, dyseminacja i trzecia przestrzeń. Wkład Homi K. Bhabha do teorii
tożsamości zbiorowej, „Roczniki Nauk Społecznych”, vol. 4(40), nr 4.
Wiliński M. (2010), Modele niepełnosprawności: indywidualny – funkcjonalny – społeczny [w:] Diagnoza potrzeb i modele pomocy dla osób z ograniczeniami sprawności, A.I. Brzezińska, R. Kaczan, K. Smoczyńska (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Wojciechowski F. (2007), Niepełnosprawność, rodzina, dorastanie, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Woźniak Z. (2008), Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej. Społeczny kontekst medycznego problemu, Wydawnictwo SWPS „Academica”, Warszawa.
Zola I. (1987), Preface. Attending to America: Personal assistance for independent living.
