Academic Scientific JournalsDigital accessibility as an aspect of inclusive education
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2024.52.03Keywords:
digital accessibility, inclusive education, educational technologies, WCAGAbstract
The article discusses digital accessibility issues in the Polish educational system, emphasizing the essential role of digital technology in ensuring equal educational opportunities for all students, regardless of their individual needs. It explores three main areas: regulations and standards related to digital accessibility in Poland, the role of teachers in using digitally available educational materials, and the potential impact of developing digital tools on inclusive teaching. It highlights the need for ongoing improvement of teachers' digital competencies, providing them with support in adapting educational materials, and the necessity of further research to thoroughly analyze the inclusiveness of digital educational materials.
Downloads
References
Access controller. (2023), PlayStation, https://www.playstation.com/en-us/accessories/access-controller/.
Barros Del Río M.A., Sigona C.M., Blázquez Arribas L., Alcalde Peñalver E. (2021), Teaching English to Special Educational Need Students through an Online Tool, TESOL Quarterly, 55(3): 694–707. https://doi.org/10.1002/tesq.3038.
Batorski D. (2017), Dzieci z sieci – dostęp i korzystanie z internetu przez dzieci w wieku przedszkolnym [w:] J. Pyżalski (red.), Małe dzieci w świecie technologii informacyjno-komunikacyjnych: Pomiędzy utopijnymi szansami a przesadzonymi zagrożeniami, Wydawnictwo „Eter” – Flowmotion Jakub Podgórski; dla Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM.
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (2015), Dostępność edukacji akademickiej dla osób z niepełnosprawnościami: Analiza i zalecenia [w:] S. Trociuk (red.), Dostępność edukacji akademickiej dla osób z niepełnosprawnościami: Analiza i zalecenia, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Chemnad K., Othman A. (2024), Digital accessibility in the era of artificial intelligence – Bibliometric analysis and systematic review, Frontiers in Artificial Intelligence, 7: 1349668; https://doi.org/10.3389/frai.2024.1349668.
Ciesielska M. (2022), Efektownie czy efektywnie? Analiza wizualnych właściwości podręczników do edukacji wczesnoszkolnej w kontekście rekomendacji poznawczych teorii uczenia się, Problemy Wczesnej Edukacji, 55(2): 81–93; https://doi.org/10.26881/pwe.2022.55.06.
Czerski W. (2020), Wykluczenie cyfrowe jednym z problemów edukacji doby cyfrowej/ Digital exclusion one of the problem’s of education of the digital age, Rozprawy Społeczne, 14(3): 63–75; https://doi.org/10.29316/rs/127216.
Domagała-Zyśk E. (2021), Model projektowania uniwersalnego w akademickiej edukacji inkluzyjnej. Strategie i rekomendacje [w:] A. Borowicz, R. Kołodziejczyk, K. Martynowska, E. Domagała-Zyśk (red.), Oblicza życia: Księga jubileuszowa profesor Doroty Kornas-Bieli (s. 858–870), Wydawnictwo Episteme.
Esteva A., Kuprel B., Novoa R.A., Ko J., Swetter S.M., Blau H.M., Thrun S. (2017), Dermatologist-level classification of skin cancer with deep neural networks, Nature, 542(7639): 115–118; https://doi.org/10.1038/nature21056.
Fagnant D.J., Kockelman K. (2015), Preparing a nation for autonomous vehicles: Opportunities, barriers and policy recommendations, Transportation Research Part A: Policy and Practice, 77: 167–181; https://doi.org/10.1016/j.tra.2015.04.003.
Fortes R.P.M., De Lima Salgado A., De Souza Santos F., Agostini Do Amaral L., Nogueira Da Silva E.A. (2017), Game Accessibility Evaluation Methods: A Literature Survey [w:] M. Antona, C. Stephanidis (red.), Universal Access in Human–Computer Interaction. Design and Development Approaches and Methods (t. 10277: 182–192), Springer International Publishing; https://doi.org/10.1007/978-3-319-58706-6_15.
Furmanek W. (2014), Wybrane technologie informacyjne dla edukacji – zarys problematyki, Edukacja – Technika – Informatyka, V(2): 113–126.
Gop A., Jaskulska S. (2020), Kształcenie na odległość a rozwój kompetencji cyfrowych uczniów i ich rodziców w świetle wyników badań – w kierunku nowej szkoły, Studia Edukacyjne, 58: 27–46; https://doi.org/10.14746/se.2020.58.2.
Gronseth S. (2018), Inclusive Design for Online and Blended Courses: Connecting Web Content Accessibility Guidelines and Universal Design for Learning, Educational Renaissance (t. 7: s. 14–22).
Gut M., Słupczewski J. (2020), Wykorzystanie gier komputerowych w rozwijaniu zdolności poznawczych – zastosowanie w edukacji i terapii [w:] M. Trojan (red.), Nowe technologie i metody w psychologii, Wydawnictwo Liberi Libri; https://doi.org/10.47943/lib.9788363487430.
Heilemann,F., Zimmermann G., Münster P. (2021), Accessibility Guidelines for VR Games–A Comparison and Synthesis of a Comprehensive Set, Frontiers in Virtual Reality, 2: 697504; https://doi.org/10.3389/frvir.2021.697504.
Ingavelez-Guerra P., Robles-Bykbaev V.E., Perez-Munoz A., Hilera-Gonzalez J., Oton-Tortosa S. (2022), Automatic Adaptation of Open Educational Resources: An Approach From a Multilevel Methodology Based on Students’ Preferences, Educational Special Needs, Artificial Intelligence and Accessibility Metadata, IEEE Access, 10: 9703–9716; https://doi.org/ 10.1109/ACCESS.2021.3139537.
Jachimczak B., Podgórska-Jachnik D. (2023), Edukacja włączająca w perspektywie i zadaniach samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Ośrodek Rozwoju Edukacji; https://doi.org/10.18778/8331-246-0.
Janta M. (2020), Nauczyciel (a)medialny? Kompetencje medialne nauczycieli i ich wykorzystanie w nauczaniu zdalnym, Studia Paedagogica Ignatiana (t. 23: 87).
Kaplan A., Haenlein M. (2019), Siri, Siri, in my hand: Who’s the fairest in the land? On the interpretations, illustrations, and implications of artificial intelligence, Business Horizons, 62(1): 15–25; https://doi.org/10.1016/j.bushor.2018.08.004.
Koludo A. (2020), Strategie kształcenia na odległość [w:] J. Pyżalski (red.), Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele, Edu-Akcja.
Kołodziejczyk R. (2020), Gotowość nauczycieli do pracy w systemie edukacji włączającej, Roczniki Pedagogiczne, 12(3): 125–142; https://doi.org/10.18290/rped20123-7.
Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 1169).
Królikiewicz R., Pulak I. (2020), Możliwości wspierania edukacji domowej nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 15, 1(55): 23–38; https://doi.org/10.35765/eetp.2020.1555.02.
Majewska K. (2016), Dziennik elektroniczny w pracy nauczyciela, Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika, 31: 159; https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2015.009.
Meyer A., Rose D.H., Gordon D. (2014), Universal design for learning: Theory and practice, CAST Professional Publishing.
Mikołajczyk J., Królikowski T., Mikulski K. (2020), Badania w obszarze doskonalenia umiejętności nauczycieli w zakresie robotyki i kompetencji cyfrowych w edukacji, https://depot. ceon.pl/handle/123456789/20662.
Neto L.V., Fontoura Junior P.H.F., Bordini R.A., Otsuka J.L., Beder D.M. (2020), Design and implementation of an educational game considering issues for visually impaired people inclusion, Smart Learning Environments, 7(1): 4; https://doi.org/10.1186/s40561-019-0103-4.
Plebańska M. (2020), Cyfrowa edukacja – potencjał, procesy, modele [w:] J. Pyżalski (red.), Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele, EduAkcja.
Plichta P. (2017a), Małe dzieci z zaburzeniami rozwojowymi i ich rodzice jako adresaci działań wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne [w:] J. Pyżalski (red.), Małe dzieci w świecie technologii informacyjno-komunikacyjnych: Pomiędzy utopijnymi szansami a przesadzonymi zagrożeniami, Wydawnictwo „Eter” – Flowmotion Jakub Podgórski; dla Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM.
Plichta P. (2017b), Socjalizacja i wychowanie dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w erze cyfrowej, Wydawnictwo Adam Marszałek.
P. (2019), The use of information and communication technologies by young people with intellectual disabilities in the context of digital inequalities and digital exclusion, E-methodology, 5(5): 11–23; https://doi.org/10.15503/emet.v5i5.521.
Plichta P. (2020), Różne konteksty nierówności cyfrowych a wyzwania dla zdalnej edukacji – propozycje rozwiązań. W J. Pyżalski (Red.), Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele. EduAkcja.
Redecker C. (2017), European framework for the digital competence of educators¬: DigCompEdu. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2760/178382.
Skibińska M. (2022), Kompetencje cyfrowe. Jak i czego uczyć (się) żeby mądrze korzystać z mediów elektronicznych?, Refleksje, 9–21.
Slater M. (1999), Measuring Presence: A Response to the Witmer and Singer Presence Questionnaire, Presence: Teleoperators and Virtual Environments, 8(5): 560–565; https://doi.org/10.1162/105474699566477.
Smejda P. (2004), Charakterystyka portalu edukacyjnego oraz systemu USOS w kontekście zdalnego nauczania; http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/handle/11089/18049.
Sztobryn-Giercuszkiewicz J. (2018), Szanse i ograniczenia kształcenia akademickiego osób z niepełnosprawnościami w Polsce: Perspektywa socjologiczna, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
The Salamanca Statement and Framework for Action on Special Needs Education (1994); https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000098427.
Vlachopoulos D., Makri A. (2017), The effect of games and simulations on higher education: A systematic literature review, International Journal of Educational Technology in Higher Education, 14(1): 22; https://doi.org/10.1186/s41239-017-0062-1.
Walter N. (2020), Mamy (za) duży wybór – jak nie zgubić się wśród narzędzi cyfrowych? [w:] J. Pyżalski (red.), Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele, EduAkcja.
Web Content Accessibility Guidelines 1.0. (1999); https://www.w3.org/TR/WAI-WEBCONTENT/.
Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0. (2008); https://www.w3.org/TR/WCAG20/.
Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.2. (2023); https://www.w3.org/TR/WCAG22/.
Westin T., Ku J.J., Dupire J., Hamilton I. (2018), Game Accessibility Guidelines and WCAG 2.0 – A Gap Analysis [w:] K. Miesenberger, G. Kouroupetroglou (red.), Computers Helping People with Special Needs (t. 10896: 270–279), Springer International Publishing; https://doi.org/10.1007/978-3-319-94277-3_43.
Wróbel M. (2009), E-dziennik jako narzędzie wspierające proces edukacji szkolnej, E-Mentor, 4(31): 51–54.
Wytyczne dla dostępności treści internetowych (WCAG) 2.1. (2018); https://www.w3.org/
Translations/WCAG21-pl/.
Xbox Adaptive Controller, (b.d.), Xbox.Com; https://www.xbox.com/en-US/accessories/controllers/ xbox-adaptive-controller [dostęp: 26.02.2024].
Zhai X., Chu X., Chai C.S., Jong,M.S.Y., Istenic A., Spector M., Liu J.-B., Yuan J., Li Y. (2021), A Review of Artificial Intelligence (AI) in Education from 2010 to 2020, Complexity, 1–18; https://doi.org/10.1155/2021/8812542.
Ziębakowska-Cecot K.E., Kuźmińska-Sołśnia B.M. (2017), Wdrożenie nauki programowania w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej w Polsce [w:] V. Stoffova, R. Horvath (red.), New Methods and Technologies in Education and Practice, XXXth DidMatTech 2017, Grafis Media, Dunajska Streda, Słowacja, t. 1: 97–106.
Akty prawne
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 22 lipca 2022 r. Zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2022 r., poz. 1593).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 sierpnia 2014 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2014 r., poz. 1170).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2012 r. W sprawie warunków, form i trybu realizacji przedsięwzięcia dotyczącego rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych (Dz. U. z 2012 r., poz. 411).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. W sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 2247).
Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 848).
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2019 r., poz. 1696).
