Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweCzy Argonauci dotarli do starożytnego Corcoras, współczesnej doliny rzeki Krka?
DOI:
https://doi.org/10.26881/porta.2024.23.03Słowa kluczowe:
Argonauci, bursztyn, region Dolenjska/ Słowenia, wczesny wiek żelazaAbstrakt
Podróż Argonautów nie tylko odkrywa starożytne szlaki i wymiary znanego świata, ale także daje nam wgląd w fizyczny i niedostępny świat wschodniej części Morza Śródziemnego. Apolloniusz z Rodos w jednej z ostatnich wersji tej legendy dostarczył pierwszych użytecznych informacji geograficznych na temat podróży przez dolinę rzeki Istros (Dunaj) i terytoria w głębi Zatoki Triesteńskiej w północnej części Adriatyku. Wiedza ta została poszerzona przez rzymskich autorów dwieście lat później, w pierwszej połowie I wieku naszej ery.
Region Dolenjska (Dolna Carniola), położony w pagórkowatym krajobrazie między dolinami rzek Savus i Corcoras na skraju Alp Wschodnich, był miejscem rozwoju kultury halsztackiej wczesnej epoki żelaza. Cechą charakterystyczną dla tej społeczności było wznoszenie ufortyfikowanych grodzisk obronnych oraz niezwykłych kopców grobowych, w których grzebano członków klanów i rodzin. W ich centralnej części znajdowały się najczęściej grobowce o kamiennej konstrukcji, zawierające cenne dary, w tym naszyjniki z bursztynowych koralików. Przedmioty te świadczą o roli tego obszaru jako ważnego ośrodka handlu bursztynem bałtyckim i jego obróbki.
Downloads
Bibliografia
Agricola Georgius, De re metallica, Basil 1556 (1950). Binding Ulrike, Studien zu den figürlichen Fibeln der Frühlatènezet, Universitätforschungen zur prähistorischen Archäologie, Bonn 1993.
Blečić Kavur Martina, Caput Adriae in kultura mediteranstva. Egejski elementi pozne bronaste dobe na severnem Jadranu in v njegovem zaledju [in:] Potopljena preteklost. Arheologija vodnih okolij in raziskovanje podvodne kulturne dediščine v Sloveniji, eds. Andrej Gaspari, Miran Erič, Ljubljana 2012, pp. 101–107.
Blečić Kavur Martina, Plovidba duž Caput Adriae: plovidba Svijetom? [Navigation along Caput Adriae or Navigation around The World?], “Histria Antiqua” 2012, no. 21, pp. 215–229.
Causey Faya, Amber and the ancient world, Los Angeles 2011. Dular Janez, Halštatske nekropole Dolenjske/ Die hallstattzeitlichen Nekropolen in Dolenjsko, Ljubljana 2003.
Egg Markus, Gläserne Widderkopfperlen aus der Eisenzeit, “Archäologisches Korrespondenzblatt” 2010, Bd. 40, Nr. 4, pp. 525–543.
Egg Markus, Neuhäuser Ulrike, Škoberne Želimir, Ein Grab mit Schüsselhelm aus Budinjak in Kroatien, “Jahrbuch Römisch Germanischen Zentralmuseums Mainz” 1998, Bd. 45, pp. 435–472.
Frey Otto Hermann, Die Entstehung der Situlenkunst: Studien zur figürlich verzierten Toreutik von Este, Berlin 1969.
Frie Adrienne C., Women, Sheep, and Textiles: The social significance of ram’s head beads in Early Iron Age Slovenia, “Arheološki vestnik” 2021, no. 72, pp. 91–116.
Gabrovec Stane, Zur Hallstattzeit in Slowenien, “Germania” 1968, no.44, pp. 1–48.
Guštin Mitja,“The Amber Route” during the late Iron Age and Roman imperial periods, from the 5th century BC to the 3rd century AD [in:] Revisiting Dispersions: Celtic and Germanic ca. 400 BC – ca. 400 AD: Proceedings of the International Interdisciplinary Conference held at Dolenjski muzej, Novo mesto, Slovenia, 12–14 October 2018, eds. Tom Markey, Luka Repanšek, “Journal of Indo European studies monograph series”, Monograph no. 67, Washington, D.C. 2020, pp. 184–219.
Guštin Mitja, Kuzman Pasko, The Chrysomallos from Lychnidos [in:] Science and society. Contribution of humanities and social sciences, ed. Radko Duev, Skopje 2021, pp. 73–91.
Guštin Mitja, Preložnik Andrej, Die hallstattzeitlichen Frauen mit Goldschmuck von Dolenjska (Slowenien) [in:] Interpretierte Eisenzeiten. Fallstudien, Methoden, Theorie, eds. Raimund Karl, Jutta Leskovar, “Studien zur Kulturgeschichte von Oberöster reich”, no. 18, Linz 2005, pp. 113–130.
Katičić Radoslav, Podunavlje i Jadran u epu Apolonija Rođanina, “Godišnjak Akademije nauke i umjetnosti Bosne i Hercegovine” no. 7, Centar za balkanološka ispit ivanja knjiga 5, ed. Alojz Benac, Sarajevo 1970, pp. 71–132.
Križ Borut, Novo mesto – einer der bedeuteten vorgeschichtlichen Fundorte Europas [in:] Bernstein - und Glasschmuck aus Novo mesto, Slowenien, Borut Križ, Peter Turk, Novo mesto 2003, pp. 50–86.
Križ Borut, Starejša železna doba [The Early Iron Age] [in:] Arheološka podoba Dolenjske. Katalog stalne arheološke razstave Dolenjskega muzeja Novo mesto [The archaeological image of Dolenjska. Catalogue of the permanent archaeological exhibition at the Dolenjski muzej Novo mesto], eds. Borut Križ, Petra Stipančić, Andreja Škedelj Petrič, Novo mesto 2009, pp. 87–139.
Križ Borut, Turk Peter, Bernstein - und Glasschmuck aus Novo mesto Slowenien, “Schrif tenreihe des Keltenmuseums Hochdorf/Enz” 2003, no. 5.
Mihovilić Kristina, Die Situla mit Schiffskampfszene aus Nesactium, “Arheološki vestnik” 1992, no. 43, pp. 67–78.
Šašel Kos Marjeta, A Few Remarks Concerning the archaiologia of Nauportus and Emona: The Argonauts [in:] Mediterranean Myths from Classical Antiquity to the Eighteenth Century/ Mediteranski miti od antike do 18. stoletja, eds. Metoda Kokole, Barbara Murovec, Marjeta Šašel Kos, Michael Talbot, Ljubljana 2006, pp. 13–20.
Šašel Kos Marjeta, The Ljubljanica and the myth of the Argonauts [in:] The Ljubljanica – a River and its Past, eds. Peter Turk, Janka Istenič, Timotej Knific, Tomaž Nabergoj, Ljubljana 2009, pp. 120–124.
Tecco Hvala Sneža, Molnik pri Ljubljani v železni dobi [The Iron Age site at Molnik near Ljubljana], Ljubljana 2017.
Teržan Biba, Borgna Elisabetta, Turk Peter, Depo iz Mušje jame pri Škocjanu na Krasu: depojske najdbe bronaste in železne dobe na Slovenskem III/ Il ripostiglio della Grotta delle Mosche presso San Canziano del Carso: ripostigli delle età del bronzo e del ferro in Slovenia III, Ljubljana 2016.
