Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweArtystyczny wystrój i wyposażenie trójmiejskich lokali gastronomicznych w okresie powojennym (1945-1989)
Abstrakt
The nature of almost every service facility involves constant modernization and adaptation to the changing reality and requirements of society. This means that the constantly improved interiors are subject to many changes, such as the introduction of new technological solutions. The last quarter of a century after the political transformation in 1989 brought about radical changes in the infrastructure of catering establishments located in the Tri-City. While many of them ceased to exist, a significant number of others were modernized, their interior design and furnishings completely changed. The original decorative elements, designer furniture, artistic fabrics, and lighting equipment, often designed by outstanding Tri-City interior architects and artists associated primarily with the State Higher School of Fine Arts in Gdańsk, have disappeared. The indicated projects, which are the most interesting from the artistic point of view, offer a review of the interior design of catering establishments from Gdańsk, Sopot and Gdynia. The restaurants were classified chronologically, taking into account changing trends and design styles: post-war years and the period of Socialist Realism (1949–1956), the artistic ‘thaw’ period and the presence of modernity in the period of ‘small stability’ (1956–1968), as well as the apparent ‘decade of luxury’ of the 1970s and 1980s. Apart from ‘modern’ interiors, there are also historical and regional arrangements. They are part and parcel of the trends and styles of Polish interior design and industrial design, and are characterized by comprehensive execution and often premium artistic level.
Downloads
Bibliografia
Baranowski Bohdan, Polska karczma. Restauracja. Kawiarnia, Wrocław–Warszawa–Kraków 1979.
Bednarek Stefan, Nim będzie zapomniana. Szkice o kulturze PRL-u, Wrocław 1997.
Boy-Żeleński Tadeusz, Marysieńka Sobieska. Odsiecz Wiednia, czyli Tualetka królowej Marysieńki, Warszawa 1976.
Cegielski Max, Mozaika. Śladami Rechowiczów, Warszawa 2011.
Demska Anna, Frąckiewicz Anna, Maga Anna, Chcemy być nowocześni. Polski design 1955–1968 z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie [katalog wystawy], Warszawa 2011.
Dworak Zbigniew, Kilka uwag o zakładach w Gdańsku, „Żywienie Zbiorowe” 1955, nr 2, s. 5.
Encyklopedia Gdyni, red. Izabella Greczanik-Filipp, Wiesława Kwiatkowska, Małgorzata Sokołowska, Gdynia 2006.
Giergoń Paweł, Mozaika warszawska. Przewodnik po plastyce w architekturze stolicy 1945–1989, Warszawa 2014.
Hołówko Stefan, Alga, Wenecja, Supersam, „Projekt” 1962, nr 5, s. 11–17.
Huml Irena, Polska sztuka stosowana XX wieku, Warszawa 1978.
Huml Irena, Życiorys sopockiej tkaniny, „Projekt” 1963, nr 8, s. 32–35.
Janowski Marian, Owczarek Wacław, Urzadzanie wnętrz spółdzielczych zakładów gastronomicznych, Warszawa 1966.
Juliusz Studnicki (1906–1978). Życie i twórczość, red. Andrzej Zagrobelny, Sopot 2011.
Kostuch Bożena, Kolor i blask. Ceramika architektoniczna oraz mozaiki w Krakowie i Małopolsce po 1945, Kraków 2015.
Kowalski Janusz, Gastronomia i handel, „Architektura” 1962, nr 11–12, s. 460–466.
Kowalski Janusz, Gdańskie kawiarnie i restauracje, „Architektura” 1955, nr 8, s. 231–235.
Kubaszewska-Laskowska Elżbieta, „Adria”, „Paradis”, „Bristol”: wnętrza kawiarni i lokali rozrywkowych w Warszawie w latach trzydziestych, „Rocznik Warszawski” 1996, nr 26, s. 183–217.
Ląd wciąż nieodkryty? Z Davidem Crowleyem rozmawia Michał Wiśniewski, „Herito. Dziedzictwo, kultura, współczesność / Heritage, Culture & the Present” 2015, nr 17–18, s. 10–21.
Łowiński Józef, Kawiarnie warszawskie, „Architektura” 1959, nr 10, s. 429–440.
Modernizm w Europie, modernizm w Gdyni. Architektura XX wieku do lat 60., red. Maria Sołtysik, Robert Hirsch, Gdynia 2014.
Muszyńska Ewa, Barbara Massalska (1927–1980) [katalog wystawy], Gdańsk 1982.
Osęka Andrzej, Splendor kawiarniany, „Przegląd Kulturalny” 1959, nr 49, s. 2.
Popadiuk Jan, Bar „Alga” w Sopocie, „Architektura” 1961, nr 7–8, s. 259–262.
Profesor Edmund Homa, red. Hubert Bilewicz, Halina Kościukiewicz, Gdańsk 2011.
Różańska Anna, Władysław Wołkowski. Z dziejów teorii i praktyki polskiej sztuki użytkowej XX wieku, „Ikonotheka. Prace Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego” 1996, t. 10, 83–113. (s), Modro Kania, „Litery” 1972, nr 1, s. 50.
Sikora Michał, Gdyńskie bary, restauracje i kawiarnie w okresie PRL (wspomnienia), „Rocznik Gdyński” 2005, nr 17, s.102–111.
Skura Jan, Stanisław Skura: artysta-kowal (1909–1981), Gdynia 2000.
Szafer Przemysław, Nowa architektura polska. Dariusz lat 1966–1970, Warszawa 1972.
Szczerski Andrzej, Cztery nowoczesności. Teksty o sztuce i architekturze polskiej XX wieku, Kraków 2015.
The inspiration from the past in the art of 20th and 21st centuries, red. Małgorzata Geron, Jerzy Malinowski, Kraków 2013.
Toniak Ewa, Prace rentowne: polscy artyści między ekonomią a sztuką w okresie odwilży, Warszawa 2015.
Użytkowa fantastyka lat pięćdziesiątych, red. Ewa Hornowska, Zygmunt Kalinowski [katalog wystawy], Muzeum Rzemiosł Artystycznych, Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, wrzesień–październik 1991, Poznań 1991.
Witz Ignacy, Plastycy Wybrzeża, Gdańsk 1969.
Wizje nowoczesności. Lata 50. i 60. – wzornictwo, estetyka, styl życia. Materiały z sesji „Lata 50. i 60. w Polsce i na świecie: estetyka, wizje nowoczesności, styl życia”, red. Anna Kiełczewska, Maria Porajska-Hałka, Warszawa 2012.
W kuchni i za stołem. Dystanse i przenikanie kultur, red. Tadeusz Stegner, Gdańsk 2003.
Włodzimierz Padlewski: architektura i sztuka. W roku jubileuszu stulecia urodzin, red. Hubert Bilewicz, Gdańsk 2008.
Wydział Architektury i Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, red. Andrzej Pniewski, Rafał Setlak, Gdańsk 2007.
Żakiewicz Zbigniew, Ujrzane, w czasie zatrzymane (5), „Kwartalnik Artystyczny. Kujawy i Pomorze” 2000, nr 1, s. 173–179.
