Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweO uczniowskich strategiach zapobiegania poczuciu wstydu
DOI:
https://doi.org/10.26881/pwe.2024.59.09Słowa kluczowe:
uczeń, wstyd, strategie obronne, zapobieganieAbstrakt
The aim of this article is to present various strategies used by first grade primary school students to prevent the emotion of shame. Based on focus group interviews, the author seeks to identify how these strategies manifest in children and what motives lie behind their choices. In the children’s narratives, the prevention strategy involves making appropriate preparations to avoid the emergence of shame, as well as engaging in avoidance behaviors aimed at protecting themselves from feeling shame. Additionally, the author highlights the motives behind choosing these strategies, which point to fear and anxiety about rejection and negative evaluation from significant others.
Downloads
Bibliografia
Bach Olasik T. (1993), Lęk i szkoła. „Nowa Szkoła”, 3.
Banks M. (2009), Materiały wizualne w badaniach jakościowych. Niezbędnik badacza, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Braithwaite J. (1989), Crime, shame and reintegration. Cambridge, Cambridge University Press.
Brzezińska A.I., Matejczyk J., Nowotnik A. (2012), Wspierane rozwoju dziecka a jego gotowość do nauki w szkole. „Edukacja”, 1.
Czub T. (2005), Wstyd i strategie obrony przed wstydem. W: P. Orlik (red.), Magma uczuć. Poznań, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
Czub T., Brzezinska A.I. (2013), Regulacyjna wartość emocji wstydu w procesie kształtowania się tożsamości. „Psychologia Rozwojowa”, 18(1).
Czykwin E. (2013), Wstyd. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Frąckowiak M., Olechnicki K. (2011), Badania wizualne w działaniu. Antologia tekstów. Warszawa, Fundacja Bęc Zmiana.
Groenwald M. (2015), O wstydzie w sytuacjach oceniania szkolnego i konsekwencjach doświadczania go przez uczniów. „Colloquium”, 1.
Hart S., Hodson V.K. (2006), Empatyczna klasa. Relacje, które pomagają w nauce. Warszawa, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno Pedagogicznej.
Hoffman M.L. (2006), Empatia i rozwój moralny. Gdańsk, GWP.
Hoffman R., Maier N.R.F. (1961), Quality and acceptance of problem solutions by members of homogeneous and heterogenous groups. „Journal of Abnormal and Social Psychology”, 62(2).
Jurgiel A. (2009a), Doświadczanie szkoły przez uczniów. Rekonstrukcja fenomenograficzna. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 2(10).
Jurgiel A. (2009b), O możliwościach poznawczych fenomenografii. „Pedagogika Kultury”, 5.
Kahan D.M. (1996), What do alternative sanctions mean? „The University of Chicago Law Review. Faculty Scholarship Series”, 114 (1).
Kaufman G. (1996), Psychology of shame: theory and treatment of shame based syndrome. New York, Springer Publishing Company.
Klus Stańska D. (2004), Światy dziecięcych znaczeń – poszukiwanie kontekstów teoretycznych. W: D. Klus Stańska (red.), Światy dziecięcych znaczeń. Warszawa, Wydawnictwo Akademickie Żak.
Kozłowski W. (2000), System dydaktyczny i wychowawczy jako źródło zagrożeń psychicznego zdrowia dzieci i młodzieży. W: C. Czabała (red.), Zdrowie psychiczne. Zagrożenia i promocja. Warszawa, Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Krueger R.A., Casey M.A. (2000), Focus groups. A practical guide for applied research. Thousand Oaks, CA, Sage.
Lewis H. (1971), Shame and guilt in neurosis. New York, International Universities Press.
Lewis M. (1992), Shame: The exposed self. New York, International Universities Press.
Lewis M. (2005), Psychologia emocji. Gdańsk, GWP.
Lisek Michalska J. (2013), Badania fokusowe. Problemy metodologiczne i etyczne. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Maciejewska Mroczek E., Radkowska Walkowicz M., Reimann M., Witeska Młynarczyk A., Boni Z., Krawczak A. (online), Kodeks dobrych praktyk w badaniach z dziećmi prowadzonych z perspektywy nauk społecznych (w tym interdyscyplinarnych childhood studies, etnografii, antropologii kulturowej, socjologii). http://childhoods.uw.edu.pl/wp content/uploads/ sites/22/2016/04/kodeks_dobrych_praktyk_IZBnD.pdf, 1.09.2015.
Marton F. (1981), Phenomenography – describing conceptions of the word around us. „Instructional Science”, 10(2).
Marton F., Booth S. (1997), Learning and Awareness. New York−Mahwah, Lawrence Erlbaum Associates.
Mendel M., Cieślak A. (2009), (P)rogi szkoły. W: D. Klus Stańska, M. Szczepska Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Nathanson D.L. (1992), Shame and pride: Affect, self and the birth of the self. London–New York, W.W. Norton & Company.
Sowińska H. (2004), Próg szkolny w świetle współczesnej psychologii rozwoju. W: W. Ambrozik, K. Przyszczypkowski (red.), Uniwersytet – społeczeństwo – edukacja. Materiały konferencji naukowej z okazji X lecia Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 13–14 października 2003 roku. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Sroufe A. (1995), Emotional Development. Cambridge, University Press Cambridge.
Tangney J.P., Dearing R.L. (2002), Shame and guilt. New York, The Guilford Press.
Turner J.H., Stets J.E. (2009), Socjologia emocji. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Williams R. (2003), Technology and cultural form. New York, Routledge. W: A. Szymańska M. Lisowska Magdziarz, A. Hess. (red.) (2018), Metody badań medioznawczych i ich zastosowanie. Kraków, Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Witkowska A., Jabłoński S. (1999), Co to jest fobia szkolna? „Edukacja i Dialog”, 2.
