Korczaka i współczesnych pedagogów ulicy koncepcja uwspólniania świata jako inspiracja podejść partycypacyjno-rozwojowych w pracy z dziećmi ulicy
DOI:
https://doi.org/10.26881/pwe.2019.46.10Słowa kluczowe:
system pedagogiczny Korczaka, dzieci ulicy, koncepcja uwspólniania świata, praca na pozytywach, koncepcja zmiany naturalnejAbstrakt
Janusz Korczak has his unique contribution to the development of work with street children. The purpose of this text is an attempt to answer the question: what has Korczak in common with people who are working with the category of abandoned, neglected children nowadays? To what extent his views, developed over a hundred years ago, are an inspiration for educators taking up work in the street space today? To answer these questions I will refer both to Korczak’s thoughts contained in his works as well as to the texts created by contemporary educators. The analyses confirm that the common feature of the described projects is the concept of sharing the world. Both Korczak and pedagogues of the street situate themselves close to the children’s community, participating in their everyday life. Both pedagogues and Korczak refer to a similar concept of the child, focusing primarily on the child’s potential. They try to get to know the child’s living conditions and by understanding its habitus they aim to take actions appropriate to child’s abilities, avoiding elements of symbolic violence.
Downloads
Bibliografia
Adamczyk B. (2015), Zdążyć z pomocą dzieciom w Afryce. Oddziaływania resocjalizacyjne salezjanów na przykładzie wybranych krajów. „Roczniki Teologiczne”, 2(62).
Adamczyk B. (2016), Wykluczenie edukacyjne dzieci ulicy. Raport badań z Krakowa. „Seminare”, 37(2).
Bałchan A., Lasota M. (2010), Przewodnik streetworkera. Katowice–Opole, Stowarzyszenie „PoMOC” dla Kobiet i Dzieci im. Marii Niepokalanej.
Bourdieu P., Passeron J.C. (2006), Reprodukcja. Warszawa, PWN.
Buczkówna M. (1955), Chleb i obłok. Warszawa, Czytelnik.
Cieślar M. (2011), Od obserwacji do relacji. Znaczenie pedagogiki ulicy w pracy z dziećmi zagrożonymi marginalizacją i wykluczeniem społecznym. W: D.M. Piekut-Brodzka (red.), Wybrane zagadnienia pracy socjalnej. Warszawa, ChAT.
Cueff D. (2019), Dziecko na ulicy. Europejski projekt DAPHNE: Zwalczanie przemocy wobec dzieci ulicy. Przewodnik metodologiczny. http://www.gpas.org.pl/indexfl.html, 15.01.2019.
Frysztacki K., Nóżka M., Smagacz-Poziemska M. (2011), Dzieci ulicy. Studium szczególnego problemu miejskiego. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Granosik M. (2018), Praca socjalna w perspektywie interpretatywnej: teoria, diagnoza, działanie. W: A. Skowrońska (red.), Nowe ujęcia znanych problemów społecznych. Warszawa, Wydawnictwo Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
Granosik M., Gulczyńska A., Szczepanik R. (2019), Przekształcanie klimatu społecznego ośrodków wychowawczych dla młodzieży nieprzystosowanej społecznie (MOS i MOW), czyli o potrzebie rozwoju dyskursu profesjonalnego oraz działań upełnomocniających.https://docplayer.pl/47422587-Mariusz-granosik-anita-gulczynska-renata-szczepanik-uniwersytet-lodzki.html, 14.04.2019.
Gulczyńska A. (2013), Chłopaki z dzielnicy. Studium społeczno-pedagogiczne z perspektywy interakcyjnej. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Hammarbe T. (2013), Korczak pomaga nam zrozumieć prawa dziecka. W: B. Smolińska-Theiss (red.), Rok Janusza Korczaka 2012: Nie ma dzieci – są ludzie. Warszawa, Rzecznik Praw Dziecka.
Hatch M.J. (2002), Teoria organizacji. Warszawa, PWN.
Husserl E. (1999), Kryzys nauk europejskich. Tłum. S. Walczewska. Toruń, Wydawnictwo Rolewski.
Klus-Stańska D. (2015), Wyjść poza reżim imperatywu rozwojowego. Między inspiracjami Rousseau a wpływem myśli Foucaulta. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 3(30).
Klus-Stańska D. (2018), Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa, PWN.
Korczak J. (1978), Pisma wybrane. T. 2. Warszawa, Nasza Księgarnia.
Korczak J. (1992), Dzieci ulicy. Dziecko salonu. Warszawa, Oficyna Wydawnicza Latona.
Korczak J. (2019), Prawo dziecka do szacunku. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/prawo-dziecka-szacunku.html, 21.03.2019.
Kulikowski P. (2014), Instytucje i placówki opiekuńczo-wychowawcze jako korelat powstawania procesu wykolejenia społecznego wśród nieletnich i młodocianych dziewcząt. „Acta Elbin-gensia”, 22(3).
Kurzeja A. (2008), Dzieci ulicy. Profilaktyka zagrożeń. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.
Lewin A. (1986), Tryptyk pedagogiczny. Warszawa, Nasza Księgarnia.
Liciński L.S. (1978), Halucynacje. Z pamiętnika włóczęgi. Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Michel M. (2012), Streetworking – odpowiedź na potrzeby „dzieci ulicy”. Alternatywa czy uzupełnienie tradycyjnego systemu opieki i wychowania? W:R. Szczepanik, J. Wawrzyniak (red.), Opieka i wychowanie w instytucjach wsparcia społecznego: diagnoza i kierunki rozwoju. Łódź, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.
Michel M. (2016), Gry uliczne w wykluczenie społeczne w przestrzeni miejskiej: perspektywa resocjalizacyjna. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nellen K. (1993), Język i świat przeżywany w myśli Husserla. Tłum. Z. Krasnodębski. W: Z. Krasnodębski (red.), Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne. Warszawa, PIW.
Niewęgłowski J. (2013), Prawa dziecka: perspektywa ks. Jana Bosko i Janusza Korczak. W: B. Smolińska-Theiss (red.), Rok Janusza Korczaka 2012: Nie ma dzieci – są ludzie. Warszawa, Rzecznik Praw Dziecka.
Panfil R.B. (2010), Młodzież w poszukiwaniu lepszej przyszłości – o działalności pedagoga ulicznego w ramach programu „Bezpieczne ulice”. W: B. Chrostowska, E. Kantowicz, C. Kurkowski (red.), Pedagogika społeczna wobec problemów współczesnej młodzieży: polska pedagogika społeczna na początku XXI wieku. Toruń, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Plucińska P. (2013), Formy pomocy dzieciom ulicy na przykładzie projektu Mobile School w Krakowie. W: J. Matejek, R. Spyrka-Chlipała (red.), Dziecko i rodzina w różnych obszarach wsparcia instytucjonalnego i pozainstytucjonalnego. Kraków, Koło Kwadratu.
Réseau International des Travailleurs Sociaux de Rue(2019), Międzynarodowy przewodnik metodologiczny po streetworkingu na świecie. http://www.travail-de-rue.net/files/files/Guide2008PL.pdf, 25.09.2019.
Sokołowska J. (2013), Młodzi wykluczeni w świetle badań biograficznych. W: A.M. Kłonkowska, M. Szulc (red.), Społecznie wykluczeni. Niewygodni, nienormatywni, nieprzystosowani, nieadekwatni. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Sokołowska J. (2016), Pedagogika ulicy jako praca na zasobach. W: E. Czerka-Fortuna, K. Kmita-Zaniewska, A. Zbierzchowska (red.), Zasoby rodziny: wychowanie, poradnictwo, praca socjalna. Gdańsk, Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Szczepański T. (2009), Pedagogika ulicy jako odpowiedź na potrzeby środowisk marginalizowanych. W: M. Brzeziński (red.), Partnerstwo dla dzieci – czas wolny jako narzędzie zmiany społecznej. Materiał z II Konferencji zorganizowanej przez Fundację Wspólna Droga w MPiPS 8 grudnia 2008 r. Warszawa, Fundacja Wspólna Droga.
Szczepański T., Orłowski A. (2009), Sztuka jako narzędzie reintegracji społecznej dzieci „gorszych szans” z Warszawskiej Pragi Północ. W: M. Karasińska (red.), Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej. T. 2: Praktyki artystyczne. Poznań, Centrum Sztuki Dziecka.
Żebrowski J. (2000), Janusz Korczak i jego świat wartości. „W Korczakowskim Kręgu”, 4.
Żebrowski J. (2004), Pedagogiczne aspekty czasopisma „Mały Przegląd” Janusza Korczaka. W: J. Żebrowski (red.), Społeczeństwo – opieka – wychowanie, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Żebrowski J. (2009), Janusz Korczak i jego pedagogiczne dokonania. W: B. Jaworska, R. Dobrzeniecki (red.), Poszukiwania edukacyjne od teorii do praktyki, „Zeszyty Naukowe Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku”, t. 42.
Żebrowski J. (2014), System opiekuńczo-wychowawczy Janusza Korczaka i jego twórcze wykorzy-stanie (inspiracje wychowawcy praktycznego humanizmu). „Acta Elbingensia”, t. 21(2).