Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweBaśniowe przestrzenie działania z perspektywy przyszłych nauczycieli
DOI:
https://doi.org/10.26881/pwe.2020.50.09Słowa kluczowe:
recepcja baśni przez studentów, strategie wykorzystania baśni w edukacji wczesnoszkolnej, kandydaci na nauczycieliAbstrakt
The aim of the article is to present meanings associated with fairy tale places by teacher candidates. The research data came from interviews with 57 early childhood pedagogy students, analysed through a qualitative method. The competences of candidates for teachers in perceiving the symbolism of places, wandering, world layout, reveal not only the level of cultural and literary knowledge (because they are a “showcase” of previous school experiences of fairy-tale themed lessons), but also indicate their future strategies for designing children’s activity based on fairy tales. These strategies may turn out to be so durable and resistant to change that they might survive university literary education and remain the starting point for students’ teaching practice. The research shows that the fairy tale can remain in them as the starting point for fun or a “background” for science, mathematics and language.
Downloads
Bibliografia
Bachelard G. (1975), Cogito marzyciela. W: tegoż, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism. Warszawa, PIW.
Baluch A. (2016), Co warto wiedzieć o literaturze dla dzieci i młodzieży. W: U. Chęcińska (red.), Dziecko i baśnie świata w kontekście wczesnej edukacji. Szczecin, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Bettelheim B. (1985), Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni. Warszawa, PIW.
Bruner J. (1990), Życie jako narracja. „Kwartalnik Pedagogiczny”, 2.
Burzyńska A., Markowski M. (2009), Teorie literatury XX wieku. Kraków, Wydawnictwo Znak.
Grochowski P. (1999), Przestrzeń i świat jako elementy baśniowej wizji świata, „Literatura Ludowa”, 1.
Janus-Sitarz A. (2013), Wpływ uniwersyteckiej dydaktyki literatury na aksjologiczne aspekty szkolnej edukacji polonistycznej. W: M. Marzec-Jóźwicka (red.), Wartości i wartościowanie w edukacji humanistycznej. Lublin, Towarzystwo Naukowe KUL.
Jemielniak D. (red.) (2012), Badania jakościowe. T. 2: Metody i narzędzia. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kalinowska A. (2010), Matematyczne zadania problemowe w klasach początkowych – między wiedzą osobistą a jej formalizacją. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Klus-Stańska D. (2007), Między wiedzą a władzą. Dziecięce uczenie się w dyskursach pedagogicznych. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 5–6.
Kostecka W. (2016), Baśniowe herstory. Postmodernistyczne strategie reinterpretacyjne Angeli Carter, Tanith Lee i Emmy Donoghue, „Creatio Fantastica”, 2(53).
Kwak K. (2019), Czy Kopciuszek musi być dziewczyną? Kraków, Universitas.
Leszczyński G. (2006), Baśń: rytuał przejścia („rite de passage”). W: G. Leszczyński (red.), Kulturowe konteksty baśni. T. 2. Poznań, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.
Łotman J. (1976), Problem przestrzeni artystycznej. „Pamiętnik Literacki”, 67.
Łotman J. (1977), Zagadnienia przestrzeni artystycznej w prozie Gogola. W: E. Janus, M.R. Mayenowa (wybór, oprac.), Semiotyka kultury. Warszawa, PIW.
Łotman J. (2008), Pojęcie granicy. W: tegoż, Uniwersum umysłu. Semiotyczna teoria kultury. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Ługowska J. (1981), Ludowa bajka magiczna jako tworzywo literatury. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Ługowska J. (2006), Baśń jako wprowadzenie do myślenia aksjologicznego. W: G. Leszczyński (red.), Kulturowe konteksty baśni. T. 2. Poznań, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.
Malinowski L. (1953), Powieści ludu na Śląsku. Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Matywiecki P. (2005), Baśń jako marzenie o sensie literatury (Pomysły do dalszego rozwinięcia). W: G. Leszczyński (red.), Kulturowe konteksty baśni. T. 1: Rozigrana córa mitu. Poznań, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.
Niebrzegowska-Bartmińska S. (2002), Porządek tekstu bajki jako odwzorowanie świata. W: A. Mianecki, V. Wróblewska (red.), Genologia literatury ludowej. Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Ogłoza E. (2014), Wokół opowieści Hansa Christiana Andersena. O radości czytania. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Propp W. (2000), Nie tylko bajka. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Slany K. (2016), „Orbis exterior” w baśni magicznej i jego symbolika w „Oblubienicy Tygrysa” i „Towarzystwie wilków” Angeli Carter. W: W. Kostecka, M. Skowera (red.), Geografia krain zmyślonych. Wokół kategorii miejsca i przestrzeni w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej. Warszawa, Wydawnictwo SBP.
Sołoma L. (2002), Metody i techniki badań socjologicznych. Olsztyn, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
Sztumski J. (1999), Wstęp do metod i technik badań społecznych. Katowice, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Ślósarska J. (1997), Kreacja przedmiotu w baśniach Hansa Christiana Andersena. W: M. Hempowicz (red.), Andersen – baśń wobec świata. Gdańsk 21–22 kwietnia 1995 roku. Materiały z sesji literackiej w 190. rocznicę urodzin Hansa Christiana Andersena. Gdańsk, Nadbałtyckie Centrum Kultury.
Ślósarska J. (2018), Skrypty losu. Łódź, Wydawnictwo Primum Verbum.
Tatar M. (1987), The Hard Facts of the Grimms’ Fairy Tales. Princeton, NJ, Princeton University Press.
Tatar M. (2015), Introduction. W: tejże, The Cambridge Companion to Fairy Tales. Cambridge, University Press.
Tolkien J.R.R. (1994), O baśniach. W: tegoż, Drzewo i liść oraz Mythopoeia. Poznań, Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Toporow W. (2003), Przestrzeń i rzecz. Kraków, Universitas.
Vaz da Silva F. (2015), Fairy-tale symbolism. W: M. Tatar (ed.), The Cambridge Companion to Fairy Tales. Cambridge, University Press.
Vaz da Silva F. (2016), Teaching Symbolism in „Little Red Riding Hood”. W: J. Christa, C. Schwabe (ed.), New Approaches to Teaching Folk and Fairy Tales. Utah, State University Press.
Wais J. (2007), Ścieżki baśni. Symboliczne wędrówki do wnętrza duszy. Warszawa, Eneteia.
Wasilewska A. (2012), Fantastyka baśniowa a dziecko – wychowanie czy manipulacja? Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Wasilewska A. (2015), Baśniowe przestrzenie – wewnętrzna topografia świata życia człowieka. W: T. Sadoń-Osowiecka (red.), Miejsce, przestrzeń, krajobraz. Edukacyjne znaki. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Wiśniewska-Kin M. (2010), „Stan hibernacji” dziecięcych możliwości a ożywczy potencjał metody przekładu intersemiotycznego. „Forum Oświatowe”, 2(43).
Wiśniewska-Kin M. (2013), Dominacja a wyzwolenie. Wczesnoszkolny dyskurs podręcznikowy i dziecięcy. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wróblewska V. (2003), Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX wieku. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Wygotski L. (1980), Psychologia sztuki. Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Żuchowska W. (1992), Oswajanie ze sztuką słowa. Warszawa, WSiP.
Żuchowska W. (1998), Szansa w metodzie. „Nowa Polszczyzna”, 2(7).
